„Śmiech jest dla duszy tym samym, czym tlen dla płuc” – wspomnienie Louisa de Funes z okazji 100. rocznicy urodzin

31 lipca 2014 r. mija 100. rocznica urodzin najwybitniejszego komika – Louisa de Funes. Cytat w tytule: „Śmiech jest dla duszy tym samym, czym tlen dla płuc.”, najlepiej oddaje jego przeznaczenie. Człowiek ten najbardziej znany jest z filmów w lat 60.-80. XX w. takich jak: seria Żandarma, trylogia Fantomasa, Kapuśniaczka, Gamonia, Skrzydełko czy nóżka czy Hibernatusa.

Trudne początki hiszpańskiego arystokraty

Louis Germain David de Funes de Galarza urodził sie 31 lipca 1914 r. w Courbevoie. Pochodził z arystokratycznej hiszpańskiej rodziny, która na przełomie XIX i XX w. nie posiadała już majątku. Jego rodzicami byli Luis de Funès de Galarza (1871-1934) – adwokat oraz Leonor Soto Reguera (1878-1957), która zajmowała się domem. Rodzice Louisa w 1904 r. przenieśli się do Francji ze względu na trudną sytuację finansową. Ojciec komika porzucił pracę i zajął się handlem diamentami, przez co popadł w długi.

Francuski mistrz komizmu miał siostrę Marię (1906-1993) oraz brata Carlosa (1910-1940). Siostra poślubiła reżysera François Gira, a w 1944 r. urodziła im się córka Isabelle Gir, która była aktorką, a największy rozgłos miała w latach 70. XX w. Brat komika zginął w Ardenach podczas II Wojny Światowej.

„Śmiech jest rzeczą zbyt poważną. Szanuję go tak samo jak moja publiczność.” – Louis de Funes

Młodość i wojna

Louis urodził się 3 dni po wybuchu I Wojny Światowej. Skończył on renomowane liceum Condorcet w Paryżu. Już w 1926 r. wystąpił na deskach teatru miejskiego w sztuce Królewski Indyk. W latach 30. XX w. pracował jako kreślarz, pomocnik księgowego, projektant wystaw sklepowych, buchalter, pomocnik asystenta w szkole czy projektant karoserii samochodowych. Później pracował jako ekspedient, a do wybuchu wojny grywał na pianinie w klubach i barach nocnych. Wojnę spędził z dala od frontu, a później pracował w barze przy placu Pigalle.

„Powiedział mi kiedyś: „Wywołaj u kobiety śmiech, a zdobędziesz jej serce”. Ojciec był niewątpliwie bawidamkiem i ulubieńcem kobiet. Nie biegał za nimi, lecz one za nim. (…) Matce pozostał wierny do końca życia, zawsze pamiętał o rocznicy ślubu.” – Olivier de Funes „Mój ojciec, Louis” (1997)

Kariera

Zagrał po wojnie w wielu filmach, lecz nie miał okazji zabłysnąć. W niektórych filmach występował po 3 sekundy lub wygłaszał jedno – dwa zdania. Sukces przyniosły mu dwie produkcje z 1964 r. Fantomas oraz Żandarm z Saint – Tropez. W sumie zagrał w 130 filmach i 100 na deskach teatralnych. Najważniejsze z nich to:

1945: Kuszenie Barbizona,
1946: Antoni i Antonina,
1950: Lunatyk, Bibi Fricotin, Słodkie małżeństwo,
1951: Gracze, Trucizna, Moja kobieta jest wspaniała , Indyk , Czerwona róża , Siedem grzechów głównych,Pan Leguignon, latarnik,
1952: Ona jest moja,
1953: Śmiech, Dziwne życzenie pana Barda, Mężczyźni myślą tylko o tym,
1954: Pięcioraczki , Ach! Te piękne kobietki; Tata, mama, gosposia i ja , Jego rybki, Frou-Frou, Napoleon, Panna niewiniątko, Przy zamkniętych drzwiach,
1955: Nędznicy; Tata, mama, moja żona i ja,
1956: Czarny rynek w Paryżu; Pasek ojca
1957: Jak włos w zupie; Ani widu, ani słychu,
1958: Hiszpańskie Wakacje; Cygański kompan
1959: Jak zdobyć miliard,
1960: Zagmatwani; Kapitan Francasse
1961: Piękna Amerykanka; Zbrodnia nie popłaca; Znikający trup
1962: Dżentlemen z Epsom; Zemsta; Diabelskie sztuczki; Szczęściarze; Karambole; Wybierzmy się do Deauville
1963: Koko
1964: Napad na bank; Wąchać kwiatki od spodu; Fantomas, Żandarm z Saint – Tropez; Mysz w spódnicy
1965: Wielki pan; Gamoń; Żandarm w Nowym Jorku; Fantomas
1966: Sławna restauracja; Fantomas kontra Scotland Yard; Wielka włóczęga
1967: Wielkie wakacje, Oscar, Zwariowany weekend;
1968: Żandarm się żeni ; Człowiek z tatuażem
1969: Hibernatus
1970: Żandarm na emeryturze; Człowiek orkiestra ; Zawieszeni na drzewie
1971: Jo; Mania wielkości
1973: Przygody rabina Jakuba;
1976: Skrzydełko czy nóżka
1978: Panowie, dbajcie o żony
1979: Żandarm i kosmici
1980: Skąpiec
1981: Kapuśniaczek
1982: Żandarm i policjantki

„Nie żałuję, że moja kariera rozwijała się tak powoli. Pozwoliło mi to gruntownie poznać mój zawód. Kiedy byłem jeszcze nieznany, próbowałem kolorować za pomocą szczegółów, min, gestów niewielkie rólki, które mi powierzano. Dzięki temu zdobyłem pewien warsztat komediowy, bez którego nie zdołałbym zrobić takiej kariery. Dlatego też gdybym miał zaczynać od nowa, zrobiłbym to samo.” – Louis de Funes

Plany i rodzina

Louis de Funes zmarł 27 stycznia 1983 r. w Nantes. Reżyser Jean Girault, który nakręcił 12 filmów (w tym serię Żandarma), w którym zagrał de Funes zmarł 24 lipca 1982 r. Oboje planowali nakręcenie Żandarma pod Waterloo, w którym to sławny żandarm miał się przenieść do 1815 r. Przez śmierć obu pomysłu nigdy nie zrealizowano.

„Kochał kwiaty, a w szczególności róże. Inwestował w nie dużo pieniędzy, spędzając wiele godzin w ogrodzie. Udało mu się w końcu wyhodować 'różę Louisa de Funès’. Została ona oficjalnie uznana przez ogrodników, a jej pomarańczowy kolor rzuca się w oczy w każdej kwiaciarni.” – Olivier de Funes, „Mój ojciec, Louis” 1997

Z pierwszą żoną wziął rozwód w 1942 r. W następnym roku poślubił Jeanne Augustine Barthélemy de Maupassant (ur. 1 lutego 1914 r.). Do dzisiaj mieszka ona w posiadłości – zamku Clermont, który należał do jej pradziadka pisarza Guya de Maupassanta.

Miał dwóch synów: Patricka – radiologa oraz Oliviera – pilota AIR France. Z synem Olivierem zagrał 6 ról: Zawieszeni na drzewie; Człowiek orkiestra; Hibernatus; Wielkie wakacje; Sławna restauracja oraz Fantomas wraca. Louis de Funes doczekał się odznaczenia Legią Honorową w 1973 r. Louis był wielkim tradycjonalistycznym katolikiem. Wspierał arcybiskupa Lefebvre oraz bractwo św. Prusa X, a gdy w 1977 r. bractwo pod przewodnictwem ks. Ducaud – Bourgeta zajęła jeden z paryskich kościołów aktor wziął na siebie ich utrzymanie, a w testamencie zapisał im 1/3 swojego majątku. Jako aktywny monarchista co roku 21 stycznia brał udział w rocznicach upamiętnienia ścięcia króla Ludwika XVI.

„[Osiągnął w życiu] Prawie wszystko. Nie zdążył nauczyć się pływać” – Olivier de Funes „Mój ojciec, Louis” (1997)

Fot. Wikimedia Commons