Portal wMeritum.pl pragnie zaprosić wszystkich do wzięcia udziału w akcji pt. „Wyklęci na profilowe”. Będzie to wyraz pamięci o żołnierzach walczących za wolną Polskę w czasie i po II wojnie światowej. Akcja odbywa się z okazji Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych, który obchodzimy 1 marca.
Wszystkich zainteresowanych udziałem w akcji zapraszamy do pobrania jednej z przygotowanych grafik i ustawienia jej jako zdjęcia profilowego na Facebooku. Niech będzie to wyraz naszej pamięci o wszystkich walczących do końca z hitlerowskim i sowieckim najeźdźcą. Jednocześnie, oprócz ustawienia zdjęcia profilowego, zachęcamy do zapoznania się z historią przede wszystkim wybranej przez nas postaci, ale nie tylko. Poniżej znajdziecie krótkie biogramy tych żołnierzy, których grafiki zostały przygotowane w ramach tegorocznej akcji.
Zygmunt Szendzielarz „Łupaszka” urodził się 12 marca 1910 roku w Stryju niedaleko Lwowa. W czasie wojny obronnej Polski walczył w Wileńskiej Brygadzie Kawalerii. Nie udało mu się przedostać za granicę, więc włączył się w Wilnie do pracy konspiracyjnej w ramach ZWZ – AK. Z czasem utworzył swój własny oddział, który przyjął nazwę 5 Wileńskiej Brygady AK. W czasie wojny był więziony przez Niemców, którzy chcieli namówić go do walki przeciwko Związkowi Radzieckiemu. Zygmunt Szendzielarz się nie zgodził, ale ostateczne i tak został wypuszczony na wolność.
Jego 5 Wileńska Brygada AK została rozwiązana w lipcu 1944 roku po okrążeniu przez sowietów. Brygada szybko jednak została sformowana na nowo i rozpoczęła walkę przeciwko Armii Czerwonej, NKWD, a także grupami Milicji Obywatelskiej i Urzędu Bezpieczeństwa. „Łupaszka” podejmował również akcję propagandową przeciwko komunistom. Na przełomie 1946 i 1947 otrzymywał ze strony władz komunistycznych propozycję, że w zamian za rozwiązanie oddziału, Szendzielarz będzie mógł opuścić kraj. Ostatecznie „Łupaszka” się na to nie zgodził, ale postanowił w końcu powrócić do cywilnego życia. Ukrył się na Podhalu, gdzie jednak został aresztowany 30 czerwca 1948 roku, a następnie przewieziono go do Warszawy. Od tego czasu przebywał w więzieniu mokotowskim, a w październiku 1950 roku rozpoczął się jego proces. W jego rezultacie, Zygmunt Szendzielarz został skazany na osiemnastokrotną karę śmierci. Wyrok wykonano 8 lutego 1951 roku, ciało zaś zostało pochowane w nieznanym miejscu. Odkryto je dopiero wiosną 2013 roku.
Helena Motykówna „Dziuńka” urodziła się 17 lutego 1924 roku w Daszewie. Jest stosunkowo mało znaną postacią i niewiele wiadomo o jej życiu. Z pewnością była związana z oddziałem Franciszka Olszówki ps. „Otto” i wraz z nim walczyła na Śląsku. Najsłynniejszą akcją, w której brała udział, był atak na pociąg wiozący żołnierzy Armii Czerwonej, w wyniku którego zginęło dziewięciu radzieckich żołnierzy. Wkrótce potem jednak, Helena Motykówna została aresztowana i skazana na karę śmierci. Wyrok wykonano 18 lipca 1946 roku we Wrocławiu. Motykówna, wraz z innymi skazańcami, miała krzyknąć tuż przed strzałem: „Niech żyje Polska!”.
Danuta Siedzikówna „Inka” urodziła się 3 września 1928 roku w Guszczewinie (województwo podlaskie). Jej ojciec walczył w armii Andersa, a matka została zamordowana przez Gestapo. Po tym wydarzeniu, „Inka” wstąpiła w struktury Armii Krajowej i tam przeszła szkolenie medyczne. W 1945 roku została aresztowana przez grupę NKWD – UB, jednak z konwoju uwolnił ją patrol wileńskiej AK. Jako sanitariuszka, Siedzikówna podjęła służbę u różnych podkomendnych Zygmunta Szendzielarza „Łupaszki”. 20 lipca 1946 roku „Inka” została ponownie aresztowana i umieszczona w gdańskim więzieniu. Po brutalnym śledztwie, w którym oprawcom nie udało się jej złamać, Danuta Siedzikówna została skazana na śmierć. Wyrok wykonano 28 sierpnia 1946 roku. Jej ostatnimi słowami miały być: „Niech żyje Polska! Niech żyje Łupaszko!”. Miejsce jej pochówku udało się odnaleźć w 2014 roku.
Janina Przysiężniak „Jaga” urodziła się w 1922 roku w Kuryłówce. W czasie okupacji należała do Narodowej Organizacji Wojskowej. W tym samym czasie poznała również Franciszka Przysiężniaka, który został jej mężem. W 1945 roku, „Jaga” została aresztowana przez funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa i poddano ją torturom, mimo iż była w siódmym miesiącu ciąży. Zwolniono ją z więzienia i odwieziono do rodziców w Kuryłówce, jednak gdy Janina Przysiężniak wysiadła z samochodu, jeden z funkcjonariuszy UB zastrzelił ją od tyłu.
Józef Franczak „Lalek” urodził się 17 marca 1918 roku w Kozicach Górnych, niedaleko Lublina. Po wybuchu wojny obronnej został aresztowany przez sowietów, ale udało mu się uciec. Działał w Armii Krajowej, ale pod koniec wojny został przymusowo wcielony do 2 Armii Wojska Polskiego. Uciekł z niej jednak, gdy zobaczył mordy na żołnierzach AK. Od tego czasu, Franczak przez 18 lat ukrywał się przed władzą komunistyczną. Został zastrzelony dopiero 21 października 1963 roku, będąc ostatnim poległym w boju partyzantem podziemia antykomunistycznego. W 2008 roku prezydent Lech Kaczyński nadał mu pośmiertnie Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski.
Witold Pilecki urodził się 13 maja 1901 roku w Ołońcu. Po wojnie obronnej Polski został jednym z organizatorów Tajnej Armii Polskiej w Warszawie. Dobrowolnie pozwolił się aresztować i we wrześniu 1940 roku trafił do Auschwitz, gdzie stał się jednym z głównych organizatorów obozowej konspiracji. Tam opracował tzw. „raporty Pileckiego”, które zostały przekazane na Zachód. Mówiły one po raz pierwszy o ludobójstwie w Auschwitz. Witold Pilecki wraz z dwoma towarzyszami uciekł z obozu w nocy z 26 na 27 kwietnia 1943 roku. W 1944 roku brał udział w Powstaniu Warszawskim, a następnie przebywał w niemieckiej niewoli. Po wojnie, próbował odbudować struktury konspiracji, a w czerwcu 1946 roku otrzymał rozkaz opuszczenia kraju. Pilecki został aresztowany 8 maja 1947 roku Był torturowany przez funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa, a w procesie skazany na karę śmierci. Wyrok wykonano 25 maja 1948 roku poprzez strzał w tył głowy.
Mieczysław Dziemieszkiewicz „Rój” urodził się 25 stycznia 1925 roku w Zagrobach (województwo podlaskie). W czasie wojny pracował w niemieckim przedsiębiorstwie przewozowym i uczęszczał na kursy tajnego nauczania. W 1945 roku wcielono go do 1 zapasowego pułku piechoty w Warszawie skąd zdezerterował na wieść o śmierci brata. Wstąpił do oddziału ppor. Mariana Kraśniewskiego i przybrał pseudonim „Rój”. Początkowo był łącznikiem, z czasem stworzył patrol Pogotowia Akcji Specjalnej NZW. Dowodził wieloma akcjami przeciw komunistom. Zginął w nocy z 13 na 14 kwietnia 1951 roku podczas próby przedarcia się przez obławę funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego i Milicji Obywatelskiej.
Danuta Janiczak „Sarenka” urodziła się 7 czerwca 1925 roku w Krakowie. Po wojnie obronnej Polski wstąpiła do organizacji konspiracyjnej w Liceum im. Adama Mickiewicza w Wilnie. Już w 1939 roku została łączniczką ZWZ, a następnie łączniczką Okręgu Wilno AK „Kozy”. Została aresztowana w 1944 roku przez Ludowy Komisariat Bezpieczeństwa Publicznego i skazana na 10 lat łagrów. Jednak w 1945 roku z powodu chorób została zwolniona z odbywania kary. Udało jej się przekroczyć granice z Polską i od tego pory mieszkała na terenie kraju. W okresie PRL była niejednokrotnie szykanowana za walkę w strukturach Armii Krajowej. W 2014 roku, Danuta Janiczak zasiadła w Komitecie Honorowym Fundacji „Łączka”.
Stanisław Sojczyński „Warszyc” urodził się 30 marca 1910 roku w Rzejowicach, niedaleko Radomska. W wojnie obronnej Polski uniknął uwięzienia przez żołnierzy Armii Czerwonej i został żołnierzem Służby Zwycięstwu Polski, a następnie komendantem Podobwodu Rzejowice AK oraz zastępcą komendanta Obwodu Radomsko AK. Jego zdolności dowódcze przyczyniły się do licznych sukcesów militarnych, m.in. ataku na niemieckie więzienie w Radomsku. Po zakończeniu wojny nie przerwał działalności konspiracyjnej i utworzył organizację, która ostateczne przyjęła nazwę „Samodzielna Grupa Konspiracyjnego Wojska Polskiego”. Organizacja ta z licznymi sukcesami walczyła z Urzędem Bezpieczeństwa Publicznego, m.in. uwalniając więźniów. „Warszyc” został aresztowany w czerwcu 1946 roku i skazany na karę śmierci. Wyrok wykonano 19 lutego 1947 roku w Łodzi.
Hieronim Dekutowski „Zapora” urodził się 24 września 1918 roku w Dzikowie, dziś dzielnicy Tarnobrzega. Po zajęciu Polski przez wojska III Rzeszy dostał się do Francji i Wielkiej Brytanii, skąd wrócił do kraju jako cichociemny. Na teren Generalnego Gubernatorstwa został zrzucony w nocy z 16 na 17 września 1943 roku i wstąpił do Armii Krajowej. Po zakończeniu wojny walczył w konspiracji antysowieckiej, jednak w 1947 roku został aresztowany. W wyniku brutalnych przesłuchań i niejawnego procesu został skazany na karę śmierci. Wyrok wykonano 7 marca 1949 roku. W 1988 roku Rząd RP na uchodźstwie awansował go do stopnia pułkownika.
Czytaj także: Walczył o Polskę bez komunistów – rocznica śmierci Józefa Kurasia „Ognia”
