Szef bezpieki to bardzo ważna persona w totalitarnym państwie. To on dba o „bezpieczeństwo” władzy. Nie inaczej było w ZSRS. Gdy jednak analizujemy los pierwszych szefów bezpieki (niezależnie czy była to Czeka, GPU, OGPU czy NKWD) to naszym zdaniem nie była to praca marzeń, jak się początkowo wydaje…
Feliks Dzierżyński
Twórcą sowieckiej bezpieki był… Polak – Feliks Dzierżyński (1877-1926), prawa ręka najpierw Lenina, a następnie Stalina. Swoją bezwzględnością zaskarbił sobie na liczne przydomki Krwawy lub Żelazny Feliks. Oficjalną przyczyną śmierci był zawał serca, którego doznał podczas plenum KC WKP (b). Nie można jednak wykluczyć otrucia, gdyż przez lata „pracy na rzecz rewolucji i komunizmu) uzyskał ogromne wpływy, co było zagrożeniem dla paranoika jakim był Józef Wissarionowicz. Miał niespełna 49 lat.
Wiaczesław Mienżyński
Wiaczesław Mienżyński (1874-1934) był zastępcą Dzierżyńskiego jako szefa OGPU i przez niego został namaszczony na następcę. szef OGPU od 1926 roku. On również zmarł na „zawał serca”. Został jednak otruty, prawdopodobnie na polecenie Stalina, przez jego późniejszego następcę Gienricha Jagodę, uważanego za szefa „laboratorium toksykologicznego” sowieckiej bezpieki (prawdopodobnie on przyczynił się do śmierci Lenina oraz Gorkiego).
Gienrich Jagoda
Żył w latach 1891-1938. bezpieką kierował od 1934 roku ( w tym samym roku bezpieka przyjęła nazwę NKWD (Ludowy Komisariat Spraw Wewnętrznych). Od 1934 roku kierował Wielką Czystką w ZSRS (której pretekstem była śmierć Kirowa w 1934 roku – oprócz Wielkiej Czystki w ramach Wielkiego Terroru. W 1936 roku pozbawiony władzy przez Stalina. Rok później aresztowany, a oskarżono go o zdradę i szpiegostwo. 13 marca 1938 roku skazany na śmierć i zdegradowany. Dwa dni później został rozstrzelany.
Nikołaj Jeżow
Żył w latach 1895-1940. Szef NKWD od 26 września 1936 do 25 listopada 1938. Kontynuował Wielki Terror. To kierował tzw. Operacją Polską w ZSRS z lat 1937-1938, kiedy to zamordowano lub deportowano na Sybir setki tysięcy Polaków (Pisaliśmy o niej tutaj). Gdy wypełnił swoją misję w 1938 roku został usunięty na niższe stanowiska. W kwietniu 1939 roku został aresztowany oraz oskarżony o spisek na życie Stalina i całego przywództwa partii, szpiegostwo na rzecz Polski i Niemiec oraz homoseksualizm (do tego się przyznał). Rozstrzelany 4 lutego 1940 roku. Po jego śmierci słynne zdjęcie ze Stalinem, Woroszyłowem i Mołotowem zostało tak wyretuszowane, że postać Jeżowa zniknęła (artykuł ilustruje oryginalna fotografia).
Ławrientij Beria
Beria żył w latach 1899-1953. Następca Jeżowa (wcześniej jego zastępca). Szefował NKWD do 1945 roku. Potem był m.in. wicepremierem ZSRS i typowanym na następcę Stalina. Ma na rękach krew setek tysięcy Polaków (to on wydał decyzję od rozpoczęciu zbrodni katyńskiej), których funkcjonariusze NKWD zamordowali, bądź deportowali na Syberię lub w inne dalekowschodnie rejony ZSRS. To on prawdopodobnie kierował otruciem Stalina (w m.in. B. Wołoszańskiego obawiał się, że Stalin pozbawi go życia jak jego poprzedników – coś w rodzaju kolejnej wielkiej czystki). 26 czerwca 1953 roku aresztowany na posiedzeniu rządu (lub Politbiura WKP(b) – są sprzeczne relacje) z polecenia Chruszczowa. Skazany na śmierć w pokazowym procesie. Zamordowany 23 grudnia 1953 roku. Alkoholik i maniak seksualny – z jego polecenia sprowadzano mu młode kobiety, które porywali z ulic agenci NKWD, a Beria w swoich licznych daczach je wykorzystywał i gwałcił). Po Berii już nie mordowano poprzedników na stanowiskach.
Mechanizm działań był prosty – jeśli szef bezpieki za długo piastuje swój urząd to zyskuje na sile i buduje własne stronnictwo, które może być zagrożeniem dla sowieckiej władzy. Dlatego więc po wykonaniu zadań byli oni najczęściej mordowani o dziw…przez własnych podwładnych….
źr. wiedza autora
fot. commons.wikimedia.org
Czytaj również: Pierwsza dama dostanie pensję. Ile zarobi Agata Kornhauser-Duda?
