5 maja Ministerstwo Sprawiedliwości przedstawiło projekt nowelizacji ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa. – PiS idzie na kolejną bitwę z prawnikami. Tym razem umiejętniej ich dzieli, wzmacniając sędziowskie doły przeciwko „głównemu nurtowi”. Odbetonowanie sądownictwa daje nadzieję na sprawiedliwsze i szybsze wyroki – przekonuje Bartłomiej Radziejewski, członek zarządu Centrum Analiz Klubu Jagiellońskiego i redaktor naczelny „Nowej Konfederacji”.
– Projekt noweli ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa to jedna z najważniejszych inicjatyw rządu Beaty Szydło. Przewiduje poważną reorganizację kluczowego organu polskiego systemu politycznego, którego znaczenie jest niestety niezmiernie rzadko dostrzegane poza branżą. Tymczasem Rada ma wielką władzę: monopol na wybór sędziów – zwraca uwagę Radziejewski.
– Nie kto inny jak prof. Andrzej Rzepliński podsumował swego czasu KRS jako „swoisty państwowy związek zawodowy konserwujący interesy źle służące polskiemu sądownictwu”, który „stoi na straży interesów korporacyjnych” – przypomina w komentarzu przedstawiciel CA KJ. – Dzisiejszy prezes Trybunału Konstytucyjnego postulował kilkanaście lat temu nieomal rewolucję: wyrwanie większości w KRS z rąk sędziów i oddanie jej szanowanym obywatelom, oraz zmianę art. 186 ustawy zasadniczej tak, aby przypomnieć Radzie o powinności strzeżenia przede wszystkim zasad sprawiedliwości, a nie interesów korporacyjnych – pisze.
– Pomimo silnego konstytucyjnego umocowania KRS, ustawa zasadnicza pozwala na podjęcie pewnych prób kruszenia sędziowskiego betonu na poziomie ustawowym i taką inicjatywę podjęło właśnie Ministerstwo Sprawiedliwości. Temu służy otwarcie Rady na niższe szczeble sądownictwa oraz demokratyzacja wyboru reprezentantów sądów powszechnych. Teraz wybierają ich wąskie grona przedstawicieli zgromadzeń sędziów sądów apelacyjnych i okręgowych, co doprowadziło do sytuacji, w której tajemnicą poliszynela stało się uzgadnianie kandydatur pomiędzy apelacjami. Nowela daje tu podmiotowość sędziowskim dołom, i konkretnie sądom rejonowym – wylicza Radziejewski.
Obszerniejsza wersja komentarza Bartłomieja Radziejewskiego została opublikowana na łamach miesięcznika „Nowa Konfederacja”. Centrum Analiz Klubu Jagiellońskiego propozycje Andrzeja Rzeplińskiego dotyczące potrzeby reformy KRS przypomniało w listopadzie 2015 r. w raporcie autorstwa Jana Rokity pt. „Plan budowy państwa”. – Korporacja sędziowska jest dziś najbardziej zamkniętą i obdarzoną przywilejami korporacją prawa publicznego, co przynosi negatywne konsekwencje dla etosu zawodu sędziego – komentował wówczas postulat zmiany art. 186 Konstytucji Jan Rokita, ekspert CA KJ ds. ustroju.