W piątek wieczorem na niebie będzie można obserwować interesujące zjawisko: naturalny satelita Ziemi zakryje jasną gwiazdę o nazwie Aldebaran. Następne zakrycie tej gwiazdy będzie z Polski widoczne dopiero w 2034 roku.
Zakrycie nastąpi po zmierzchu, mniej więcej godzinę po zachodzie Słońca, około godziny 18. Potem Aldebaran będzie schowany za tarczą Księżyca i ponownie zobaczymy go po około godzinie. Dokładne momenty zakrycia mogą różnić się o kilka lub kilkanaście minut w zależności do rejonu Polski. Dla przykładu obserwatorzy z Warszawy zobaczą zakrycie o godz. 18.10, a odkrycie o 19.11; w Toruniu będą to odpowiednio 18.05 i 19.05; w Poznaniu 18.03 i 19.06; w Szczecinie 17.59 i 19.05; a na przeciwnym końcu Polski w Białymstoku godz. 18.13 i 19.15.
Zakrycia gwiazd przez Księżyc zdarzają się dość często, ale zakrycia jasnych gwiazd to już nieco rzadsza sytuacja. Chociaż w ostatnim okresie w latach 2015-2018 nastąpiła seria zakryć Aldebarana, to piątkowe zakrycie jest ostatnim z tej serii i na następne widoczne z Polski będzie trzeba poczekać aż do 2034 roku.
W jaki sposób można obserwować zakrycie? Zarówno Księżyc, jak i Aldebaran to obiekty widoczne gołym okiem. Lepiej jednak użyć lornetki lub niewielkiego teleskopu. Czynnikiem korzystnym dla obserwacji jest pozycja obu obiektów wysoko na niebie w momencie zjawiska (około 50 stopni nad południowym horyzontem).
Księżyc świeci obecnie w pierwszej kwadrze, czyli oświetlona jest połowa jego tarczy. Zakrycie gwiazdy Aldebaran nastąpi na ciemnym brzegu Księżyca, z kolei odkrycie będzie przy oświetlonym brzegu.
Osoby mniej zaznajomione z wyglądem nieba mogą wykorzystać sytuację do zidentyfikowania na nieboskłonie kilku gwiazdozbiorów i jasnych gwiazd.
Na lewo, poniżej Księżyca widoczna będzie jedna z najbardziej charakterystycznych konstelacji – Orion. Jest złożona z jasnych gwiazd i przypomina schematyczną sylwetkę człowieka. Dwie górne gwiazdy to Betelgeza (po lewej) i Bellatrix (po prawej), z kolei na dole są Saiph (po lewej) i Rigel (po prawej). Pośrodku gwiazdozbioru znajdują się trzy jasne gwiazdy ułożone w linii dość blisko siebie – to tzw. Pas Oriona.
Jeśli natomiast spojrzymy jeszcze niżej w stronę horyzontu, to na linii Księżyc i Pas Oriona, ale po przeciwnej stronie konstelacji, znajduje się Syriusz z konstelacji Wielkiego Psa, który jest najjaśniejszą gwiazdą nocnego nieba.
Tuż obok Księżyca i Aldebarana znajduje się gromada otwarta gwiazd Hiady, ale jeśli z kolei spojrzymy trochę bardziej na prawo od Księżyca, to dostrzeżemy wyraźną, bardziej zwartą grupkę gwiazd, myloną czasem z Małym Wozem (ze względu na swój kształt). Jest to gromada otwarta gwiazd o nazwie Plejady. Zarówno Aldebaran, Hiady, jak i Plejady leżą w konstelacji Byka.
Źródło: Serwis Nauka w Polsce – www.naukawpolsce.pap.pl
Fot.: pixabay.com
