Liturgia Wielkiego Piątku wprowadza nas w najważniejszy okres Triduum Paschalnego. Tego dnia na ołtarzach, we wszystkich kościołach, dokonuje się pamiątka najdoskonalszej ofiary Miłości. Ten niezwykły dzień jest inny od pozostałych. Jedyny raz w roku w kościołach nie jest sprawowana Msza Święta. Sama liturgia ma bardzo bogaty przebieg oraz wymowną treść.
Jak naucza Pismo Święte oraz Tradycja – dzień Wielkiego Piątku jest pamiątką Męki i Śmierci Chrystusa. W pierwszych wiekach chrześcijaństwa, wierni gromadzili się w Wieczerniku, gdzie Ostatnią Wieczerzę spożywał Jezus, następnie udawali się na Golgotę, gdzie biskup ukazywał krzyż, który adorowali wierni. Wierzący gromadzili się także po południu, między godziną 12 a 15, na Górze Kalwarii, gdzie modlili się oraz rozważali Mękę Jezusa.
Tego dnia, według nauczania Kościoła, nakazany jest ścisły post. Od początku Kościół kładł na niegowielki nacisk, który razem z Eucharystią stanowi dwa bieguny życia. Symbol postu bardzo dobrze tłumaczy Tertulian, opisać go jako brak Oblubieńca, natomiast Eucharystia jest radością z Jego obecności.
Centralnym punktem liturgii Wielkiego Piątku jest adoracja krzyża. We wspomnianym wcześniej fragmencie, uwielbienie krzyża polegała na ucałowaniu oraz dotknięciu, szczególnie w pierwszych wiekach, kiedy drzewo krzyża pochodziło najprawdopodobniej z Golgoty. Sama forma ukazania przez wieki była wzbogacana przez Kościół. Od IX wieku, podczas adoracji śpiewano Crucem tuam (Adorujemy krzyż Twój Panie) pod wpływem liturgii bizantyjskiej. Z okazji przybycia relikwii krzyża Poitiers Venantius Fortunantus napisał hymn Pange lingua gloriosi, który zachowany jest do dzisiaj jako Sław języku tajemnicę.
Obecna liturgia posoborowa rozpoczyna się w ciszy. Kapłan w asyście służby liturgicznej wychodzi na prezbiterium, gdzie kładzie się krzyżem obok pustego ołtarza, na którym nie ma ani obrusu, ani świec. Po chwili milczenia i modlitwy następuje modlitwa, która wprowadza wiernych w Liturgię Słowa, podczas której czytana jest Pasja. Po jej zakończeniu i modlitwie rozpoczyna się przygotowanie do adoracji. Miejsce centralne przy ołtarzu zajmuje zasłonięty krzyż. Po trzykrotnym odśpiewaniu przez kapłana antyfony Oto drzewo krzyża odsłaniany jest symbol Wielkiego Piątku i oddany wiernym do wspomnianej adoracji, która forma nie zmieniła się do dzisiejszych czasów. Po zakończeniu uwielbienia drzewa krzyża, ubierany jest ołtarz oraz następuję Komunia Święta. Ostatnim elementem Liturgii Wielkiego Piątku jest przeniesienie Najświętszego Sakramentu do symbolicznego Grobu Pańskiego, przy którym można czuwać, aż do niedzielnego poranka.
Oprócz Krzyża, ważne miejsce tego dnia zajmuje przeżywanie Męki Chrystusa. Droga Krzyżowa, która przebył Chrystus jest przeżywana także przez wiernych. Papież Franciszek, tak samo jak jego poprzednicy, uczestnicy w drodze Krzyżowej w rzymskim Koloseum. W ubiegłym roku papież skierował do wszystkich wiernych słowa, które powinny być drogowskazem dla katolików:
Kontynuujmy Drogę Krzyżową w życiu każdego dnia. Wspólnie podążajmy drogą krzyża, podążajmy niosąc w sercu to Słowo miłości i przebaczenia.
Źródło zdjęcia: commons.wikimedia.org
