• Redakcja
  • Regulamin
  • Kontakt
  • Patronat medialny
wMeritum.pl
  • Wiadomości
    • Wszystkie
    • Wiadomości z Europy
    • Wiadomości z Polski
    • Wiadomości ze Świata
    Odkryli „polskie piramidy”. Tajemnicze megality znajdują się w Wielkopolsce

    Odkryli „polskie piramidy”. Tajemnicze megality znajdują się w Wielkopolsce

    prezydent andrzej duda

    Prezydent Duda ostro o Ukrainie i sojusznikach. „Zamykamy, do widzenia”

    Bąkiewicz mówi, jaką pieśń odśpiewali na terenie Niemiec. „Łzy stawały w oczach”

    Bąkiewicz mówi, jaką pieśń odśpiewali na terenie Niemiec. „Łzy stawały w oczach”

    na granicy

    Co się stanie, jeśli Niemcy zniosą kontrole na granicy z Polską? Minister stawia sprawę jasno

    Filip Chajzer

    Filip Chajzer ujawnił, co się stało, gdy ogłosił, że głosował na Nawrockiego. Niespodziewana sytuacja

    joanna mucha

    Joanna Mucha ujawnia, co Hołownia usłyszał od polityka PiS. „Ufam Szymonowi”

  • Gospodarka
  • Sport
  • Historia
  • Kultura
  • Publicystyka
  • Moto
  • Styl życia
  • Podróże po Polsce
  • Zakupy
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
wMeritum.pl
  • Wiadomości
    • Wszystkie
    • Wiadomości z Europy
    • Wiadomości z Polski
    • Wiadomości ze Świata
    Odkryli „polskie piramidy”. Tajemnicze megality znajdują się w Wielkopolsce

    Odkryli „polskie piramidy”. Tajemnicze megality znajdują się w Wielkopolsce

    prezydent andrzej duda

    Prezydent Duda ostro o Ukrainie i sojusznikach. „Zamykamy, do widzenia”

    Bąkiewicz mówi, jaką pieśń odśpiewali na terenie Niemiec. „Łzy stawały w oczach”

    Bąkiewicz mówi, jaką pieśń odśpiewali na terenie Niemiec. „Łzy stawały w oczach”

    na granicy

    Co się stanie, jeśli Niemcy zniosą kontrole na granicy z Polską? Minister stawia sprawę jasno

    Filip Chajzer

    Filip Chajzer ujawnił, co się stało, gdy ogłosił, że głosował na Nawrockiego. Niespodziewana sytuacja

    joanna mucha

    Joanna Mucha ujawnia, co Hołownia usłyszał od polityka PiS. „Ufam Szymonowi”

  • Gospodarka
  • Sport
  • Historia
  • Kultura
  • Publicystyka
  • Moto
  • Styl życia
  • Podróże po Polsce
  • Zakupy
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
wMeritum.pl
Strona Główna Historia Biografie

Rodzina o patriotycznych korzeniach. Od XIV do XXI wieku

4 marca 2017
Kategorie: Biografie, Historia, Polecane
UdostępnijPodaj dalejUdostępnijWyślij

Niewiele jest rodzin o typowych wojskowych i patriotycznych korzeniach, gdy to oficer lub patriota trafia się co pokolenie. Z najbardziej znanych są to rodziny Langiewiczów i Budziszewskich. Jednak jest ród, który może poszczycić się barwniejszym drzewem genealogicznym, z których większość członków brało udział powstaniach i wojnach. W niniejszym artykule chcieliśmy przedstawić historię majora Krzysztofa Nawrockiego oraz jego rodziny. Jego krewni brali udział w wielu wojnach i zrywach patriotycznych.

W dobie średniowiecza

Zacznijmy jednak od początku. Historia tego rodu zaczyna się w roku ok. 1356, kiedy to Jan Czarny, przodek Krzysztofa Nawrockiego otrzymał od króla Ludwika Węgierskiego herb „Nawry” („Miecze”) – Kazimierz Wielki zmienił mu zawołanie na Nawrócony (1362), ponieważ Jan wrócił z Węgier i oddał mu hołd po upadku Wielkiej Konfederacji Wielkopolan, która odbyła się w latach 1352 – 54 pod przywództwem Wojewody Wielkopolskiego Maćka Borkowica. Jan Czarny był dworzaninem u Macieja Borkowica w latach 1343 – 1352 – wyjaśnia nam Krzysztof Nawrocki. Syn Jana – Kazimir walczył z Krzyżakami pod Grunwaldem w Chorągwi Kaliskiej. Jego syn Paweł był pierwszym, który używał nazwiska Nawrot, a było to w okresie wojny trzynastoletniej.

 

Konfiskata mienia za udział w powstaniu

.
Sygnet z herbem Nawry, którym pieczętowali się Nawroccy z 1794 r.

 

Rodzina Nawrotów i Nawrockich prawie do końca XVIII w. zamieszkiwała w folwarku Nawry, swym majątku pod Gnieznem a potem w Konarzewie k. Krotoszyna. Ostatnim właścicielem był Kazimierz Nawrocki ur. w 1777 roku, syn Marcina Nawrota alias Nawrockiego (który jako młody rekrut walczył w insurekcji kościuszkowskiej 1794 r.). –  Kazimierz brał też czynny udział w powstaniu listopadowym 1830-1831, za co musiał uciekać pod przybranym nazwiskiem do Francji, gdzie po upadku powstania wraz z płk. Ludwikiem Oborskim kontynuował misję patriotycznego przygotowania kolejnych zrywów m.in. Wiosny Ludów 1848. Był bliskim współpracownikiem Ludwika Oborskiego i jego osobistym przyjacielem – tłumaczy Krzysztof Nawrocki. Jego dobra zostały całkowicie skonfiskowane przez Prusaków w 1834 roku za udział w Powstaniu Listopadowym. – W wyniku pruskiej konfiskaty mienia w 1834 roku, utracił również wszelakie dobra i ziemie rodzinne pod Gnieznem tzw. Nawry, które przodkowie otrzymali od króla Polski Kazimierza Wielkiego. Trzeba wspomnieć, iż Kazimierz Nawrocki był szlachcicem ziemiańskim i kupcem, a tracąc dobra majętne w okolicach Gniezna (prawdopodobnie także okolice Pawłowa i Niechanowa) nigdy nie został pozbawiony przez Polskę tytułów i praw nadanych przez króla Polski i Węgier. Będąc na emigracji w Paryżu, podobnie jak inni powstańcy był uznawany i poważany przez władze francuskie oraz polskich magnatów jak np. Adama Jerzego Czartoryskiego, z którym nie zawsze się wprawdzie zgadzał, co do koncepcji wyzwolenia Ojczyzny i przyszłych jej struktur, ale rozmawiał nader chętnie – dodaje major Nawrocki. Kazimierz Nawrocki zmarł 27 stycznia 1871 r. w wieku prawie 94 lat.

Kontynuował pragnienia ojca

.
Franciszek Nawrocki „Jakub Nawrot”

-Kazimierz był pierwszym z rodziny, który wystąpił przeciwko zaborcy. Jego syn Franciszek wraz ze starszym bratem Janem Nepomucenem, siostrą Józefą i młodszym Mikołajem wychowywał się w Konarzewie – dodaje major Nawrocki.  Używał nazwiska Jakub Nawrot.

.
Rodzina Jana Nawrockiego (pierwszy z prawej) ok. 1909 r.

W czasie Wiosny Ludów w 1848 r. stanął na czele małego oddziału. –Początkowo oddział Franciszka – Jakuba Nawrota liczył 22 kosynierów lecz po przybyciu do Krotoszyna jego liczebność zwiększyła się do 29, a potem do ponad 30. Jakub Nawrot był znakomitym jeźdźcem, stad wyznaczono go wraz z małym oddziałem do grupy rozpoznawczej i osłonowej – informuje nas major Nawrocki. W tym zrywie walczył jeszcze pod Miłosławiem. 15 lat później wziął udział w powstaniu styczniowym. Uratował nawet samego gen. Mariana Langiewicza, później gen. Edmunda Taczanowskiego. Po powstaniu został przymusowo wcielony do armii pruskiej. Walczył jeszcze w wojnie z Danią (1864), Austrią (1866) i Francją (1870 – 71). – Zmarł w Konarzewie, stając w obronie godności i własnej ziemi przed zaborcą niemieckim. W 1912 roku latem twardo zastawił drogę żandarmowi pruskiemu… próbującemu wejść do jego chaty w celu zabrania szabli i kosy powstańczej – mówi nam K. Nawrocki. Warto dodać, że w chwili śmierci Franciszek miał 95 lat.

>>Czytaj także…: O Langiewiczach słów kilka – biografie członków wojskowej rodziny

W Wolnej Polsce

.
Por. mar. Stanisław Nawrocki

Franciszek nie doczekał Wolnej Polski, jednak dwaj jego młodsi synowie Jan Kanty i Michał – już tak (Franciszek miał w sumie 8 dzieci). Michał (1864 – 1946) urodzony w Krotoszynie, gdy wybuchło powstanie wielkopolskie w 1918 r., był kurierem cywilnym i członkiem Straży Ludowej. Z zawodu był szewcem. Z żoną Katarzyną zd. Mocydlarz miał 9 dzieci. Jan Kanty Nawrocki (1861 – 1943) był z kolei krawcem. W trakcie powstania wielkopolskiego był członkiem Straży Ludowej. – Nazywano go „Namiestnikiem Patriotyzmu” – mówi major Nawrocki. Na większą uwagę zasługują dzieci Jana Kantego. Najstarszym był Leon (1887 – 1914). – Leon był osobistym sekretarzem (pracownikiem kancelarii) polityka śląskiego Wojciecha Korfantego i musiał uciekać na rowerze przed żandarmami pruskimi – w konsekwencji przemarzł w lesie i po dotarciu do Krotoszyna wycieńczony zmarł na zapalenie płuc – dodaje major Nawrocki. Jego bratem był Władysław (1891 – 1940), który został członkiem krotoszyńskiego „Sokoła”, a następnie uczestnikiem powstania wielkopolskiego i wojny polsko – bolszewickiej. Był kapitanem oraz kawalerem orderu Virtuti Militari V kl. i Srebrnego Krzyża Zasługi. – Cechowało go nadzwyczajne poczucie obowiązkowości oficerskiej i poświęcenie się, czego przykładem było to, że będąc chorym, nie odszedł do szpitala, a pozostał na służbie – mówi nam Krzysztof Nawrocki. Jego piękna historia kończy się jednak tragicznie.

.
Kpt Władysław Nawrocki

W 1939 r. trafił do batalionu zapasowego 56. pułku piechoty Wielkopolskiej. To właśnie żołnierze tego baonu trafili do niewoli sowieckiej. W 1940 r. kpt W. Nawrocki został zamordowany przez sowietów. W2007 r. prezydent RP Lech Kaczyński awansował go na stopień majora. Jego brat Stanisław (1891 – 1932) również trafia do armii pruskiej, by później walczyć w powstaniu wielkopolskim, a w 1920 – wojnie polsko – bolszewickiej. Był kawalerem Krzyża Walecznych, porucznikiem marynarki i oficerem Floty Pińskiej. Zginął w Brześciu. Edward (1893 – 1951), syn Jana również walczył w armii pruskiej i powstaniu wielkopolskim. Ostatnim bratem, który dożył sędziwego wieku (1904 – 1985) był Antoni. Przybliżył on historię swojego rodu w książce „Potomek banity”. Był regionalistą krotoszyńskim.

Potomkowie Michała

.
Święcenia ks. Krzysztofa Nawrockiego przez prymasa Polski kardynała Stefana Wyszyńskiego

Potomkami Michała byli Stefan, harcerz i kupiec, Stanisław, członek krotoszyńskiej Straży Ludowej oraz Feliks. – Mało kto wie, ale to właśnie on, mały Felek pierwszy wpadł z impetem do nowo otwartej w 1919 roku sali późniejszego kina „Przedwiośnie” z okrzykiem na ustach: „Mężczyźni do broni! Powstanie!”…Tak rozpoczęło się powstanie wielkopolskie na terenie powiatu krotoszyńskiego. Hotel w którym znajdowała się ta sala nazywał się wtedy „Bazar” – mówi o swoim 7 – letnim wówczas dziadku Krzysztof Nawrocki. W okresie międzywojennym zajmował był kupcem. W czasie wojny był prześladowany przez Niemców, a w czasach stalinowskich – przez komunistów. – Feliks żył długo, zmarł w 2002 roku, mając prawie 91 lat – opowiada jego wnuk. Jednym z jego 8 dzieci (troje zmarło w czasie wojny) był Eugeniusz (1940 – 2011), pracownik Urzędu Miejskiego w Krotoszynie, a w latach 1973 – 1982 Kierownik Urzędu Stanu Cywilnego. – W latach 60. i 70. był często śledzony i zastraszany – wspomina swojego ojca major Nawrocki. Jego kariera uległa zahamowaniu, kiedy w latach 80. wstąpił do „Solidarności”. Później pracował jako pomocnik na budowie, dekarz czy kupiec. Poeta i autor kilku książek. Wśród innych potomków Michała możemy znaleźć Hieronima (dyrektora i twórcę Ośrodka Szkolno – Wypoczynkowego WOSiR ” Borki w Swolszewicach Małych k. Tomaszowa Mazowieckiego), ks. Jerzego (proboszcza parafii w Trlągu w woj. kujawsko – pomorskim), ks. Krzysztofa (proboszcza parafii w Kępnie) czy Waldemara (dyrektora generalnego Spółdzielni Metalowców „Kotlarz” w Pleszewie). Sześciu członków rodziny Nawrockich zostało odznaczonych krzyżami Virtuti Militari.

.
Feliks Nawrocki w 1935 r.

Po kądzieli

.
Ludwik Danielak

Żoną Eugeniusza Nawrockiego była Krystyna zd. Danielak (zm. 2008). Była m.in. księgową w Lidze Obrony Kraju oraz członkinią chórów krotoszyńskich. Jej ojcem był Ludwik Danielak (1909 – 1939) pocztowiec i uczestnik kampanii wrześniowej. – Był wychowawca wielu wybitnych harcerzy i żołnierzy AK jak: Franciszek Jaskulski „Zagończyk”, Czesław Bardzik, Józef Podemski i wielu innych – wspomina dziadka Krzysztof Nawrocki. Ojciec Ludwika – Walenty był założycielem zdunowskiej restauracji, a sam Ludwik był początkowo harcerzem, jako twórca 8. drużyny harcerskiej im. Zawiszy Czarnego w Zdunach. Zginął w 1939 r. wypełniając patriotyczny obowiązek do końca. W 2003 r. premier RP Leszek Miller przyznał mu tytuł „Weterana Walk o Wolność i Niepodległość Ojczyzny”. – Dla uczczenia 75. rocznicy śmierci oraz wybuchu II wojny światowej w Krotoszynie, w dniu Łącznościowca i Pocztowca, podjęta została decyzja o odsłonięciu tablicy poświęconej m. in. Ludwikowi Danielakowi. Odsłonięcie nastąpi w 2015 roku w Krotoszynie. W 2016 roku Poczta Polska wyda okolicznościową kartę pocztową poświęconą Ludwikowi Danielakowi – informuje nas mjr Nawrocki.

Domagalscy herbu Bończa

Wśród przodków i krewnych Krzysztofa Nawrockiego znaleźli się również ppor Jan Domagalski (1799 – 1854?), lekarz wojskowy 1 Dywizji Piechoty, uczestnik powstania listopadowego, ppor Wawrzyniec Domagalski herbu Bończa (1801 – 1868), oficer 1 DP i również uczestnik powstania listopadowego czy ppor Lucjan Domagalski (1910 – 1983?), oficer II Korpusu gen. Władysława Andersa, uczestnik bitwy pod Monte Cassino. Domagalscy to przodkowie babci mjr Krzysztofa Nawrockiego – Ireny Domagalskiej (żony Feliksa Nawrockiego). Bratem Ireny był kpr Wenancjusz Domagalski z Krotoszyna, uczestnik kampanii wrześniowej w składzie 56. pp Wlkp. Ojciec Ireny Nawrockiej zd. Domagalskiej – Jan Domagalski był krotoszyńskim architektem i uczestnikiem powstania wielkopolskiego. Był on zastępcą w krotoszyńskim kole Związku Powstańców Narodowych RP, w latach 1933 – 1939.

Major Krzysztof Nawrocki

.
Kpt Krzysztof Nawrocki z Jadwigą Piłsudską – Jaraczewską (córką marszałka Józefa Piłsudskiego) w 1996 r.

Krzysztof Feliks Nawrocki urodził się w Krotoszynie w 1962 r., jako syn Eugeniusza i Krystyny zd. Danielak. W latach 1971 – 1980 był harcerzem. W 1985 r. skończył Wyższą Szkołę Oficerską Wojsk Łączności w Zegrzu k. Warszawy. Służył on w 6. Pomorskim Pułku Łączności, a potem w 36. Specjalnym Pułku Lotnictwa Transportowego. W 1993 r. został kapitanem, a w 1998 r. – majorem. W latach 1998 – 2003 kontynuował studia doktoranckie z tematyki historii wojskowości. Obecnie jest inspektorem ds. obronności i bezpieczeństwa w podmiotach leczniczych w Warszawie. Jest też poetą, w latach 1980 – 2014 napisał ponad 60 wierszy, a także twórcą systemu ZMIM 2009, traktującym o zabezpieczeniu medycznym imprez masowych. W 2012 podczas organizacji Mistrzostw Europy EURO 2012 w piłce nożnej był konsultantem ewakuacyjnym w razie zagrożeń terrorystycznych w Strefie Kibica w Warszawie. To właśnie on kontynuuje rodzinną tradycję wojskową i patriotyczną.

 

 


ŁUKASZ CICHY
Opracowano na podstawie informacji otrzymanych od mjr. Krzysztofa Nawrockiego
Fotografie pochodzą z archiwum mjr. Krzysztofa Nawrockiego. Zdjęcie główne – obraz Tadeusza Ajdukiewicza z 1875 r. 
Tagi Franciszek NawrockiI wojna światowaII wojna światowaJan NawrockikościuszkoweKrzysztof NawrockiMichał NawrockiNawrockiPowstanie ListopadoweStanisław nawrockiStyczniowewielkopolskieWładysław Nawrockiwojna polsko bolszewicka
UdostępnijTweetUdostępnijWyślij

© 2013-2021 wMeritum.pl | Realizacja: Media Machine

Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
  • Wiadomości
  • Gospodarka
  • Sport
  • Kultura
  • Historia
  • Publicystyka
  • Moto
  • Koronawirus

© 2013-2021 wMeritum.pl | Realizacja: Media Machine