Cztery nowe źródła fal grawitacyjnych ujawniła analiza danych z detektorów Advanced LIGO. Jeden z nich (GW170729) jest związany z najbardziej masywnym i odległym źródłem, jakie do tej pory zaobserwowano – poinformowało w poniedziałek Narodowe Centrum Badań Jądrowych.
Podczas pierwszej kampanii obserwacyjnej, trwającej od 12 września 2015 roku do 19 stycznia 2016 roku, przeprowadzonej przez wciąż udoskonalane detektory Advanced LIGO, wykryto fale grawitacyjne z trzech zjawisk łączenia się układów podwójnych czarnych dziur. Druga kampania obserwacyjna trwała od 30 listopada 2016 roku do 25 sierpnia 2017 roku, przy czym od 1 sierpnia 2017 roku dołączył do niej europejski interferometr Advanced Virgo.
Podczas seminarium w College Park (Maryland, USA), które odbyło się 1 grudnia, przedstawiono cztery nowe przypadki detekcji fal grawitacyjnych: GW170729, GW170809, GW170818 i GW170823 (oznaczenia pochodzą od daty dokonania detekcji) – podało NCBJ w przesłanym PAP komunikacie.
Nowy sygnał GW170729, jeden z czterech nowo odkrytych, został zarejestrowany jako trzecie zdarzenie wykryte w drugiej kampanii obserwacyjnej, 29 lipca 2017 roku. „Jest on związany z najbardziej masywnym i odległym źródłem fal grawitacyjnych, jakie do tej pory zaobserwowano. W zjawisku, które nastąpiło prawie 9 miliardów lat temu, energia niemal pięciu mas Słońca została przekształcona w promieniowanie grawitacyjne” – czytamy w komunikacie.
Skąd pochodzą pozostałe sygnały?
Kolejnym nowym sygnałem jest GW170818, znaleziony dzięki globalnej sieci trzech detektorów LIGO-Virgo. Obserwacje prowadzone przy użyciu trzech detektorów położonych w różnych miejscach na Ziemi pozwalają na zlokalizowanie na niebie źródła sygnału. W szczególności GW170818 odpowiadające układowi podwójnemu znajdującemu się około 2,5 miliarda lat świetlnych od Ziemi, zostało ustalone z dokładnością 39 stopni kwadratowych.
Na liście wyników obserwacji drugiej kampanii znajduje się także historycznie pierwsza obserwacja zderzenia się dwóch gwiazd neutronowych oraz siedem zjawisk łączenia się układów podwójnych czarnych dziur.
Praca przedstawiające nowe sygnały jest dostępna na stronie: https://dcc.ligo.org/LIGO-P1800307/public
Obserwatoria udostępniły też katalog dotychczas wszystkich wykrytych sygnałów fal grawitacyjnych. Można go znaleźć pod adresem: https://www.gw-openscience.org/catalog/.
LiGO i VIRGO są międzynarodowymi projektami badawczymi. W pracach projektów LIGO i Virgo bierze udział polski zespół Polgraw-Virgo kierowany przez prof. Andrzeja Królaka. (PAP)
Źródło: Serwis Nauka w Polsce – www.naukawpolsce.pap.pl
