Naukowcy: „niezwykły zestaw mutacji” wariantu Lambda. Dotyczy także Polski

Naukowcy są zdumieni „niezwykłym zestawem mutacji” w wysoce zakaźnym wariancie Lambda koronawirusa, początkowo znanym jako szczep C.37, po raz pierwszy wykrytym w Peru w grudniu 2020 r. – pisze portal anglojęzycznej gazety z Dubaju i Zjednoczonych Emiratów Arabskich „Gulf News”. Lambda szybko się rozprzestrzenia i jest już obecna w około 30 krajach, również w Polsce.

Wariant „eksplodował” – uważa naukowiec z Peru, cytowany przez portal. Teraz ten kraj Ameryki Łacińskiej ma najwyższy wskaźnik śmiertelności w związku z Covid-19 na świecie. Sugeruje to, że Lambda może być „bardziej zakaźna niż wariant Delta”, to znaczy ma wyższą zdolność do przenoszenia się, silniejsze wiązanie się z receptorami komórek płucnych i jest odporna na przeciwciała neutralizujące – podaje Gulf News.

Czym jest wariant Lambda? Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) zaklasyfikowała go jako „wariant zainteresowania” 14 czerwca br., gdy wariant ten „eksplodował” w niektórych krajach Ameryki Łacińskiej. Obecnie rozprzestrzenił się w prawie 30 krajach na całym świecie. WHO zauważyła w raporcie, że wariant Lambda odpowiada za 81 proc. przypadków wykrytych od kwietnia br. w Peru w oparciu o dostępne dane z sekwencjonowania genomu.

Jaki jest dotychczasowy zasięg Lambdy? Wariant ten został do tej pory wykryty w próbkach genomu z co najmniej 29 krajów i terytoriów: USA, Kanady, Chile, Peru, Meksyku, Argentyny, Ekwadoru, Kolumbii, Brazylii, Urugwaju, Niemiec, Hiszpanii, Portugalii, Francji, Włoch, Wielkiej Brytanii, Polski, Czech, Danii, Holandii, Szwajcarii, Egiptu, Izraela, Turcji, Zimbabwe, Australii, Aruby, Saint Kitts i Nevis oraz Curacao.

Co sprawia, że Lambda różni się od innych wariantów? Naukowcy stwierdzili istnienie „unikalnego wzoru mutacji” w białku spike wirusa Lambda. To „egzoproteina” na powierzchni wirusa SARS-CoV-2 jest „kluczem” koronawirusa używanym do infekowania ludzkich komórek, szczególnie w płucach – podaje Gulf News.

Profesor Pablo Tsukayama, biolog molekularny z peruwiańskiego Uniwersytetu im. Cayetano Heredii w Limie, poinformował, że Lambda (C.37) posiada 19 „niesynonimicznych” mutacji w swoim genomie, które generują zmiany w sekwencji aminokwasów. Siedem z nich występuje w białku spike, głównym antygenie wirusa. Z badań opublikowanych przez Sally Robertson 27 czerwca 2021 r. wynika, że „linia Lambda wirusa SARS-CoV-2 ma potencjał, aby stać się wariantem niepokojącym”.

Ekspertów zaintrygowała co najmniej jedna mutacja – zwana L452Q, podobna do mutacji L452R – uważana za odpowiedzialną za wysoką zakaźność wariantu Delta. Według badań Robertson mutacje L452Q i F490S mapują domenę wiążącą receptor (RBD) białka spike.

Jakie są dowody na wysoką transmisyjność Lambdy? Szczep C.37, przemianowany przez WHO na Lambda 31 maja 2021 r., po raz pierwszy zwrócił uwagę naukowców w grudniu ub.r. „W grudniu mieliśmy 200 zakażeń Lambdą” – powiedział prof. Tsukayama. „Stanowiła ona zaledwie jedną na 200 próbek. Do końca marca br. stanowiła połowę wszystkich próbek pobranych w Limie. Teraz, trzy miesiące później, mamy do czynienia z ponad 80 proc. wszystkich zakażeń w całym kraju. Lambda stała się dominującym wariantem w Peru w bardzo krótkim czasie” – zauważył.

Wysoka transmisyjność Lambdy pomogła jej rozprzestrzenić się tak szybko w Peru – zaznaczył Tsukayama: „Mając 187 tys. zgonów i najwyższy wskaźnik śmiertelności na świecie, jesteśmy krajem, który najbardziej zmagał się z koronawirusem. Dlatego prawdopodobnie nie jest dziwne, że nowy wariant dostał swój początek właśnie tutaj” – wyjaśnił naukowiec.

Ponadto nowe badanie oparte na testach próbek pobranych od pracowników służby zdrowia w Chile sugeruje, że wariant Lambda jest bardziej zakaźny niż zarówno warianty Alfa (B.1.1.7, po raz pierwszy wykryty w Wielkiej Brytanii) czy Gamma (P.1, po raz pierwszy wykryty w Brazylii).

Wariant Lambda szybko rozprzestrzenia się w krajach Ameryki Południowej – informuje brytyjski portal Medical Life Sciences News. Obecnie wariant Gamma dominuje w Ameryce Środkowej i Południowej, ale wysoki wskaźnik transmisji Lambda może go wkrótce wyprzedzić.

W neutralizacji wariantu Lambda mogą pomóc szczepionki, ale z różnych powodów liczba szczepień w Ameryce Południowej jest nadal niska. Zwiększenie liczby szczepień w poszczególnych krajach mogłoby zapobiec przekształceniu się wariantu Lambda w wariant niepokojący – wskazuje portal. (PAP)

Sprawdzone informacje na temat pandemii koronawirusa dostępne na oficjalnej stronie rządowej: gov.pl