Zbudowany w 1895 roku gmach „Sokoła” był jedną z wizytówek przedwojennej Kołomyi. Charakterystyczną budowlę z elementami stylu zakopiańskiego, przypominającą o aktywność polskiej społeczności miasta, można zobaczyć na wielu pamiątkowych pocztówkach i zdjęciach dawnej Kołomyi, wraz z innymi gmachami polskich szkół i kościołów przełomu XIX i XX wieku.
Niestety gmach „Sokoła” jest obecnie mocno zaniedbany i wymaga pilnego remontu. Dzięki Fundacji „Mosty” oraz wsparciu finansowemu Ministerstwa Spraw Zagranicznych i Senatu RP podjęto inicjatywę odnowienia budowli. Latem tego roku rozpoczęto prace inwentaryzacyjne, które mają być początkiem pełnej renowacji gmachu polskiego „Sokoła”. W pracach biorą udział architekci z Polski przy wsparciu miejscowych Polaków i Ukraińców, zainteresowanych restauracją jednego z najciekawszych gmachów Kołomyi. Jak podaje Fundacja „Mosty”, władze Kołomyi wstępnie wyraziły gotowość przekazania odnowionego budynku polskiej społeczności miasta w celu powołania Polskiego Centrum Kultury w Kołomyi. Prace mogą jednak potrać nawet 3-4 lata. Pierwszym etapem jest dokładna inwentaryzacja i zaplanowanie kosztorysu dalszych robót, które pozwolą na autentyczną rekonstrukcję budynku.
Warto zaznaczyć, że inicjatywa ta spotkała się z szerokim zainteresowaniem miejscowych mediów ukraińskich. M.in. portal Kołomyjski Visty relacjonuje: „Polacy w Kołomyi odrestaurują zaniedbany budynek towarzystwa „Sokół” (…) Obecnie budynek jest w strasznym stanie, dlatego społeczna organizacja „Geneza” razem z polską społecznością Kołomyi i Radą Miasta, zwróciła się do partnerów z Polski, aby ocalić ten zabytek kultury”. Zastępca prezydenta miasta miał skomentować początek prac słowami: „Robota wre! Pragnienie uratowania od zniszczenia architektonicznej ozdoby Kołomyi łączy wielu ludzi”. Portal Dzerkało Kołomyi zwraca uwagę, że budżet Kołomyi nie byłby w stanie sfinansować pełnej rekonstrukcji budynku, dlatego Sejm Polski zdecydował się pomóc Kołomyi zachować budynek, który jest ważny zarówno dla polskiej jak i ukraińskiej społeczności. Następnym krokiem, jak zaznacza, ma być szukanie kolejnych grantów, które pozwolą na jego pełną rekonstrukcję. Lokalne media ukraińskie zwracają uwagę, że istnieje potrzeba dotarcia do starych zdjęć, przede wszystkim poszukiwane są fotografie wnętrza budynku. Pozwoliłoby to na dokładniejsze opracowanie planów odbudowy, dlatego wszelka pomoc w tym zakresie ze strony pasjonatów lokalnej historii i potomków dawnych mieszkańców Kołomyi będzie mile widziana.
Czytaj także: Geostrategia, czas na radykalne zmiany
Pozostaje nam gorąco kibicować tej inicjatywie i mieć nadzieję, że gmach kołomyjskiego „Sokoła” powróci do dawnej świetności. Rekonstrukcja słynnego budynku może też przyczynić się do wzrostu zainteresowanie historią polskiego „Sokoła” nie tylko w Kołomyi, ale i w całym regionie dawnego województwa stanisławowskiego, gdzie towarzystwo miało swoje liczne gniazda.
Dla zainteresowanych historią gniazda kołomyjskiego polecamy dostępne on-line sprawozdania: „Czterdziestolecie Polskiego T-wa gimnastycznego „Sokół” w Kołomyi: 1885-1925” w bazie „Polona” https://polona.pl/item/9183423/0/ oraz „Pięćdziesiąt lat Polskiego T-wa Gimnastycznego „Sokół” w Kołomyi, 1885-1935” na stronie Jagiellońskiej Biblioteki Cyfrowej http://jbc.bj.uj.edu.pl/dlibra/docmetadata?id=250848&from=publication
Magda Arsenicz
Źródła: fundacjamosty.pl ; visty.in.ua ; dzerkalo.media ; stanislavske.tv ; firtka.if.ua
