55 lat poczciwego Żuka

Dziś mija 55 lat od narodzin Żuka, czyli popularnego w Polsce dostawczaka, który do 1998 motoryzował drobnych przedsiębiorców.

Chyba nie ma osoby pamiętającej czasy PRL-u, która nie widziałaby albo przynajmniej nie słyszałaby o produkowanym w lubelskiej FSC Żuku. Historia Żuka rozpoczyna się 24 lipca 1959, kiedy to do produkcji został wdrożony Żuk A 03. Po raz pierwszy Żuk A 03 został zaprezentowany dwa lata wcześniej na MTP, po wyprodukowaniu serii próbnej wynoszącej 50 sztuk, A 03 został skierowany do produkcji seryjnej. Żuk miał z założenia wypełnić lukę w krajowym przemyśle motoryzacyjnym. Konstrukcja Żuka A 03 mocno bazowała na produkowanej w warszawskiej FSO Warszawie M-20. Z Warszawy przejęto dolnozaworowy silnik M-20 o pojemności 2120 cm3 i mocy 50 KM. Z Warszawy pochodzi także zawieszenie, układ hamulcowy i instalacja elektryczna. Skrzynia ładunkowa, której powierzchnia wynosiła 4 m2 miała drewnianą podłogę, a dostęp do niej był możliwy dzięki otwieranej tylnej ściance. Poziom produkcji rósł: w 1965 roku wyniósł ponad 8,5 tysiąca egzemplarzy, a eksport osiągał pułap 2000 sztuk.

Już w roku 1961 wykonano prototyp Żuka A 08, który miał być modelem pośrednim o zwiększonej ładowności. Zastosowano w nim prototypowy górnozaworowy silnik S-21. Powiększeniu uległa także skrzynia ładunkowa i wzmocniono tylne zawieszenie. Opracowano również wersję pożarniczą A 14 na potrzeby rynku egipskiego. Wersja pożarnicza na swoim wyposażeniu posiadała m.in: schowki na węże tłoczne, schowek na motopompę M 800 E oraz ławki dla członków załogi. Produkcję tej odmiany rozpoczęto w 1966 roku. W 1967 zaprezentowano Żuka z drewnianą skrzynią ładunkową. W zależności od silnika występowały 2 wersje (A 09- silnik dolnozaworowy oraz A 11- silnik górnozaworowy). W tych wersjach kabina kierowcy została oddzielona od części ładunkowej, która wynosiła 4,6 m2.

Lata ’70 to złota dekada dla całego krajowego przemysłu, także motoryzacyjnego. Ważne zmiany nie ominęły lubelskiej FSC, która już w 1968 roku zaprezentowała Żuka A 15. Był to zwykły Żuk A 14 tylko, że przeznaczony na rynek polski. W 1970 rozpoczęto produkcję Żuka A 07. A 07 charakteryzował się innowacyjnymi rozwiązaniami w dziedzinie części ładunkowej i pasażerskiej. A 07 został wyposażony w górnozaworowy silnik S-21 o pojemności 2120 cm3 i mocy 70 KM. W Żuku A 07 mogło podróżować 7 osób i 350 kg bagażu. Model ten odniósł eksportowy sukces od 1970 był także eksportowany w częściach.

W 1972 roku zaprezentowano kolejne modele Żuka A 18 (mikrobus) oraz wersję rolniczą, która była produkowana w filii FSC w Węgrowie pod oznaczeniem A 16 B. W kolejnych latach unowocześniano kolejne podzespoły, najważniejszą zmianą było wprowadzenie nowego silnika: wysokoprężnego 4C90 produkowanego w WSW Andoria. W 1976 roku po nieudanych negocjacjach z General Motors dotyczących licencji na Bedforda Żuka A 07 produkowano bez większych zmian aż do 1998 roku. Łącznie wyprodukowano ponad pół miliona Żuków.

źródło: wiedza własna, wikipedia.org
fot: pl.wikipedia.org-Pibwl