Chmura radioaktywna nad Polską? Uwaga na fake newsa

Zadzwoniła do mnie mama (…). Coś się zadziało w Czarnobylu, był jakiś pożar – brzmi fragment wiadomości na portalu społecznościowym. Z treści wynika, że nad Polskę nadciąga chmura radioaktywna. W ostatnich dniach internauci masowo rozprzestrzeniają podobne doniesienia. Tymczasem kompletnie nic nie wskazuje, by miały cokolwiek wspólnego z prawdą…

„Właśnie dowiedziałam się od osoby pracującej w Instytucie Meteorologii (nasz sąsiad), że w Czarnobylu nastąpił wybuch i przez trzy dni mamy nie otwierać okien i nie wychodzić z domów…” – czytamy w jednej wiadomości, którą otrzymała strona napromieniowani.pl.

Podobnych doniesień było w ostatnim czasie znacznie więcej. Ich autorzy najczęściej wiązali pożary na Ukrainie z reaktorem jądrowym i niebezpieczeństwem radioaktywnym dla Polski (w niektórych wiadomościach informowano o awarii w Świerku). Podobny był również mechanizm rozprzestrzeniania się tych informacji – łańcuszek krążący po mediach społecznościowych „od znajomego do znajomego”. Co ciekawe, nabrały się na to nawet znane osoby.

Zadzwonił do mnie znajomy, człowiek poważny i znany mi od dawien, dawna, z informacją, że nadciąga chmura popożarowa znad Czarnobyla i żeby jutro nie wychodzić z domu i nawet okien nie otwierać. Pełnej odpowiedzialności za info nie biorę, ale na wszelki wypadek przekazuję.

— Ryszard Makowski (@RychoM) April 17, 2020

Żadne ogólnopolskie medium nie potwierdzało tych doniesień, istniały jedynie jako wiadomości prywatne od znajomych. Co ciekawe, w podobny sposób rozprzestrzeniały się fałszywe wiadomości na początku epidemii koronawirusa w Polsce, z których dowiadywaliśmy się o rzekomych planach blokad miast, zamykaniu sklepów spożywczych, czy bankomatów.

Chmura radioaktywna nad Polską? Sprawdziliśmy mapę…

Autorzy informujący o fali skażenia często opierają się na filmiku pt. „Radioaktywna chmura poleciała w wyniku pożaru w Czarnobylu 2020„. Na nagraniu faktycznie widać przesuwającą się chmurę. Eksperci przekonują jednak, że stężenie radioaktywnego pierwiastka Cez-137 nie jest zagrożeniem „dla zdrowia publicznego” .

Oryginał jest autorstwa ukraińskiego Państwowego Naukowo-Technicznego Centrum Bezpieczeństwa Jądrowego. Nie jest ono jednak niczym wyjątkowym, bowiem podobne wizualizacje pojawiają się na profilach instytucji co kilka dni.

„Według zaktualizowanych wyników, potencjalne najwyższe stężenia Cs-137 w warstwie przyziemnej powietrza w Kijowie były niższe niż 0,1 mBq/m3 i ponad 1000 razy niższe niż dopuszczalne normy” – czytamy w komunikacie cytowanym przez portal Konkret24.

Faktem jest, że na Ukrainie trwają pożary, jednak nie doszło tam do żadnej awarii. Co więcej, mapa zagrożeń radiacyjnych w Polsce nie sygnalizuje problemów.

Niepokojące doniesienia zdementowały również służby. „Pojawiają się fałszywe informacje o rzekomej awarii reaktora jądrowego w Świerku. Rządowe Centrum Bezpieczeństwa nawiązało kontakt z Centrum ds. Zdarzeń Radiacyjnych – nie odnotowano żadnych zdarzeń mogących wpłynąć na pracę reaktora MARIA” – poinformował przedstawiciel Rządowego Centrum Bezpieczeństwa.

Uwaga Fake News! Pojawiają się fałszywe informacje o rzekomej awarii reaktora jądrowego w Świerku. Rządowe Centrum Bezpieczeństwa nawiązało kontakt z Centrum ds. Zdarzeń Radiacyjnych – nie odnotowano żadnych zdarzeń mogących wpłynąć na pracę reaktora MARIA.

— Grzegorz Świszcz (@GSwiszcz) April 17, 2020

Służby dementują informację o skażeniu promieniotwórczym

Komunikat w tej sprawie wydała również Polska Agencja Atomistyki. „W związku z pojawiającymi się w przestrzeni publicznej, nieprawdziwymi informacjami na temat rzekomego wystąpienia skażenia promieniotwórczego na terenie Polski, Państwowa Agencja Atomistyki stanowczo zaprzecza tego rodzaju informacjom” – czytamy.

PAA informuje, że sytuacja radiacyjna na terenie Polski pozostaje w normie. W komunikacie pojawia się również zapewnienie, że strona Polska monitoruje sytuację związaną z pożarami na Ukrainie. PAA jest w stałym kontakcie z tamtejszymi służbami.

Swój komunikat w tej sprawie wydało również Narodowe Centrum Badań Jądrowych. „Narodowe Centrum Badań Jądrowych pracuje normalnie, biorąc pod uwagę warunki epidemiologiczne. W instytucie nie występują i nie miały miejsca żadne zdarzenia nietypowe czy problemy techniczne, które mogłoby budzić niepokój. Nasze służby ochrony radiologicznej nie rejestrują też żadnych odczytów wskazujących na anomalie w poziomie promieniowania tła” – poinformował rzeczni NBCJ, dr Marek Pawłowski.

„Co do zgłaszanych podejrzeń, że ktoś z pracowników NCBJ kanałami prywatnymi rozpowszechnia wspomniane nieprawdziwe informacje, to możemy jedynie wyrazić głębokie przekonanie, że nic takiego nie miało miejsca, a wszyscy nasi pracownicy postępują odpowiedzialnie” – dodał.

Sytuacja radiacyjna na terenie Polski pozostaje w normie. Ministerstwo Klimatu zaprzecza pojawiającym się w przestrzeni publicznej nieprawdziwym informacjom w tym zakresie.

Dowiedz się więcej ? https://t.co/7Ge8Yk9WT3 pic.twitter.com/nzcbRiDaEL

— Ministerstwo Klimatu (@MinKlimatu) April 18, 2020

Źródło: ncbj.gov.pl, paa.gov.pl, napromieniowani.pl, Konkret24