W nocy z dnia 22 na 23 sierpnia 1919 roku wybuchło polskie powstanie na Sejneńszczyźnie. Walki prowadzone przez konspiratorów z Polskiej Organizacji Wojskowej (POW) z oddziałami litewskimi trwały aż do dnia 28 sierpnia i zakończyły się pełnym zwycięstwem powstańców. Powstanie Sejneńskie zaraz obok Wielkopolskiego i III Powstania Śląskiego stało się sukcesem strony polskiej i pozwoliło ostatecznie wytyczyć granicę państwową na spornym terytorium.
Istniało kilka przyczyn konfliktu polsko – litewskiego na tych terenach. Po przegraniu I wojny światowej wycofujące się z tych terenów wojska niemieckie pozostawiły po sobie obszary Suwalszczyzny bez nadzoru administracji państwowej. Stwarzało to świetną okazję zarówno dla Polaków, jak i Litwinów na przejęcie kontroli nad tymi terenami. W tym okresie całościowe relacje polsko – litewskie były wrogie. Obydwa państwa nie mogły się porozumieć w wielu kwestiach, nie tylko terytorialnych. Tym samym niezbędna stała się mediacja międzynarodowa, która pomimo ustalenia wytycznych nie była respektowana przez stronę litewską. Podział terytorialny wzdłuż linii demarkacyjnej (tzw. linia Focha) stał się fikcją w momencie pojawienia się regularnych wojsk litewskich w miejscowości Sejny oraz rzeki Czarnej Hańczy. Wizyta litewskiego premiera Mykolasa Sleževičiusa w mieście dodatkowo rozogniła i tak już napiętą sytuację. Fakty te stały się bezpośrednią przyczyną wybuchu powstania i rozpoczęcia działań przez członków POW.
Walki nieregularnych oddziałów Polskiej Organizacji Wojskowej w sile około 1000 ludzi z przeważającymi liczebnie jednostkami piechoty i kawalerii litewskiej (łącznie 1200 osób) przebiegały ze zmiennym powodzeniem. Po pierwszych sukcesach powstańców w dniach 23 – 24 sierpnia, w tym zdobyciu miejscowości Krasnopol i wyparciu z niej litewskiej załogi, w dniach 25 – 27 sierpnia Litwini wzmocnieni przez posiłki podjęli kontratak. Ostatecznie dopiero całościowe przybycie 41. Suwalskiego Pułku Piechoty do Sejn wzmocniło jego obronę i w konsekwencji doprowadziło do zaprzestania walk. Powstanie Sejneńskie oprócz wspomnianego wcześniej zwycięstwa Polski i potwierdzenia granicy rozdzielającej dwa zantagonizowane państwa ma jeszcze jeden ciekawy aspekt. Z punktu widzenia polskiej polityki zagranicznej jego rozpoczęcie było przedwczesne i uniemożliwiło dokonanie z powodzeniem zamachu stanu na Litwie. W wyniku masowych aresztowań zakonspirowanych członków POW w Kownie, nierealnym stało się odsunięcie antypolskiego rządu Mykolasa Sleževičiusa i zastąpienia go bardziej propolskim.
Czytaj także: Powstańcy na profilowe!
Fot. wikimedia commons
