„Konspiracja w Klasztorze” – uroczyste obchody upamiętniające działalność II Inspektoratu Zamojskiego AK

W dniach 1-3 lipca 2016 r. w Bazylice Św. Antoniego w Radecznicy odbędą się kolejne obchody rocznicowe pod hasłem „Konspiracja w Klasztorze”, upamiętniające działalność II Inspektoratu Zamojskiego Armii Krajowej dowodzonego przez majora Mariana Pilarskiego ps. „Jar”.

Marian Pilarski „Jar” (1902-1952) to kolejno: żołnierz Marszałka Piłsudskiego, uczestnik walk w obronie Lwowa i wojny polsko-bolszewickiej, obrońca Polski we wrześniu 1939 w Armii Polesie, Komendant Placówki AK Tyszowce, Komendant Obwodu Zamojskiego WiN i Inspektor Inspektoratu Zamojskiego WiN, wreszcie twórca i Inspektor II Inspektoratu Zamojskiego AK ze sztabem w klasztorze w Radecznicy.

W marcu i wrześniu 1948 roku w Klasztorze odbywają się uroczyste przysięgi konspiratorów i zakonników. Przyzwolenie na działalność konspiracyjną na terenie klasztoru w Radecznicy daje Prowincjał na Polskę o. Bronisław Szepelak. II Inspektorat Zamojski AK miał na celu likwidowanie zdrajców, szpicli, funkcjonariuszy UB, NKWD i szkodliwych partyjniaków sprawy polskiej. Sporządzano plany sytuacyjne, rozmieszczenia Wojsk Polskich, radzieckich oraz ich uzbrojenia. Agitowano przeciwko powstawaniu spółdzielni produkcyjnych na wzór kołchozów. Gromadzono broń na wypadek zapowiadanej III Wojny Światowej między wschodem a zachodem. Inspektorat miał stanowić zbrojne ramię wojsk sojuszniczych i toczyć otwartą walkę z sowietami.

Czytaj także: Powstańcy na profilowe!

12 kwietnia 1950 roku następują aresztowania kierownictwa II Inspektoratu Zamojskiego AK z majorem Marianem Pilarskim „Jar” na czele, a 20 czerwca następuje tak zwana druga kasata klasztoru w Radecznicy. Zakonnicy zostają aresztowani a klasztor i gimnazjum zostają zamknięte.

W październiku 1951 roku po procesie pokazowym przed Wojskowym Sądem Rejonowym w Lublinie zapadają surowe wyroki. Na czterokrotną karę śmierci skazany zostaje major Marian Pilarski „Jar” i jego podkomendny podporucznik Stanisław Bizior „Eam” pozostali zostają skazani na długoletnie więzienia, w tym Prowincjał na Polskę o. Bronisław Szepelak, o. Wacław Płonka „Czarny”, o. Hugolin Ryba ” Robak” i inni. Wyroki śmierci na Marianie Pilarskim i Stanisławie Biziorze zostają wykonane na Zamku Lubelskim 4 marca 1952 roku. Da dnia dzisiejszego nie wiadomo gdzie zostali pochowani.

II Inspektorat Zamojski Armii Krajowej, jak mówi jeden z historyków: „był prawdopodobnie największą i najsilniejszą liczebnie inicjatywą konspiracyjną po 1947 r. To fenomen organizacyjny i społeczny, o którym powinniśmy pamiętać. To się w innych miejscach w Polsce nie zdarzyło”.

Organizatorami wydarzenia są: Bazylika Św. Antoniego w Radecznicy oraz Stowarzyszenie Na Rzecz Rozwoju Lokalnego „Mokrelipie” przy współpracy z Wójtem Gminy Radecznica.

Program uroczystości:

1 lipca (piątek) Bazylika Św. Antoniego w Radecznicy
18:00 – Otwarcie wystawy poświęconej płk Marianowi Pilarskiemu ps. „Jar”

2 lipca (sobota) Plac za Urzędem Gminy w Radecznicy
9:00 – Zawody strzeleckie o Puchar im. płk Mariana Pilarskiego ps. „Jar”
18:00 – Inscenizacja potyczki oddziału partyzanckiego z bandą UPA
19:00 – Koncert patriotyczny m.in. zespołu Forteca
20:00 – Ognisko partyzanckie

3 lipca (niedziela) Bazylika Św. Antoniego w Radecznicy
11:45 – Uroczysty przemarsz z placu za Urzędem Gminy do Klasztoru
12:00 – Inscenizacja Przysięgi II Inspektoratu Zamojskiego Armii Krajowej z września 1948 r.
12:15 – Uroczysta Msza Święta w intencji Polskiego Podziemia Niepodległościowego
– Ceremoniał Wojskowy (Hymn Narodowy, Apel Pamięci, Salwa Honorowa, złożenie wieńców)
– Odsłonięcie i poświęcenie tablicy pamiątkowej poświęconej płk Marianowi Pilarskiemu ps. „Jar”
– Pośmiertny awans Jana Hadama ps. „Agrest” – Komendanta Rejonu Szczebrzeszyn II Inspektoratu
– Przemówienia okolicznościowe
14:00 – Obiad dla zaproszonych gości

Uroczystości zostały objęte patronatem narodowym Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudy

Źródło: inf. prasowa/wMeritum.pl
Fot. mat prasowe