Wygórowane oczekiwania w stosunku do dziecka są szkodliwe. Także dla rodzica

Problemy w domowych relacjach często wynikają ze zbyt wysokich standardów nakładanych m.in. na dzieci. Perfekcjonistyczne oczekiwanie, że dziecko będzie idealne, uderza w samego rodzica – wynika z badania psychologa dr. Konrada Piotrowskiego z Uniwersytetu SWPS w Poznaniu.

Naukowiec opracował narzędzie badawcze, pokazujące, jakie skutki – nie tylko dla dziecka, ale także dla rodzica – niesie za sobą oczekiwanie perfekcji od dzieci. Uwzględnia ono pomiar perfekcjonizmu, narcyzmu oraz trudności rodzinnych.

Perfekcjonizm to posiadanie ekstremalnie wysokich standardów przy jednoczesnej tendencji do bardzo krytycznej oceny samego siebie. Rozwój tej cechy jest silnie zakorzeniony w relacjach z opiekunami w dzieciństwie i okresie dorastania. Staje się efektem presji, nierealistycznych oczekiwań i krytyki. Osoby wymagające perfekcji od siebie są sumienne, mają silną motywację do osiągania trudnych celów, a jednocześnie boją się pomyłek i negatywnej oceny.

Najczęściej perfekcjonizm jest rozumiany jako wysokie oczekiwania wobec samego siebie, ale psychologowie wyróżniają także mniej znany przejaw tej cechy, czyli oczekiwanie perfekcji od innych osób, najczęściej bliskich lub ważnych dla perfekcjonisty.

W swoim badaniu dr Konrad Piotrowski poszukiwał odpowiedzi na pytanie, czy oczekiwanie perfekcji od własnych dzieci niesie negatywne skutki także dla samego rodzica.

Jak wyjaśnia psycholog, perfekcjoniści, którzy oczekują, że to inne osoby będą idealne, mają pewne charakterystyczne cechy, które odróżniają ich od perfekcjonistów zorientowanych na siebie. Są bardziej narcystyczni, makiaweliczni, psychopatyczni, mniej ugodowi, lubią dominację, kontrolę oraz podkreślanie własnej siły i wyższości. Dla takich osób ważne jest, aby kontrolować innych i wywyższać się nad nimi. Aby to osiągnąć, wywierają presję, podżegają do konfliktów, upokarzają i gniewem reagują na niedociągnięcia bliskich.

„W zamyśle rodzica dążenie do tego, aby wychować dziecko, które zawsze da z siebie wszystko i nie będzie popełniało błędów, jest czymś dobrym, co przysłuży się wszystkim. Nic bardziej mylnego. Jak pokazują uzyskane przeze mnie wyniki, tacy rodzice są bardziej zestresowani, mają poczucie ciągłego obciążenia rodzicielstwem, a bycie rodzicem nie daje im satysfakcji. W innym badaniu zaobserwowałem także, że tacy rodzice częściej żałują tego, że w ogóle mają dzieci” – wyjaśnia dr Piotrowski, cytowany w prasowym komunikacie.

Psycholog opracował kwestionariusz, który będzie można wykorzystać w badaniach psychologicznych nad perfekcjonizmem zorientowanym na dzieci. Dotychczas takie narzędzie nie było dostępne dla badaczy. W prowadzonym przez niego badaniu kwestionariusz wypełniło 264 kobiet i 195 mężczyzn w wieku do 40 lat, posiadających co najmniej jedno dziecko w wieku powyżej 3 lat, pozostających w związku intymnym.

Badanie znalazło się na łamach czasopisma PLOS ONE, z pełną wersją artykułu można zapoznać się na stronie: https://journals.plos.org

Źródło: Serwis Nauka w Polsce – www.naukawpolsce.pap.pl