Urban VIII – barbarzyńca na papieskim tronie?

Urban VIII dokończył zapoczątkowaną przez Juliusza II budowę nowej Bazyliki św. Piotra w Rzymie. Sposób w jaki tego dokonał współczesnych historyków sztuki i miłośników antyku może doprowadzić do palpitacji serca. Nic dziwnego, że wśród ówczesnych ludzi zyskał dość specyficzny jak na papieża przydomek…

Bazylikę św. Piotra w Rzymie niewiele dzieliło od ruiny. Juliusz II postanowił wyburzyć starą bazylikę, wniesioną jeszcze przez Konstantyna Wielkiego w IV wieku, a na jej miejscu postawić nową, bardziej okazalszą i odzwierciedlającą sztukę epoki renesansu. Budowę rozpoczęto w 1506 roku. Fundusze miała zapewnić sprzedaż odpustów, którą zanegował Marcin Luter, co było jedną z przyczyn reformacji. Jak wielki był to wysiłek finansowy i czasowy niech świadczy to, że bazylikę budowano przez 120 lat (nie przebije to co prawda czasu budowy katedry w Kolonii), a w tym czasie panowało aż 20 papieży. Ostatnim, który ją wykończył i konsekrował był Urban VIII.

Urban VIII

Urodził się w 1568 roku jako Maffeo Barberini, a jego rodzina byłą jedną z możniejszych we Florencji. Jego herb rodowy to trzy złote pszczoły na błękitnym tle, co symbolizowało pracowitość. W 1588 roku na uniwersytecie w Pizie uzyskał doktorat obojga praw. Dzięki wujowi, który się nim opiekował został urzędnikiem Kurii Rzymskiej oraz kapłanem (święcenia przyjął dopiero w 1604 roku). Był dyplomatą m.in. nuncjuszem we Francji a także m.in. kierował Najwyższym Trybunałem Sygnatury Apostolskiej. Od 1606 roku był kardynałem, a po zakończeniu pracy we Francji był arcybiskupem Spoleto, jednocześnie zawiadując Trybunałem. W styczniu 1623 roku został kamerlingiem i na tym stanowisku został wybrany na papieża jako Urban VIII w dniu 6 sierpnia 1623 roku. Malaria, której się nabawił, sprawiła że koronowany został dopiero 29 września na schodach Bazyliki Watykańskiej.

Zabytki na recykling – bazylika ważniejsza!

Budowa Bazyliki szła ślamazarnie. Urban VIII postanowił w sposób barbarzyński dokończyć jej budowę. Postanowił więc być „proeko” i… do budowy nakazał użyć fragmentów rzymskich zabytków. Szczególnie ucierpiał Panteon, gdyż ograbiono go z wystroju wykonanego z brązu, który przetopiono i wykorzystano do odlania gigantycznego baldachimu nad konfesją św. Piotra, który zaprojektował Giovanni Lorenzo Bernini oraz zapewne innych rzeźb. Fantazja papieża nie spotkała się z entuzjazmem, bo jak informują przekazy jeden z kanoników miał skomentować poczynania Urbana VIII słowami: Quod non fecerunt barbari, fecerunt Barberini, co tłumaczy się jako Czego nie zniszczyli barbarzyńcy, zniszczyli Barberini, gdyż papież otaczał się licznymi krewnymi, którzy wspierali jego poczynania. Zdanie, które miał wypowiedzieć kanonik Carlo Castelli, wykorzystuję grę słów barbarus (barbarzyńca) i nazwisko rodowe papieża – Barberini. Według krytyków papież ten uczynił większe spustoszenie dla antycznych budowli Rzymu, niż najazdy barbarzyńców. Urban VIII przeszedł jednak do historii jako ten papież, który konsekrował nową bazylikę. Stało się to dokładnie 18 listopada 1626 roku.

I tak kosztem wielu cennych antycznych zabytków ukończono budowę Bazyliki św. Piotra w Rzymie. Wszystko dzięki ekscentrycznemu papieżowi – barbarzyńcy…

Bibliografia:
Wikipedia; Catholic Encyklopedia; Dopierała K., Księga papieży, Poznań 1996.
Fot.: Wikimedia

Czytaj również: Co za zmiana tonu! Wicekanclerz Niemiec: „Powinno obowiązywać zero tolerancji. Należy zamykać salafickie meczety, rozwiązywać gminy”