Prof. Urbańczyk: chrześcijaństwo na ziemiach polskich było początkowo religią elit

Chrześcijaństwo na ziemiach polskich było początkowo religią elit; zmiana obrządku pogrzebowego z pogańskiego na chrześcijański w większej skali widoczna jest dopiero w XI w. – powiedział PAP prof. Przemysław Urbańczyk, archeolog z UKSW i Instytutu Archeologii i Etnologii PAN.

Prof. Przemysław Urbańczyk zwrócił uwagę na początkową elitarność chrześcijaństwa na ziemiach Mieszka I.

„Gall Anonim pisał, że Mieszko uratował swoich poddanych od śmierci w pogaństwie. W kronikach Thietmara czytamy, że wszystkie członki jego ludu podążyły za swoim władcą. Piękny mit, tyle że całkowicie nieprawdziwy i nierealny” – podkreślił archeolog.

Kaplica przy pałacu władcy na Ostrowie Tumskim – jak wskazał – przeznaczona była dla najbliższego otoczenia Mieszka. Świątynia, do której dostęp mieliby poddani – bazylika w Poznaniu – jest w tym czasie dopiero w budowie.

Dopiero decyzją Bolesława Chrobrego – jak wymienił archeolog – powstawały kościoły m.in. w Poznaniu, Gnieźnie, Gieczu, Krakowie, Wrocławiu czy Kołobrzegu. Król zadbał także o odpowiednie kadry i sprowadzał mnichów aż z Włoch, spod Rawenny.

O sieci kościołów parafialnych możemy mówić dopiero od XIII wieku.

Dla archeologów dowodem na odejście od pogaństwa są zmiany w obrządku pogrzebowym. Na ziemiach Mieszka istniała tradycja palenia ciał zmarłych. „Chodziło o to, by ułatwić duszy czy duchowi wyjście z ciała, czyli oderwanie się od ziemskiej powłoki, która po śmierci jest niepotrzebna” – tłumaczył.

Chrześcijaństwo tymczasem staje w całkowitej opozycji do tego sposobu myślenia i nakazuje zachować ciało, bo „gdy wróci Mesjasz i wszyscy zmartwychwstaniemy będzie potrzebne”.

„Zmiana obrządku pogrzebowego, występuje na większą skalę dopiero w XI w.” – powiedział Urbańczyk i dodał, że „groby czysto pogańskie są jeszcze w XIV w., a niektóre odkrycia na peryferiach sugerują nawet w XV wiek”.

Przypomniał także, że świętem religijnym obchodzonym we wczesnym chrześcijaństwie na ziemiach polskich była Wielkanoc – od samego początku najważniejsze święto w kościele katolickim.

Źródło: Serwis Nauka w Polsce – www.naukawpolsce.pap.pl