Kości należące do mieszkańców starożytnego miasta, zabitych w czasie krwawego najazdu w poł. I tysiąclecia p.n.e. oraz obszerny kurhan z wieloma pochówkami – to najważniejsze znaleziska w Metsamor w Armenii dokonane przez archeologów z Uniwersytetu Warszawskiego.
Metsamor jest jednym z najbardziej znanych stanowisk archeologicznych w Armenii. Zespół kierowany przez dr hab. Krzysztofa Jakubiaka z Instytutu Archeologii UW rozpoczął wykopaliska w tym miejscu w 2013 r. Tegoroczne badania odbyły się w sierpniu i we wrześniu.
Od VIII wieku p.n.e. Metsamor wchodziło w skład królestwa Uraratu – biblijnego królestwa Ararat. Zniszczenia z tego okresu polscy archeolodzy odkryli w poprzednich latach. W tym roku naukowcy skupili swoje wysiłki na badaniu osady, która podczas swojego istnienia była kilkukrotnie najeżdżana, a jej mieszkańcy – dziesiątkowani.
„W tym roku mamy potwierdzenie drugiego zniszczenia osady. Udało się nam odnaleźć niepogrzebane trupy z czasów upadku Urartu, czyli z około 590 r. p.n.e. Ślady drugiego najazdu potwierdzają strategiczne położenie Metsamor, jako jednego z ważniejszych ośrodków w dolinie Araksu” – powiedział PAP dr hab. Jakubiak.
Szczególną uwagę naukowców przykuł szkielet około 30 – letniej kobiety, której odcięto głowę i drugiej osoby z rozłupaną czaszką. Archeolodzy sądzą, że oboje zostali zamordowani podczas szturmu miasta przeprowadzonego przez Urartyjczyków.
Jakubiak podkreśla, że na uwagę zasługuje złożoność zabudowy i liczne przebudowy badanej przez jego zespół osady. „Mamy uchwycone co najmniej trzy fazy rozwoju zabudowy na stosunkowo małej powierzchni” – wskazuje.
Z Urartyjczykami naukowcy wiążą też badany w tym roku kurhan. W jego płaszczu, czyli w nasypie odkryli do tej pory jeden pochówek, ale przypuszczają, że jest ich zdecydowanie więcej – być może nawet 10 o czym świadczą liczne, ale mocno zniszczone kości. Konstrukcja pochodzi z IX-VIII w. p.n.e. Kościom towarzyszyły ozdoby – paciorki z karneolu, bransolety dekorowane głowami węży wykonane z brązu a nawet trudna do zidentyfikowania złota ozdoba.
Metsamor jest chronionym stanowiskiem archeologicznym o statusie rezerwatu archeologicznego. Obecnie znajduje się tam również muzeum. Wykopaliska w Metsamor prowadzone są od 1965 roku. W okresie świetności od IV do II tysiąclecia p.n.e. osada zajmowała ponad 10 hektarów i otoczona była przez mury cyklopie. We wczesnym okresie żelaza od XI do IX wieku Metsamor rozrosło się do prawie 100 hektarów. Centralną część w postaci twierdzy otaczały kompleksy świątynne z siedmioma sanktuariami. W tym czasie było to jedno z najważniejszych centrów kulturowych i politycznych w dolinie Araksu. Miejsce było stale zasiedlane aż do XVII wieku.
PAP – Nauka w Polsce
Źródło: Serwis Nauka w Polsce – www.naukawpolsce.pap.pl
Fot.: pixabay.com
