6 i 7 maja odbędą się uroczystości z okazji 71. rocznicy wyzwolenia obozu koncentracyjnego w Holiszowie. Organizatorami tej uroczystości jest Związek Żołnierzy Narodowych Sił Zbrojnych oraz Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych.
W maju 1945 roku, do wojsk amerykańskich, które wyzwalały Czechy dołączyło około 1000 żołnierzy z Brygady Świętokrzyskiej Narodowych Sił Zbrojnych. Ci żołnierze, ramię w ramię walczyli razem z amerykańskimi żołnierzami przeciwko Niemcom w rejonie Pilzna, Holysova i Vsekar. Polscy żołnierze w ramach symbolicznego braterstwa broni, mieli prawo nosić odznaki amerykańskich jednostek, z którymi współwalczyli. Do tych jednostek należała między innymi 2 Dywizja Piechoty „Indian Heads”.
Obóz koncentracyjny w Holleischen został wyzwolony 5 maja przez żołnierzy Brygady Świętokrzyskiej. Ocalono około 1000 kobiet: 400 Francuzek, 280 Żydówek, 167 Polek oraz Czeszki, Holenderki, Belgijki, Rumunki, Jugosłowianki i kobiety innych narodowości. Niemcy zdając sobie sprawę ze zbliżających się wojsk amerykańskich, chcieli zlikwidować obóz oraz zlikwidować więźniów. Cały obóz został obłożony substancją łatwopalną i czekano tylko na rozkaz podłożenia ognia. Zakończona sukcesem akcja Brygady Świętokrzyskiej Narodowych Sił Zbrojnych umożliwiła odbicie obozu i ocalenie życia wielu ludziom.
Czytaj także: Relacja z uroczystości 70. rocznicy wyzwolenia niemieckiego obozu koncentracyjnego w Holiszowie
Brygada Świętokrzyska zasłynęła nie tylko wyzwoleniem obozu w Holiszowie. Żołnierze tej brygady uwolnili również około 10.000 cudzoziemskich robotników przymusowych, których Niemcy wykorzystywali do prac w fabrykach i przemyśle. Ponadto, Brygada Świętokrzyska zajmowała się rozbijaniem niewielkich niemieckich jednostek oraz usuwaniem pułapek zastawionych przez nich na amerykańskich żołnierzy.
Wyzwolenie obozu w Holiszowie było jedynym przypadkiem podczas II wojny światowej, w którym to oddział partyzancki wyzwolił niemiecki obóz koncentracyjny.
Co roku w Pilznie odbywają się uroczystości upamiętniające to wydarzenie, ale dopiero rok temu pojawili się tam pierwszy raz przedstawiciele z Polski ze Związku Żołnierzy Narodowych Sił Zbrojnych. W tym roku przypada 71 rocznica. Jest to bardzo dobra okazja by pokazać wszystkim uczestnikom i wielu turystom tradycje i dorobek polskiego podziemia niepodległościowego w walce z nazistowskimi Niemcami oraz komunistyczną Rosją.
PLAN UROCZYSTOŚCI:
4.05.2016 – Holiszów (środa)
10:00 – objazd z przewodnikiem po miejscach stacjonowania BŚ NSZ, np.: zwiedzanie Domu Dziejów Holiszowa (zdjęcia BŚ NSZ, eksponaty z II wojny światowej w Holiszovie), ruin kościoła, w którym ślub wziął Leonard Zub-Zdanowicz „Ząb” i Maria Poraj-Wybranowska, Vszekar oraz Kviczovic. Spotkania mieszkańcami i ze świadkami pobyty żołnierzy Wojska Polskiego z Brygady Świętokrzyskiej.
16:00 – zwiedzanie Bernartic, gdzie Brygada Świętokrzyska NSZ była dyslokowana ze Vsekar i okolic.
5.05.2016 – Pilzno (czwartek)
10:00 – zwiedzanie Pilzna z przewodnikiem z naszymi flagami narodowymi. Zwiedzimy Rynek z katedrą. nowoczesnymi fontannami, Ratuszem oraz Słupem morowym. Na zewnątrz obejrzymy także stary i nowy teatr. Odwiedzenie muzeum Patton Memorial Pilsen.
16:45 – składanie kwiatów pod pomnikiem 2. Dywizji Piechoty USA
17:00 – prezentacja książki Juri Fredla o Brygadzie Świętokrzyskiej NSZ w Pilznie w Bibliotece Wojewódzkiej
17:30 – składanie kwiatów pod pomnikiem 16. Dywizji Pancernej USA
6.05.2016 – Holiszów-Pilzno (piątek)
9:00 – Msza święta w kościele Piotra i Pawła w Holiszowie
10:00 – uroczystości wyzwolenia obozu w Holiszowie: przemarsz ze sztandarami i GRH pod tablicę upamiętniającą wyzwolenie niemieckiego obozu koncentracyjnego przez BŚ NSZ (odśpiewanie 2 hymnów narodowych, okolicznościowe przemówienia, złożenie wiązanek, zapalenie zniczy, Apel Poległych, Modlitwa NSZ)
12:00 – spotkanie w Domu Kultury w Holisovie z Burmistrzem, ks. Proboszczem i mieszkańcami (przemówienia gospodarzy i gości, wręczenie Medali Pro Patria i okolicznościowych krzyży pamiątkowych, przekazanie Muzeum w Holiszowie munduru żołnierza BŚ NSZ, obiad, integracja z mieszkańcami Holiszowa)
16:00-18:00 – uroczyste obchody pod pomnikiem gen. George’a S. Pattona w Pilznie
7.05.2016 – Pilzno (sobota)
10:00-13:00 – spotkanie z weteranami z USA, Belgii i Polski w Pilznie – weterani będą dawali autografy po spotkaniu (rzutnik z biografiami, przemówienia, pytania od publiczności)
15:30-18:00 – „Konwój Wolności” w Pilznie – przejazd zabytkowymi pojazdami (polscy weterani, flagi, koszulki patriotyczne)
– powrót autokarów do Polski
Źr.: nsz.com.pl
Fot.: fot. Rafał Staniszewsk/ wMeritum.pl
