IPN popiera rozbiórkę monumentu kata AK. „Pomniki poświęcone zbrodniarzom należy demontować”

Instytut Pamięci Narodowej zareagował słowami wiceprezesa tej instytucji, dra Pawła Ukielskiego, na zastrzeżenie Rosjan dotyczące rozbiórki pomnika gen. Czerniachowskiego, kata Armii Krajowej. Ambasador Rosji otrzyma także książkę o „pomnikach wdzięczności Armii Czerwonej”. 

Publikacja Dominiki Czarneckiej opisuje losy „pomników wdzięczności Armii Czerwonej” w Polsce. Wiceprezes IPN żywi nadzieję, że po jej lekturze ambasador Federacji Rosyjskiej zrozumie polską wrażliwość historyczną. Przypomnijmy, że dyplomata ostro zareagował na zgodę rozbiórki pomnika gen. Czerniachowskiego.

Czytaj także: Rosjanie zorganizowali w Pieniężnie uroczystości ku czci „kata AK”

Czytaj także: Pieniężno: Pomnik sowieckiego kata żołnierzy AK uzyskał pozwolenie na rozbiórkę

Ukielski: pozbądźmy się pomników zbrodniarzy

Dr Ukielski zaprezentował także stanowisko IPN dotyczące rozbiórki monumentu kata AK w Pieniężnie. Jak stwierdził, instytucja, którą reprezentuje, od początku uważa, że „pomniki poświęcone zbrodniarzom należy demontować”. Dodał również, że władze właściwie postąpiły podejmując decyzję o rozbiórce. Zachęcił również inne władze samorządowe, by pozbywały się pomników zbrodniarzy z przestrzeni publicznej, która im podlega.

Rozbiórka monumentu w Pieniężnie 

Pomnik gen. Iwana Czerniachowskiego, odpowiedzialnego za likwidację żołnierzy Armii Krajowej na Wileńszczyźnie, pomimo wieloletnich protestów mieszkańców i środowisk kombatanckich, nie mógł być rozebrany ze względu na obowiązujące prawo budowlane oraz polsko-rosyjską międzyrządową umową o ochronie grobów i miejsc pamięci ofiar wojen i represji z 1994 roku. Jednak kilka dni temu starosta braniewski wydał wreszcie pozwolenie na rozbiórkę niestosownego pomnika.

Pomnik wzniesiono w latach 70 nieopodal miejsca, gdzie sowiecki dowódca został śmiertelnie ranny w 1945 r. Pochowano go w Wilnie, lecz po odzyskaniu przez Litwę niepodległości jego szczątki przeniesiono na cmentarz w Moskwie. Wileński pomnik generała zabrano natomiast do rosyjskiego Woroneża, ten w Polsce stoi do dziś…

Czytaj także: Pieniężno: Zdewastowano pomnik sowieckiego generała

Inicjatywę rozebrania pomnika podjęła już w styczniu ub. roku rada miejska Pieniężna. Do wniosku gmina dołączyła opinię Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, w którym stwierdzono, że „dalsze istnienie w przestrzeni publicznej przedmiotowego pomnika jest niezgodne z polską racją stanu.” Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa zaproponowała stronie rosyjskiej, aby pomnik został przeniesiony na teren obwodu kaliningradzkiego, lecz ambasada Federacji Rosyjskiej w Warszawie uznała tę propozycję za nieuzasadnioną.

Burmistrz Pieniężna Kazimierz Kiejda przyznał, że uzyskanie przez gminę pozwolenia na rozbiórkę powinno skutkować ustąpieniem strony rosyjskiej, która dotychczas sprzeciwiała się likwidacji pomnika . Zaproponował kompromis, by przekazać posąg Rosjanom z obwodu kaliningradzkiego lub przenieść na jakiś radziecki cmentarz wojenny. Musi minąć jednak 14 dni, aby pozwolenie było prawomocne. W tym czasie strony postępowania mogą odwoływać się do wojewody warmińsko-mazurskiego., który pełni funkcję administracji architektoniczno-budowlanej wyższego stopnia i mógłby wówczas weryfikować stanowisko starostwa.

– Z chwilą, kiedy decyzja starosty się uprawomocni, ogłosimy publiczną zbiórkę na sfinansowanie prac rozbiórkowych, których koszt szacujemy na 70 tys.zł – zapowiedział burmistrz Pieniężna Kazimierz Kiejdo. Gmina będzie miała trzy lata na rozebranie pomnika, planowane jest jednak jak najszybsze wykonanie prac.

Obecność w Polsce sowieckich pomników świadczy o braku dekomunizacji przestrzeni publicznej, co wzbudza powszechny sprzeciw. Są one bowiem symbolem narzucenia Polsce systemu komunistycznego, wbrew woli społeczeństwa i z pogwałceniem prawa. W Pieniężnie  już kilkakrotnie doszło  do incydentów, które prokuratura zakwalifikowała jako „znieważenie pomnika”.

Próby rozbiórki pomnika radzieckiego generała zostały podjęte wcześniej. W kwietniu na własną rękę przez dwóch działaczy niepodległościowych: Władysława Kałudzińskiego i Wojciecha Kozioł. Wówczas jednak zostali zatrzymani przez policję a jednego z mężczyzn… skierowano na badania psychiatryczne. Rzecznik Prokuratury Okręgowej w Elblągu informowała, że dochodzenie dobiega końca a prokuratura czeka na opinie biegłych psychiatrów. Obu zatrzymanym, za sprzeciw wobec pomników stawianym mordercom polskich Bohaterów, grozi kara grzywny lub ograniczenia wolności.

Źr.: onet.pl, wMeritum.pl, wPolityce.pl
Fot.: twitter.com/rusemb_pl