• Redakcja
  • Regulamin
  • Kontakt
  • Patronat medialny
wMeritum.pl
  • Wiadomości
    • Wszystkie
    • Wiadomości z Europy
    • Wiadomości z Polski
    • Wiadomości ze Świata
    Trump o relacjach z Polską na spotkaniu z Zełenskim. Padły znaczące słowa

    Trump ma dość Zełenskiego i Putina? „Dzieci na placu zabaw”

    Tragedia na S17. Nie żyje ojciec i syn

    Tragedia na S17. Nie żyje ojciec i syn

    To jest rząd, którego chcą Polacy. Znamy wyniki sondażu

    To jest rząd, którego chcą Polacy. Znamy wyniki sondażu

    Koszmar niedaleko Wieliczki. Nie żyje trzech nastolatków, ujawniono kulisy tragedii

    Koszmar niedaleko Wieliczki. Nie żyje trzech nastolatków, ujawniono kulisy tragedii

    Izrael złoży skargę na Polskę? Chodzi o zachowanie naszych kibiców

    Izrael złoży skargę na Polskę? Chodzi o zachowanie naszych kibiców

    Kaczyński

    Kaczyński dał sygnał ws. Konfederacji. „Walczyć z Konfederacją”

  • Gospodarka
  • Sport
  • Historia
  • Kultura
  • Publicystyka
  • Moto
  • Styl życia
  • Podróże po Polsce
  • Zakupy
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
wMeritum.pl
  • Wiadomości
    • Wszystkie
    • Wiadomości z Europy
    • Wiadomości z Polski
    • Wiadomości ze Świata
    Trump o relacjach z Polską na spotkaniu z Zełenskim. Padły znaczące słowa

    Trump ma dość Zełenskiego i Putina? „Dzieci na placu zabaw”

    Tragedia na S17. Nie żyje ojciec i syn

    Tragedia na S17. Nie żyje ojciec i syn

    To jest rząd, którego chcą Polacy. Znamy wyniki sondażu

    To jest rząd, którego chcą Polacy. Znamy wyniki sondażu

    Koszmar niedaleko Wieliczki. Nie żyje trzech nastolatków, ujawniono kulisy tragedii

    Koszmar niedaleko Wieliczki. Nie żyje trzech nastolatków, ujawniono kulisy tragedii

    Izrael złoży skargę na Polskę? Chodzi o zachowanie naszych kibiców

    Izrael złoży skargę na Polskę? Chodzi o zachowanie naszych kibiców

    Kaczyński

    Kaczyński dał sygnał ws. Konfederacji. „Walczyć z Konfederacją”

  • Gospodarka
  • Sport
  • Historia
  • Kultura
  • Publicystyka
  • Moto
  • Styl życia
  • Podróże po Polsce
  • Zakupy
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
wMeritum.pl
Strona Główna Wiadomości

Przez ostatnie 200 lat zabiła około miliarda ludzi. Dziś Światowy Dzień Gruźlicy

24 marca 2019
Kategorie: Wiadomości, Wiadomości z Polski
Liczba stron poświęconych zagadnieniom medycznym wyraźnie wzrasta. Ekspertka o plusach i minusach tego zjawiska

Fot.: pixabay.com

UdostępnijPodaj dalejUdostępnijWyślij

W Polsce gruźlica stanowi coraz mniejszy problem, ale rozpowszechnienie na świecie i rosnąca oporność na leki sprawiają, że nadal konieczne są szczepienia. Światowy Dzień Gruźlicy obchodzimy w niedzielę 24 marca.

Przez ostatnich 200 lat gruźlica zabiła około miliarda ludzi, w tym Fryderyka Chopina i Juliusza Słowackiego. Powodują ją bakterie Mycobacterium tuberculosis (od nazwiska odkrywcy zwane prątkami Kocha), ale także Mycobacterium africanum i Mycobacterium bovis.

Obecnie według danych WHO na całym świecie z powodu gruźlicy umiera codziennie prawie 4,5 tys. osób, a u około 30 tys. ludzi choroba ta jest wykrywana. W 2016 r. na świecie zachorowało na gruźlicę 10,4 mln osób, w tym milion dzieci do lat 14. Więcej niż połowę nowych chorych stanowili mieszkańcy Indii, Indonezji, Chin, Filipin i Pakistanu.

Śmiertelność z powodu gruźlicy spada

Skuteczność leczenia i wykrywania jest coraz większa. Od roku 2000 przed zgonem z powodu gruźlicy udało się uratować 54 mln osób. Śmiertelność z jej powodu zmniejszyła się o 42 proc. „Gruźlica jest chorobą, której można zapobiec i ją leczyć. Jeśli jednak nie będziemy działali szybko i zdecydowanie, również w Europie zacznie się rozprzestrzeniać gruźlica oporna na leki” – ostrzegała dyrektor europejskiego biura Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) w Kopenhadze dr Zsuzsanna Jakab.

Jak wynika z najnowszego raportu WHO, w obejmującym 53 kraje (w tym Rosję, Ukrainę i Turcję) Regionie Europejskim co godzinę wykrywanych jest 30 nowych lub nawracających przypadków gruźlicy. Mimo to dyrektor Europejskiego Centrum do Spraw Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC) dr Andrea Ammon uważa, że „jesteśmy w stanie wyeliminować gruźlicę do 2030 r.”

„Póki gruźlica nie zostanie wyeliminowana, pozostaje groźna – szczególnie, jeśli została wywołana przez prątki oporne na leki lub dotyczy małych dzieci i osób z zaburzeniami odporności” – podkreśla dr hab. Maria Korzeniewska-Koseła z Zakładu Epidemiologii i Organizacji Walki z Gruźlicą, Instytutu Gruźlicy i Chorób Płuc w Warszawie, cytowana przez portal edukacyjny www.zaszczepsiewiedza.pl. Jak dodaje, na gruźlicę może zachorować każdy, kto zaraził się prątkiem gruźlicy w wyniku kontaktu z prątkującym chorym na gruźlicę płuc. Ryzyko zachorowania po zakażeniu jest większe u osób w stanach immunosupresji, np. u leczonych antagonistami TNF, tzn. lekami stosowanymi w terapii przewlekłych chorób zapalnych o podłożu autoimmunologicznym, jak reumatoidalne zapalenie stawów. Najsilniejszym czynnikiem ryzyka zachorowania na gruźlicę po zakażeniu prątkiem gruźlicy jest HIV. Ryzyko wzrasta u osób z niską masą ciała, także u palących papierosy oraz u osób spożywających nadmiernie alkohol.

W Polsce obowiązkowo szczepi się wszystkie noworodki szczepionką BCG, zmniejszającą ryzyko ciężkiego przebiegu choroby u dziecka. Nie ma jednak szczepionki skutecznie zapobiegającej gruźlicy dorosłych.

Jak wygląda sytuacja w Polsce?

W Polsce zachorowalność na gruźlicę stopniowo, ale systematycznie maleje. W roku 2017 wynosiła 15,1 na 100 tys. ludności (w całym kraju zachorowało 5787 osób). Wśród chorych było 68 dzieci w wieku do 14 lat. Dla porównania w roku 1957 chorobę tę rozpoznano u 82 201 osób, w tym u 16 402 dzieci w wieku do 14 lat, a zapadalność ogólna wynosiła 290,4 na 100 tys. ludności. Podobnie jak w innych krajach, wśród chorych przeważają mężczyźni.

Prątki gruźlicy są bardzo odporne. W niewietrzonej odzieży przeżywają 10 lat, w kurzu 20, na kartach książek – 40. Giną za to pod wpływem promieni słonecznych, a temperatura 75 stopni Celsjusza unieszkodliwia je po 10 sekundach.

Dawniej rozpoznanie gruźlicy trwało wiele miesięcy. Obecne testy genetyczne dają wynik po 1-2 dniach. Ważną rolę odgrywają też zdjęcia klatki piersiowej i skórny odczyn tuberkulinowy. Metody mikrobiologiczne służą do ustalenia terapii, monitorują leczenie i potwierdzają wyleczenie.

Gruźlica – co wiemy o chorobie?

Gruźlica przenosi się głównie drogą oddechową. Prątki atakują płuca, choć mogą się przedostać do każdej tkanki. Stan zdrowia może pogarszać się powoli, a objawy często trudno jest zauważyć. Najczęstszy jest kaszel trwający ponad trzy tygodnie, stany podgorączkowe, zmęczenie, senność, nocne poty, osłabienie, utrata wagi, odpluwanie. Jeśli kaszel z odpluwaniem utrzymuje się kilka tygodni, koniecznie trzeba zgłosić się do lekarza.

Nieleczona gruźlica może zabić w kilka lat. Leczenie jest w Polsce bezpłatne, od roku 1999 także dla nieubezpieczonych.

W przypadku gruźlicy problemem bywa lekooporność. W Regionie Europejskim w 2017 r. aż 77 tys. nowych zachorowań (spośród 275 tys.) stanowiły przypadki gruźlicy wielolekoopornej (MDR-TB), wywoływanej przez prątki oporne na izoniazyd i ryfampicynę.

Lekooporność prątków gruźlicy pojawia się „dzięki” niewłaściwemu leczeniu. Chorzy samowolnie przerywają leczenie albo przyjmują niewłaściwe dawki. MDR to oporność na dwa najważniejsze leki przeciwgruźlicze, a XDR jest opornością na wszystkie dostępne leki.

„Zwykła” lekowrażliwa gruźlica jest całkowicie wyleczalna – chory przestaje prątkować po 2 miesiącach skutecznego leczenia. W XDR udaje się wyleczyć tylko około połowy chorych.

Według danych Państwowej Inspekcji Sanitarnej w Polsce nie ma na razie problemu z lekoopornością.

Z perspektywy historycznej gruźlicy sprzyjały: ubóstwo, niedożywienie i brak odporności. „Pomogła” jej też rewolucja przemysłowa i brudne, ciasne miasta. Idealne warunki znajdowała w rezerwatach Indian, obozach koncentracyjnych, więzieniach. Ryzyko malało wraz z wyższym standardem życia, lepszym odżywianiem i higieną. Emigrujący do bogatszych krajów ludzie mogą przenosić tę chorobę.

Rozprzestrzenianiu gruźlicy sprzyja łatwość podróżowania oraz przeciążenie pracą – nadmierny wysiłek fizyczny i intelektualny połączony ze stresem. Jednak najbardziej podatne na zakażenie są dzieci między 5. a 15. rokiem życia, osoby powyżej 65 lat, niedożywione (w tym stosujące diety odchudzające), palacze, nadużywający alkoholu i narkomani.

Gruźlica może być zagrożeniem dla współmieszkańców lub współpracowników. O zakażenie łatwiej jest w małych pomieszczeniach bez wentylacji lub z klimatyzacją w obiegu zamkniętym.

Jaka postać jest zaraźliwa?

Tylko chorzy z nieleczoną postacią płucną mogą zakazić innych, rozsiewając prątki w czasie kaszlu, śmiechu, krzyku czy podczas mówienia. Ustalenie, czy po kontakcie z prątkującym chorym doszło do zakażenia, możliwe jest jednak dopiero 1,5 do 2 miesięcy od pierwszego dnia kontaktu.

U 80-90 proc zakażonych nie dochodzi do rozwoju choroby, u pozostałych objawy rozwijają się zwykle w ciągu 1-2 lat, rzadko po kilkudziesięciu latach.

Według Instytutu Gruźlicy i Chorób Płuc w Warszawie, Polska – gdzie notuje się 16,7 przypadków na 100 tys. ludności – jest krajem o niskiej zapadalności na gruźlicę (poniżej 20 osób na 100 tys). Ale dopiero poniżej 10 osób na 100 tys. można mówić o zbliżaniu się do fazy eliminacji, jak to jest w 22 krajach Europy. Najmniej zachorowań jest na Islandii – na 100 tys osób choruje tam 2,1 osoby.

Według WHO na Ukrainie zapadalność na gruźlicę jest wynosi 100 na sto tysięcy ludności. Jak w innych byłych republikach radzieckich, rozpowszechniona jest tam gruźlica wielolekooporna typu MDR-TB. Chociaż Ukraińcy licznie przyjeżdżają do Polski od kilku lat, nie zaobserwowano wyraźnego wpływu migracji na sytuację epidemiologiczną gruźlicy w naszym kraju. (PAP)

Serwis Nauka w Polsce – www.naukawpolsce.pap.pl, Autor: Paweł Wernicki

Tagi gruźlicaobjawyPolska]zachorowalność
Udostępnij20TweetUdostępnijWyślij

© 2013-2021 wMeritum.pl | Realizacja: Media Machine

Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
  • Wiadomości
  • Gospodarka
  • Sport
  • Kultura
  • Historia
  • Publicystyka
  • Moto
  • Koronawirus

© 2013-2021 wMeritum.pl | Realizacja: Media Machine