Znaczenie morfologii krwi w diagnostyce anemii

Skuteczne leczenie anemii (niedokrwistości) zależy od postawienia prawidłowej diagnozy, tj. rozpoznania jej przyczyn oraz określenia jej rodzaju. Jednym z podstawowych badań wykonywanych w ramach diagnostyki anemii jest morfologia krwi. Dowiedz się, jakie parametry morfologii są najistotniejsze w diagnostyce niedokrwistości, kiedy wykonać morfologię i jak przygotować się do pobrania krwi.

Czym jest anemia i jakie są jej przyczyny?

Anemia, czyli niedokrwistość, to stan kliniczny, w którym u pacjenta stwierdza się obniżoną wartość hemoglobiny we krwi. Hemoglobina jest niezbędna do tego, aby krew mogła we właściwym stopniu dostarczać tlen do tkanek i narządów. Obniżonej wartości hemoglobiny często towarzyszą także zbyt mała liczba krwinek czerwonych (erytrocytów) oraz zmniejszona wartość hematokrytu (HCT).

Przyczyny anemii mogą być różne. Najczęściej mamy do czynienia z niedokrwistościami wtórnymi, które są wywołane przez choroby przewlekłe, przewlekłe przyjmowanie niektórych leków czy niedobór żelaza. Anemia może wynikać z:

• obniżenia zdolności organizmu do wytwarzania erytrocytów – może być spowodowana m.in. niedoborem żelaza, kwasu foliowego i witaminy B12, chorobami szpiku kostnego, niedoborem erytropoetyny, chemio- i radioterapią, przyjmowaniem niektórych leków czy zaburzeniami równowagi gospodarki hormonalnej;
• utraty krwi;
• patologii układu krwiotwórczego – np. chorobami skracającymi czas przeżycia erytrocytów lub upośledzającymi proces wytwarzania krwi.

Objawy anemii

Niedokrwistość może objawiać się osłabieniem, spadkiem tolerancji wysiłku fizycznego, dusznościami czy obniżeniem odporności na infekcje. Anemia może także dawać objawy ze strony układu sercowo-naczyniowego. W tych przypadkach pacjenci mogą odczuwać m.in. bóle wieńcowe i kołatanie serca, może występować także częstoskurcz mięśnia sercowego. Charakterystycznym objawem anemii jest bladość skóry i błon śluzowych. Pacjenci z niedokrwistością mogą odczuwać ponadto zaburzenia ze strony układu nerwowego, m.in. zawroty głowy, senność, szumy uszne czy mroczki przed oczami.

Morfologia krwi w diagnostyce anemii

Jednym z badań laboratoryjnych, które wykonuje się w ramach diagnostyki anemii, jest morfologia. Jest to badanie polegające na dokonaniu ilościowej i jakościowej oceny wybranych parametrów krwi. W diagnostyce niedokrwistości szczególnie istotne są następujące parametry:

• stężenie hemoglobiny (HGB),
• średnia objętość erytrocytu (MCV),
• średnie stężenie hemoglobiny w erytrocytach (MCHC),
• średnia masa hemoglobiny w krwince (MCH),
• miara zróżnicowania wielkości erytrocytów (RDW).

Kiedy wykonać morfologię krwi w diagnostyce anemii?

W przypadku zauważenia u siebie objawów, które mogą wskazywać na anemię, należy niezwłocznie udać się do lekarza i wykonać wszystkie zalecane przez niego badania laboratoryjne. Jednym z podstawowych badań, które wykonuje się w ramach diagnostyki anemii, jest właśnie morfologia krwi.

Warto mieć na uwadze to, że morfologia krwi nie jest badaniem wykorzystywanym wyłącznie w diagnostyce anemii. Morfologia należy do podstawowych badań profilaktycznych, które każda dorosła osoba powinna wykonywać regularnie raz w roku w celu wykrycia ewentualnych schorzeń, które mogą rozwijać się bezobjawowo. Nieprawidłowe wyniki morfologii oprócz anemii mogą pomóc w wykryciu m.in.:

• niedoborów witamin i minerałów;
• zakażeń wirusowych i bakteryjnych;
• problemów z krzepnięciem krwi;
• stanów zapalnych;
• niektórych nowotworów.

Morfologia krwi jest badaniem, które wykorzystuje się także w monitorowaniu postępów leczenia. W tej sytuacji należy wykonywać ją tak często, jak rekomenduje to lekarz.

Czy morfologia wymaga wcześniejszego przygotowania?

Przed przystąpieniem do morfologii krwi należy pamiętać o prawidłowym przygotowaniu się do badania. Jest to warunek uzyskania wiarygodnych wyników, które pozwolą lekarzowi postawić prawidłową diagnozę. Należy pamiętać o tym, aby na badanie przyjść wyspanym i wypoczętym (krew pobiera się rano, między godziną 7 a 9), być na czczo (dopuszcza się wypicie 1 szklanki wody), na 2–3 dni przed pobraniem krwi nie spożywać alkoholu, a także stawić się na badanie przed przyjęciem porannej porcji leków (chyba, że lekarz wydał inne zalecenia).