Spółki energetyczne przechodzą ostatnimi czasy gruntowne przemiany. Coraz więcej mówi się o planach połączenia ich ze spółkami górniczymi. Niniejszy artykuł analizuje wynagrodzenia prezesów spółek energetycznych i tych należących do branży surowcowej. Analizy zostały oparte na danych pochodzących z raportu „Wynagrodzenia członków zarządów spółek notowanych na GPW w 2014 roku”.
Wynagrodzenia prezesów zarządu spółek energetycznych i surowcowych
Wykres poniżej przedstawia średnie roczne wynagrodzenia prezesów zarządów w spółkach z branży energetycznej i surowcowej. Branża energetyczna została dodatkowo rozbita na spółki zajmujące się wytwarzaniem i dystrybucją oraz elektrociepłownie. Najniższe wynagrodzenia otrzymali prezesi w elektrociepłowniach. Ich średnia roczna pensja nie przekroczyła 1 mln PLN. Zdecydowanie wyższe zarobki otrzymywały osoby zarządzające spółkami zajmującymi się wytwarzaniem i dystrybucją. Prezesi tych spółek otrzymali prawie 1,6 mln pensji. Średnie roczne wynagrodzenie w całej branży energetycznej wyniosło 1 276 174 PLN. Oznacza to, że prezesi w elektrociepłowniach zarabiali o 22% mniej niż wynosi średnia w branży energetycznej, a prezesi spółek zajmujących się wytwarzaniem i dystrybucją otrzymali o prawie 24% więcej niż wyniosła średnia. Natomiast przewodniczący zarządu w spółkach surowcowych zarobili średnio 1 420 198 PLN.
Czytaj także: Stan współczesnej oświaty. Czy czas na radykalne zmiany?
Ranking wynagrodzeń prezesów zarządów w spółkach energetycznych i wydobywczych
W poniższej tabeli został zaprezentowany ranking wynagrodzeń prezesów zarządów spółek energetycznych i wydobywczych. Oprócz wartości wynagrodzenia podano również informacje, czy dana osoba dalej pełni swoją funkcje. W 2015 roku czterech z dwunastu prezesów przestało pełnić swoją funkcję. Na początku października stanowisko stracił Dariusz Lubera – prezes Tauron SA. Jego spółka wypracowała w zeszłym roku prawie 1,2 mld zysku netto, co w stosunku do roku 2013 było wartością o 160 mln PLN mniejszą. Wcześniej, bo pod koniec kwietnia, ze stanowiskiem prezesa zarządu Energa SA pożegnał się Mirosław Bieliński. Jednak, w tym wypadku spółka, którą zarządzał Bieliński osiągnęła rekordowy zysk netto wynoszący ponad 1 mld PLN, który był aż o 35% wyższy niż w 2013 roku. Kolejnym prezesem, który przestał pełnić swoją funkcję jest Katarzyna Muszkat z ZEPAK SA, straciła ona swoje stanowisko w październiku 2015 roku, po ponad 11 latach pracy w spółce. Podczas jej ostatniej kadencji spółka odnotowała 78 mln PLN zysku netto versus 232 mln PLN rok wcześniej. W końcu ostatnią osobą z zestawienia, która utraciła stanowisko w 2015 roku jest Jarosław Zagórowski z Jastrzębskiej Spółki Węglowej, która obecnie znajduje się w ogromnych tarapatach. Prezes zrezygnował z pełnienia stanowiska po fali strajków, jakie przetoczyły się przez spółkę na początku roku.
O ile utratę funkcji przez Panią Katarzynę Muszkat, czy Pana Jarosława Zagórowskiego można motywować stopniowo pogarszającą się sytuacją spółek (w wypadku ZEPAKu zysk netto pogarszał się z roku na rok, w wypadku JSW prezes nie potrafił wypracować porozumienia ze związkowcami), o tyle dymisje prezesów zarządu Tauronu i Energi są już mniej zrozumiałe. Zarówno Dariusz Lubera, jak i Mirosław Bieliński byli uznawani za bardzo dobrych menedżerów. I tutaj w grę wchodzą spekulacje. W wypadku Energi od dłuższego czasu mówi się o planach połączenia spółki z gigantem PGE. W wypadku Tauronu odwołanie prezesa w komentarzach wiąże się z przedłużającymi się negocjacjami w sprawie przejęcia kopalni Brzeszcze.
Stosunek płacy prezesa do przeciętnego wynagrodzenia w spółce (Pay ratio)
Stosunek wynagrodzenia prezesa zarządu do przeciętnego wynagrodzenia w spółce (za okres 12 miesięcy) nazywany jest pay ratio. Niestety, nie wszystkie spółki podają w raportach wartość przeciętnego wynagrodzenia w przedsiębiorstwie, dlatego w zestawieniu ujęte zostały tylko cztery spółki. Pay ratio w zachodnich firmach często przekracza wartość 100. Jak widać z poniższej tabeli, w Polsce te wartości jeszcze nie są tak duże. Największa różnica w wysokości wynagrodzenia prezesa i przeciętnego pracownika miała miejsce w ENERGA SA. Prezes zarobił tam aż 18 razy więcej niż przeciętny pracownik. Najmniejsza różnica dotyczy JSW. Prezes zarobił tam niecałe 10 razy więcej niż przeciętny pracownik. W tym miejscu należy przypomnieć, że Energa osiągnęła w zeszłym roku rekordowe wyniki finansowe, a JSW poniosła dużą stratę finansową.
Podsumowanie
Wynagrodzenia prezesów zarządu spółek giełdowych wzbudzają wiele kontrowersji. Przeciętnego odbiorcę często szokują milionowe kwoty, jakie za zarządzanie przedsiębiorstwami otrzymują prezesi. Jednak w zestawieniu z zyskami netto jakie generują ich spółki, wielkości nie wydają się już takie ogromne. Warto tutaj wspomnieć, że wynagrodzenie najlepiej zarabiającego w zestawieniu prezesa, Herberta Wirtha, stanowiło tylko 0,09 % całkowitego zysku netto spółki.
Autor: Konrad Akowacz „Sedlak & Sedlak”
Źr., wykr., tab.: za zgodą wynagrodzenia.pl
Fot.: Vincent van Zeijst / wikimedia commons
