Oryginalna czaszka krowy morskiej, szkielet nosorożca włochatego, rekonstrukcja „smoka wawelskiego”, kolekcja meteorytów – to niektóre z cennych eksponatów, które prezentuje Centrum Edukacji Przyrodniczej UJ w Krakowie. Od 14 września placówka ta będzie dostępna dla zwiedzających.
W sobotę 11 września uczelnia zaprasza wszystkich na dzień otwarty w tym miejscu. „Jest ogromne zainteresowanie zwiedzaniem, mamy wiele rezerwacji na najbliższe dni, tygodnie” – powiedział dyrektor Centrum Edukacji Przyrodniczej UJ prof. Robert Czuchnowski, który w piątek oprowadzał dziennikarzy po placówce.
Centrum Edukacji Przyrodniczej (CEP) na kampusie UJ w Krakowie powstało w 2014 r. dzięki funduszom unijnym. Dotychczas odbywały się tu zajęcia dla studentów. Jednostka uczestniczyła też w masowych imprezach cyklicznych, np. Nocy Naukowców, ale na co dzień nie była ogólnodostępna dla zwiedzających.
„Nie można było komercyjnie wykorzystywać ekspozycji, co wynikało z zapisów umowy z instytucją finansującą – chodzi o fundusze unijne. Otrzymaliśmy dotację na budowę infrastruktury dydaktycznej na poziomie akademickim i – zgodnie z projektem Centrum taką funkcję pełniło pięć lat. Nie można było kupić biletu i zwiedzać wystaw. Z niecierpliwością czekaliśmy aż udostępnimy nasze zbiory szerszej publiczności” – powiedział PAP z-ca dyrektora Centrum Edukacji Przyrodniczej dr Rafał Garlacz.
W placówce na Ruczaju jest przechowywanych co najmniej pół miliona obiektów, a na wystawach, które od wtorku będzie można oglądać, co najmniej 7 tys. obiektów.
„Wzorowaliśmy się na muzeach historii naturalnej. Na naszych wystawach chcemy opowiedzieć historię naturalną naszej planety – jak powstało życie na Ziemi, jak się rozwijało, jak jest zróżnicowane. Pokazujemy nie tylko stronę ożywioną, np. zwierzęta, ale i elementy przyrody nieożywionej, w tym rozwój Ziemi wraz z towarzyszącymi procesami geologicznymi” – opisywał z-ca dyrektora.
W zbiorach Centrum są różnorodne i niezwykle cenne obiekty. Wśród nich można wymienić m.in. czaszkę krowy morskiej – wymarłego ssaka z rzędu syren. „To jedyny taki okaz w Polsce i niezwykle rzadki w kolekcjach na świecie” – zauważył Rafał Garlacz. Zwiedzający zobaczą także czaszkę mamuta i szkielet nosorożca włochatego, odkrytego pod Pragą. „To unikat, ponieważ to kompletny szkielet znaleziony w jednym miejscu” – opisywał z-ca dyrektora. Jest także krokodyl upolowany w Wiśle niedaleko Krakowa w XIX w. Na wystawach znajduje się też bogaty zbiór meteorytów i ogromna kolekcja minerałów i skamieniałości.
Przed budynkiem zaś zwiedzający zobaczą szkielet kopalnego gada. To rekonstrukcja archozaura, którego szczątki odnaleziono na terenie Polski, a jego oficjalna naukowa nazwa brzmi „smok wawelski”.
Budynek Centrum Edukacji Przyrodniczej liczy dwie kondygnacje o powierzchni użytkowej 4,7 tys. mkw. Część ekspozycyjna zajmuje ok. 2,5 tys. mkw., a magazynowa ok. 600 mkw. Pozostała część budynku to zaplecze pracownicze, pracownie konserwatorskie i badawcze, sala wykładowa i ćwiczeniowa oraz zaplecze techniczne. Budowa obiektu rozpoczęła się w 2012 r., a przejęcie do użytkowania nastąpiło dwa lata później. Proces wyposażania i budowa infrastruktury ekspozycji trwały do drugiej połowy 2015 r. W roku akademickim 2015/2016 w CEP odbywały się już pierwsze zajęcia dydaktyczne. Proces przenoszenia zbiorów rozłożony był w czasie i zakończył się w 2017 r. Koszt inwestycji z wyposażeniem to ok. 27 mln zł.
Historia przyrodniczych zbiorów UJ sięga 1782 r., kiedy do życia został powołany Gabinet Historii Naturalnej, powstały w wyniku reform przeprowadzonych przez Hugona Kołłątaja. Pierwsza siedziba Gabinetu mieściła się przy ul. św. Anny. Później struktura Gabinetu ewoluowała, zmieniały się też siedziby. Do roku 2014 zbiory zoologiczne można było obejrzeć w ówczesnym Muzeum Zoologicznym, a zbiory geologiczne w Muzeum Geologicznym.(PAP)
Źródło: Serwis Nauka w Polsce – www.naukawpolsce.pap.pl, Autorka: Beata Kołodziej
