75 lata temu, w nocy z 20/21 czerwca 1940 roku, w ramach akcji AB, w Palmirach pod Warszawą zostali rozstrzelani wybitni przedstawiciele polskiego życia politycznego, społecznego, kulturalnego i sportowego.
Akcja AB – potoczna nazwa Nadzwyczajnej Akcji Pacyfikacyjnej – Ausserordentliche Befriedungsaktion, którą hitlerowcy przeprowadzili na terytorium Generalnego Gubernatorstwa między majem a lipcem 1940.
Od początku okupacji niemiecki terror wymierzony był przede wszystkim w przedstawicieli polskich elit politycznych, społecznych i intelektualnych. Zgodnie z rasistowskim stereotypem Polaka panującym w III Rzeszy nazistowscy przywódcy wierzyli, że świadomość narodową posiada tylko polska inteligencja, natomiast lud zajmuje się wyłącznie troską o codzienny byt i obojętny mu jest los państwa. Z tego powodu zakładano, że eksterminacja polskich elit pozwoli zniszczyć polską tożsamość narodową i przekształcić polskie społeczeństwo w bierną amorficzną masę, służącą w najlepszym razie jako niewykwalifikowana siła robocza dla III Rzeszy.
Czytaj także: 73. rocznica mordu w Palmirach
Między grudniem 1939 a lipcem 1941 funkcjonariusze SS i policji niemieckiej rozstrzelali w Palmirach około 1700 obywateli polskich, przywożonych najczęściej z warszawskich więzień i aresztów. Palmiry stanowią najbardziej znany obok Katynia symbol martyrologii inteligencji polskiej w okresie II Wojny Światowej.
W dniach 20–21 czerwca 1940 roku, miała miejsce największa i najgłośniejsza ze wszystkich egzekucji przeprowadzonych w Palmirach. Trzema transportami wywieziono wówczas na śmierć 358 więźniów Pawiaka.
Czytaj także: 73 lata temu Kazimierz Piechowski uciekł z Auschwitz