Wzrost wydatków na naukę. Komisja pozytywnie zaopiniowała projekt

Rządowy projekt ustawy budżetowej na rok 2019 w obszarze nauki, szkolnictwa wyższego i Polskiej Akademii Nauk dla Komisji Finansów Publicznych, opiniowała we wtorek sejmowa Komisja Edukacji, Nauki i Młodzieży.

Jak mówił podczas posiedzenia komisji wiceminister nauki i szkolnictwa wyższego Sebastian Skuza wydatki na naukę wraz z nakładami na działalność badawczo-rozwojową w 2019 r. planowane są na poziomie ponad 9,8 mld zł, z czego ze środków budżetu państwa będzie to ok. 8 mld zł, a z budżetu środków europejskich – ok. 1,8 mld zł.

„W relacji do analogicznej kwoty ujętej w ustawie budżetowej na rok 2018 nakłady te wzrastają nominalnie w kwocie 602,1 mln zł, zaś w ujęciu procentowym nominalnym o 6,5 proc.” – mówił Skuza.

Wiceminister przypomniał, że od 2019 r. w znacznym stopniu zmianie ulegnie sposób finansowania podmiotów systemu nauki i szkolnictwa wyższego, w związku z wejściem w życie w październiku br. Ustawy prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (tzw. Ustawy 2.0 lub Konstytucji dla Nauki). „Ustawa (2.0 – PAP) w sposób istotny integruje strumienie finansowe, zwłaszcza w odniesieniu do uczelni. Powyższe ma na celu uelastycznienie procesu decyzyjnego w zakresie wewnętrznego podziału środków” – podkreślił.

Zbyt niskie nakłady?

„Jeżeli chodzi o większość działów oczywiście mamy wyraźny wzrost nakładów na naukę. Czy to jest wzrost wystarczający, to pewnie nie, ponieważ nadal uważamy, że (…) ten poziom finansowania nauki jest zdecydowanie zbyt niski w stosunku do standardów europejskich, ale pewnie jest realizowany na miarę tego, w jaki sposób budżet jest w stanie to udźwignąć” – mówił Bartosz Jóźwiak (Kukiz`15).

Również przewodniczący Rady Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego prof. Zbigniew Marciniak stwierdził, że planowane nakłady przeznaczone na naukę w 2019 r. są zbyt niskie. W jego ocenie są potrzebne „istotnie wyższe środki, żeby polska nauka mogła gonić świat”, zwłaszcza w kontekście całościowej, wdrażanej właśnie reformy szkolnictwa wyższego. Zaapelował o jak najszybsze dojście do poziomu co najmniej 1 proc. PKB środków przeznaczonych na naukę. W budżecie zaplanowanym na 2019 r. na naukę jest to 0,44 proc. PKB.

Przewodniczący Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich prof. Jan Szmidt przypomniał, że w jednej z wersji projektu Ustawy 2.0 znalazł się zapis dotyczący dochodzenia do 1 proc. PKB przeznaczanego na naukę, który ostatecznie został usunięty. Dodał, że nakłady na naukę zwracają się w długiej perspektywie, dlatego nie ma zagrożenia, że wydane środki zmarnują się.

O znaczące podniesienie środków na naukę zaapelował również Julian Srebrny z NSZZ Solidarność UW. „Po prostu czujemy się dyskryminowani przez obecne władze, przez poprzednie. To nie jest skutek akurat tylko tej koalicji, to jest skutek działań poprzednich” – mówił Srebrny.

Wydatki na szkolnictwo wyższe wzrosną o ok. 1,5 mld

Komisja pozytywnie zaopiniowała budżet na naukę. Dodała jednocześnie sugestię do Komisji Finansów o zwiększenie kwoty finansowania.

Planowane wydatki w 2019 r. na szkolnictwo wyższe wyniosą z kolei ok. 18 mld zł. „W relacji do ustawy budżetowej na rok 2018 wydatki te wzrastają łącznie o kwotę 1 mld 485,5 mln zł, nominalnie o 9 proc.” – mówił wiceminister Skuza.

Ewa Tomaszewska (PiS) przypomniała, że 2019 r. będzie pierwszym rokiem realizacji Ustawy 2.0 i drugim rokiem funkcjonowania nowego algorytmu finansowania wyższych uczelni. „Więc sytuacja, nie tylko finansowa wymaga uważnej obserwacji” – przestrzegła.

Natomiast Urszula Augustyn (PO) dopytywała, kiedy rząd zamierza wyraźnie podnieść nakłady na szkolnictwo wyższe i naukę. „Znajdujemy się u szczytu koniunktury. Jeśli dzisiaj w planie na 2019 r. nie mamy zapisanych naprawdę znaczących wzrostów nakładów na szkolnictwo wyższe i na naukę, to kiedy to będzie, zakładając, że niestety koniunktura się kończy? Na wiele wydatków ten rząd pieniądze umie znaleźć, natomiast na naukę najwyraźniej odkłada do momentu, kiedy będzie dekoniunktura” – oceniła Urszula Augustyn (PO).

Komisja po pozytywnym zaopiniowaniu budżetu na szkolnictwo wyższe, tak samo oceniła również planowany budżet Polskiej Akademii Nauk. Wyniesie on 83,1 mln zł. Wiceminister Skuza powiedział, że nakłady te są wyższe od nakładów z 2018 r. o 785 tys. zł. Wiceprezes PAN prof. Paweł Rowiński przypomniał, że PAN składa się z części korporacyjnej i z 69 instytutów. Działalność tych ostatnich jest finansowania z puli środków przeznaczonych na naukę.

Źródło: Serwis Nauka w Polsce – www.naukawpolsce.pap.pl
Fot. pixabay.com