100 lat temu powołano Wszechnicę Piastowską, późniejszy Uniwersytet Poznański

Sto lat temu, 7 maja 1919 roku, odbyła się pierwsza inauguracja roku akademickiego na Wszechnicy Piastowskiej, późniejszym Uniwersytecie Poznańskim, znanym dziś jako Uniwersytet im. Adama Mickiewicza. We wtorek w Poznaniu odbędą się główne obchody jubileuszu.

Z tradycji Uniwersytetu Poznańskiego wywodzą się cztery poznańskie uczelnie wyższe: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, Uniwersytet Przyrodniczy, Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego i Akademia Wychowania Fizycznego w Poznaniu.

7 maja 1919 roku, 308 lat po formalnym powołaniu w Poznaniu Kolegium Jezuickiego, odbyła się uroczysta inauguracja pierwszego roku akademickiego w nowo powstałej Wszechnicy Piastowskiej, późniejszym Uniwersytecie Poznańskim. Pierwszym wydziałem, który wówczas rozpoczął działalność dydaktyczną, był wielokierunkowy Wydział Filozoficzny. W trakcie pierwszego posiedzenia Wydziału wybrano rektora uczelni, którym został prof. Heliodor Święcicki.

Wszechnicę Piastowską wsparli profesorowie z Krakowa, Lwowa, Wilna i Warszawy. Uczelnia, przemianowana następnie na Uniwersytet Poznański, przez cały okres międzywojenny rozwijała się, kształcąc studentów na pięciu wydziałach w zakresie: prawa i ekonomii, medycyny, humanistyki, matematyki i nauk przyrodniczych oraz rolnictwa i leśnictwa. Dyplom otrzymywał tu co dziesiąty absolwent szkół wyższych w Polsce.

W 1939 roku Uniwersytet Poznański decyzją władz okupacyjnych został zamknięty. Od listopada 1940 roku uczelnia kontynuowała jednak działalność (głównie w Warszawie) jako tajny Uniwersytet Ziem Zachodnich (UZZ), którego twórcą i pierwszym rektorem był prof. Ludwik Jaxa-Bykowski. Działalność UZZ przerwał wybuch Powstania Warszawskiego.

Uniwersytet Poznański wznowił działalność po ustaniu działań wojennych w Poznaniu. Po kilku latach z uczelni wydzielono kilka fakultetów, z których w konsekwencji utworzono odrębne szkoły wyższe: Akademię Medyczną (dziś Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego), Wyższą Szkołę Rolniczą (obecnie Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu) i Akademię Wychowania Fizycznego.

Uniwersytet Poznański, od 1955 roku funkcjonujący jako Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, przetrwał okres osłabienia struktury i pozostał główną uczelnią Poznania.

Senat RP w uchwale z dnia 12 kwietnia 2019 roku podkreślił, że „zasługi Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza są wielkie i niepodważalne. Wszechnica poznańska pokazała, że mimo niesprzyjających warunków można osiągać wyniki na najwyższym poziomie. Dziś poznański uniwersytet pozostaje jedną z czołowych uczelni w Polsce, jest rozpoznawalny w Europie i na świecie”.

„W ciągu swojej 100-letniej historii uniwersytet znacząco wpływał na kształt nauki i kultury polskiej. Pośród jego kadry profesorskiej, ale także wśród absolwentów, znajdowało się i do dziś znajduje się wiele osób pełniących wysokie funkcje państwowe, wielu przedstawicieli świata nauki i kultury” – wskazano.

Obecnie na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza – na 89 kierunkach i 246 specjalnościach – studiuje blisko 35 tys. studentów studiów I i II stopnia oraz jednolitych studiów magisterskich. Na studiach doktoranckich kształci się ponad 1300 doktorantów.

We wtorek w Poznaniu odbędą się główne obchody 100-lecia Uniwersytetu Poznańskiego. Zaplanowano m.in. uroczyste posiedzenie połączonych senatów czterech uczelni. W trakcie posiedzenia podjęta zostanie uchwała władz uczelni, w której wyrażą oni wolę dalszej współpracy uniwersytetów „ku rozwojowi wszystkich naszych uczelni w duchu, który wskazali nam ojcowie założyciele”. W trakcie obchodów rektorzy uczelni złożą też do specjalnie przygotowanej instalacji przed Collegium Minus – Kapsułę Czasu Uniwersytetu Poznańskiego. 

Źródło: Serwis Nauka w Polsce – www.naukawpolsce.pap.pl, Autorka: Anna Jowsa