170 Polaków zamordowanych przez UPA. 9 lutego 1943 r. rozpoczęła się rzeź wołyńska

9 lutego 1943 r. oddział Ukraińskiej Powstańczej Armii zamordował ok. 170 Polaków w kolonii Parośla Pierwsza na Wołyniu. Zbrodnia ta była pierwszym masowym mordem na ludności polskiej, popełnionym przez UPA i uważana jest za początek rzezi wołyńskiej.

Dowódcą zbrodniczego oddziału był Hryhorij Perehiniak „Dowbeszka-Korobka”, którego antypolskie nastawienie przejawiło się jeszcze przed 1939 r. zabójstwem Polaka – sołtysa ukraińskiej miejscowości. Odsiadywał wówczas za to wyrok wraz ze Stepanem Banderą, przywódcą krajowego kierownictwa Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów, co spowodowało, że znalazł się pod wpływem propagowanej przez niego ideologii.

>> Czytaj także: Łukawski: Cześć pomordowanym Kresowianom oraz Sprawiedliwym Ukraińcom, wieczna hańba ich mordercom z OUN-UPA!

Ukraińska Powstańcza Armia dokonywała z niebywałym okrucieństwem  masowych zbrodni na ludności polskiej. Pod przymusem i groźbami śmierci w mordowaniu Polaków brała również udział prosta ludność ukraińska, choć zdarzały się także przypadki ratowania Polaków przez Ukraińców, narażających w ten sposób swoje życie.

Oddział „Dowbeszki-Korobki” wkroczył do Parośli 9 lutego 1943 r. i zażądał podania sobie posiłku, podając się za oddział partyzantki sowieckiej. Mieszkańcy nie spodziewali się ataku. Po zjedzeniu obiadu rzekomi partyzanci radzieccy oznajmili, że Parośla zostanie niedługo napadnięta przez Niemców i w związku z tym muszą zabezpieczyć ludność przed ich zemstą za udzielanie pomocy partyzantom. Rozkazano zatem położyć się wszystkim na podłogach swoich domów i pozwolić się związać, aby stworzyć pozory i uniknąć podejrzenia hitlerowców za dobrowolne goszczenie i karmienie partyzantów. Bezbronni Polacy poddali się rozkazom, po czym banderowcy przy użyciu siekier i noży wymordowali bestialsko niemal wszystkich, łącznie z dziećmi, starcami i kobietami. Z rzezi ocalało jedynie 12 rannych osób, a majątek zabitych został zrabowany i wywieziony na saniach. Wieś Parośla została doszczętnie spalona. Zamordowani zostali pochowani we wspólnym grobie, nad którym usypano kurhan.

Wiadomość o zbrodni w Parośli rozeszła się następnego dnia, kiedy do wsi pojechał gospodarz z Wydymeru umówiony na spotkanie z zamordowanym jak się okazało gospodarzem Hilarym Boberem, zaś do Wydymeru dotarła ciężko ranna w Parośli Maria Bułgajewska. Do spalonej wsi zaczęli przyjeżdżać również inni Polacy z okolicy. Rannych odwieziono do pobliskiego szpitala a dla potwierdzenia zbrodni wykonano pośmiertne fotografie zamordowanych.

Ofiary tej okrutnej zbrodni UPA upamiętnione są mogiłą, której obecny stan jest bardzo zaniedbany, a dotarcie do niej bardzo utrudnione. Przy mogile znajduje się tablica ze spisem zamordowanych 173 osób i wymownym napisem:

Za nimi trudy, za nimi męka… Tym co na zawsze odeszli – Pamięć Święta.

Tu była wieś polska Parośla. 9 II 1943 r. zgładzono 26 rodzin.

>> Czytaj także: IPN umorzył śledztwo w sprawie zbrodni ludobójstwa Polaków w woj. lwowskim w latach 1939–1945

Źródło: inf. własna/ Siemaszko W., Siemaszko E.: Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na ludności polskiej Wołynia: 1939–1945
Fot.: commons.wikimedia.org/ Grzegorz Naumowicz