70 lat temu, 20 lipca 1944 roku w Moskwie, powstał Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego – tymczasowy organ władzy wykonawczej na wyzwolonych spod okupacji niemieckiej terenach Polski.
Na czele PKWN stanął Edward Osóbka-Morawski. Stalin wyraził zgodę na utworzenie PKWN gdyż potrzebował, by na zajmowanych przez Armię Czerwoną wschodnich terenach Polski objął rządy ktoś, kto wykona wszystkie jego rozkazy. PKWN miał być konkurencyjną władzą w stosunku do władzy tworzonej przez Polskie Państwo Podziemne.
Warunkiem utworzenia PKWN i ogłoszenie jego „Manifestu” było podpisanie przez polskich komunistów zgody na uznanie linii Curzona za wschodnią granicę państwa polskiego oraz uznanie władzy Stalina za terytorium Polski w sprawach dotyczących prowadzenia operacji wojennych i podporządkowania polskiej ludności sowieckim sądom wojennym.
Czytaj także: Zarys historii Armii Krajowej
Po podpisaniu tych porozumień, 27 lipca 1944 r. PKWN przeniesiono do Chełma. Ostatecznie komuniści na swoją siedzibę wybrali Lublin, dlatego w historiografii polskiej okres od 27 lipca 1944 r. do 28 czerwca 1945 r. określa się mianem „Polski lubelskiej”.
Przy współpracy z Armią Czerwoną i NKWD PKWN bezwzględnie przejmowało rządy na terenach opuszczonych już przez Niemców. Przeprowadzono reformę rolną, prowadzono ożywioną propagandę prosowiecką, dokonano wymiany pieniądza, a przede wszystkim bezwzględnie mordowano żołnierzy związanych z AK. 31 grudnia 1944 r. PKWN został przekształcony w Rząd Tymczasowy, natychmiast uznany przez Stalina jako legalny rząd polski.
Źródło: www.historykon.pl
Foto: commons.wikimedia.org
