Otworzył oczy na znaczenie zaboru pruskiego. Rocznica urodzin jednego z ojców polskiej Endecji!

Był współzałożycielem Ligi Narodowej i Endecji. Roman Dmowski powiedział, że on jako pierwszy otworzył wszystkim oczy na znaczenie zaboru pruskiego dla odrodzonej Polski. Dziś rocznica urodzin Jana Ludwika Popławskiego.

Buntownicza młodość

Jan Ludwik Popławski urodził się 17 stycznia 1854 roku w majątku Bystrzejowice niedaleko Lublina. Pochodził z rodziny szlacheckiej, a wartości patriotyczne wyniósł już z domu. Po okresie nauki w domu rodzinnym rozpoczął naukę w lubelskim gimnazjum. Jego nauka tam nie trwała jednak długo, ponieważ już po trzech latach otrzymał tzw. „wilczy bilet” i tym samym zabroniono mu dostępu do szkół średnich. Popławski jednak zdał maturę eksternistycznie, samemu się do niej przygotowując. Dzięki temu mógł przenieść się do Warszawy, gdzie rozpoczął studia prawnicze.

Czytaj także: Jan Ludwik Popławski - ojciec polskiej Endecji

Areszt za aresztem

Bardzo szybko Jan Ludwik Popławski rozpoczął działalność w organizacjach patriotycznych. Wspólnie z Adamem Szymańskim założył powiązaną z Konfederacją Narodu Polskiego organizację „Synowie Ojczyzny”. Jednym z celów organizacji było wywołanie ogólnonarodowego powstania, które miało objąć ziemie wszystkich trzech zaborów. Za działalność konspiracyjną Popławski został aresztowany i najpierw osadzony w Cytadeli Warszawskiej, a następnie zesłany na Syberię. Uzyskał jednak ułaskawienie dzięki wstawiennictwu rodziny. To jednak nie koniec „przygód” Popławskiego z więzieniem. Wkrótce ponownie spędził trzy miesiące w Cytadeli pod zarzutem kontaktów z działaczami Proletariatu.

Liga Polska

Wiele zmieniło się w 1887 roku, kiedy to Zygmunt Miłkowski powołał Ligę Polską, a Jan Ludwik Popławski został jej Krajowym Komisarzem. Na łamach czasopisma „Głos” Popławski zaczął głosić swoje idee, które szybko znalazły zwolenników. Przede wszystkim podkreślał on wagę ziem zachodnich (gównie chodzi o ziemie zaboru pruskiego) dla odrodzonego państwa polskiego. Stwierdzał, że konieczne jest, by Polska miała w swoich granicach Pomorze z jak najszerszym dostępem do Morza Bałtyckiego. Oprócz tego zajmował się również kwestią chłopską uważając, że ta warstwa społeczna jest konieczna do kształtowania nowożytnego narodu.

Nie kończyło się oczywiście na pisaniu. Jan Ludwik Popławski organizował liczne manifestacje patriotyczne, m.in. w 100 rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja oraz wybuchu insurekcji kościuszkowskiej. Za to również spotkały go represje ze strony władz carskich.

Liga Narodowa

W 1893 roku Roman Dmowski przy akceptacji Jana Ludwika Popławskiego wypowiedział posłuszeństwo Lidze Polskiej powołując do życia Ligę Narodową. Popławski rozpoczął wówczas przede wszystkim działalność publicystyczną. Pomagał również politykom Endecji dostać się do rosyjskiej Dumy. Sam Roman Dmowski mówił o nim: „Człowiekiem, który otworzył oczy naszemu pokoleniu na znaczenie ziem zaboru pruskiego dla przyszłości Polski, który jasno widział, że bez tych ziem możemy być tylko słabym, uzależnionym od sąsiadów, stopniowo topniejącym narodkiem, w którego nieocenionych i po dziś dzień niedocenionych pismach politycznych ta myśl przejawia się nieustannie – był Popławski.

Jan Ludwik Popławski umarł młodo, w wieku zaledwie 54 lat. Zmarł na raka gardła 12 marca 1908 roku w Warszawie. Tym samym nie doczekał ziszczenia marzeń o niepodległej Polsce. Został pochowany na warszawskim cmentarzu na Powązkach.

Czytaj także: Krótka historia Legionów Polskich w rocznicę ich utworzenia

Źr.: Janludwikpoplawski.pl
Fot.: Wikimedia/Shalom, Wikimedia/Mathiasrex