XVII wiek to czasy powolnego upadku Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Najazd szwedzki, powstanie Chmielnickiego przyspieszyły agonię wielonarodowego państwa. Bunt Kozaków przyniósł wiele ofiar, a najbardziej znaną jest Andrzej Bobola (1591-1657), święty jezuita, bestialsko zamordowany przez kozackich siepaczy. Kim był święty, dziś czczony jako Patron Polski?
Krótko o życiu
Andrzej Bobola urodził się 30 sierpnia 1591 roku w Strachocinie koło Sanoka. Jego rodzina posługiwała się herbem Leliwa. Tak jak masy dzieci szlacheckich, tak młody Andrzej rozpoczął edukację w kolegium jezuickim. Uczył się w kolegium w Braniewie w latach 1606-1611. Następnie postanowił wstąpić do zakonu jezuitów (31 lipca 1611 roku). Nowicjat odbywał w Wilnie pod kierunkiem ks. Wincentego Batliliusa, teologa i filozofa. Był on jego mistrzem nowicjatu i spowiednikiem. Dwa lata po wstąpieniu do zakonu złożył śluby zakonne. W latach 1613-1616 studiował filozofię na Uniwersytecie w Wilnie. Tam też w latach 1618-1622 studiował teologię. Nie zdał jednak ostatniego i najważniejszego egzaminu. 12 marca 1622 roku przyjął święcenia kapłańskie. Pracował w wielu placówkach jezuickich. Wystarczy wymienić same miejscowości: Nieśwież, Łomża, Warszawa, Wilno. 2 maja 1630 roku złożył śluby wieczyste (słynne jezuickie poczwórne śluby: ubóstwa, czystości, posłuszeństwa oraz posłuszeństwa papieżowi). Szczególnie zasłynął jako kaznodzieja i spowiednik. Od 1642 do 1646 roku przebywał w okolicach Pińska, gdzie ewangelizował tamtejszą ludność. Potem z powodu choroby w latach 1646-1652 przebywał w Wilnie i pracował przy kościele św. Kazimierza jako kaznodzieja. Bobola brał udział w powstawaniu tekstu ślubów lwowskich Jana Kazimierza (1 maja 1656 roku). Pisaliśmy o nich tutaj. Ostatnim miejscem jego pracy był Janów na Polesiu (dzisiejsza Białoruś).
Czytaj także: Andrzej Bobola - męczennik trudnych czasów
Męczeństwo
Jego działalność w rejonie Pińszczyzny nie podobała się prawosławnej ludności. Od 1648 roku trwało powstanie kozackie. Hordy kozackie szalały po wschodnich terenach Rzeczypospolitej. 16 maja 1556 roku Kozacy wpadli do Janowa na Polesiu. Bobola był dla nich wrogiem, bo nawoływał prawosławnych do konwersji na katolicyzm. 16 maja 1656 roku jezuita został bestialsko zamordowany. Bestialstwo Kozaków nadal przeraża, dlatego nie będę szczegółowo opisywał jak zakonnik zginął. Był torturowany, obdarto go ze skóry, tworząc z niej ornat. Był przypalany, odcięto mu nos, wargi i język. Wreszcie podcięto mu gardło szablą.
Kult
Początkowo Bobolę pochowano w piwnicy pod pińskim kościołem jezuitów. W XVIII wieku rozpoczęto starania o beatyfikację jezuity. Proces wznowiono w 1823 roku. Po uznaniu cudownego uzdrowienia za przyczyną Boboli w dniu 30 października 1853 roku został beatyfikowany przez Piusa IX w Rzymie. Ciało jezuity spoczywało w Pińsku do 1922 roku. Trzeba zaznaczyć, że przez lata nie uległo ono zbytniemu rozkładowi, co Kościół uznaje za wydarzenie cudowne (pisała o nim Aleksandra Polewska). Sowieci wystawili je w Moskwie jako dowód na oszustwa Kościoła, gdyż uważali, że w jakiś sposób zostało ono zakonserwowane. Papież Pius XI zaangażował się w odzyskanie ciała Boboli. Sowieci postawili warunek, że nie zostanie ono oddane Polakom. Odzyskano je w 1923 roku i złożono w Rzymie. ten sam papież w 17 kwietnia 1938 roku (w Wielkanoc) kanonizował Polaka. 8 czerwca 1938 roku relikwie Boboli wyruszyły z Rzymu do Polski. Od 17 czerwca 1938 roku znajdują się w Warszawie. W 1957 roku Pius XII wydał encyklikę Invicti Athletæ Christi , która w dużej mierze jest poświęcona postaci Boboli. W 1989 roku otwarto Sanktuarium św. Andrzeja Boboli, a w 2007 roku Muzeum jego imienia. Od 16 maja 2002 roku św. Andrzej Bobola jest drugorzędnym Patronem Polski. Sprzeciw wyraził Polski Autokefaliczny Kościół Prwosławny, gdyż uznał, że działalność Boboli zrodziła szereg wydarzeń (m.in. powstanie Chmielnickiego), które skutkowały upadkiem Polski. Nasz bohater patronuje m.in. Czechowicom-Dziedzicom, a także Collegium Bobolanum (przed wojną siedzibą był Lublin – dzisiejszy gmach Szpitala Wojskowego, a obecnie jest nią Warszawa).
źr. Polewska A., Wielkie relikwie chrześcijaństwa, Kraków 2002; brewiarz.pl; Encyklopedia Katolicka; Encyklopedia wiedzy o jezuitach na ziemiach polski i Litwy 1564-1995, red. L. Grzebień i in., Kraków 2004
fot. commons.wikimedia.org
Czytaj również: PREZYDENT ELEKT TAJWANU Z PODZIWEM O WITOLDZIE PILECKIM
