Przedstawiamy Państwu sylwetkę Jana Umińskiego, Prezesa Rządu Narodowego, generała dywizji Wojsk Królestwa Polskiego oraz kawalera Virtuti Militarii i Legii Honorowej.
Jan Nepomucen Umiński h. Cholewa urodził się 5 lutego 1778r.(choć podawana jest także data 22 stycznia) w Czeluścinie , ob. w powiecie gostyńskim, był synem Hilarego Umińskiego i Franciszki z Ryszewskich. Wymieniony przez Mickiewicza w „Reducie Ordona” jako „mój Jenerał”. Brał udział w insurekcji kościuszkowskiej na stanowisku adiutanta generała Antoniego Madalińskiego. Razem z generałem Madalińskim Umiński przemierzył słynny marsz nazwany od nazwiska jego dowódcy. Brał udział w walkach pod Racławicami, Szczecinkami i walkach na drodze do Warszawy. W 1806r. walczył pod Gdańskiem i Tczewem. W 1807r. wstąpił do kawalerii francuskiej.Następnie wstąpił do Armii
Księstwa Warszawskiego i był dowódcą Gwardii Honorowej w Poznaniu, w której skład wchodzili przedstawiciele wielkopolskich rodów. Dnia 1 października 1807r. trafił do 5 pułku strzelców konnych. Dnia 21 lipca 1809r. został pułkownikiem i dowódca 10 pułku huzarów, a jeszcze tego samego roku walczył pod Sandomierzem. W 1812r. brał udział w wyprawie na Moskwę. Walczył pod Borodino i Smoleńskiem. Na czele huzarów jako pierwszy wkroczył do Moskwy. Od 16 do 19 października 1813r. walczył pod Lipskiem, jednak został ranny i dostał się do niewoli. W 1815r. został zwolniony z niewoli i wstąpił do wojska Królestwa Polskiego, obejmując 20 stycznia dowództwo 1 brygady strzelców konnych, lecz już 3 grudnia podał się do dymisji. Zamieszkał w Smolicach w pow. Krotoszyńskim. W 1820r. utworzył Związek Kosynierów. Wstąpił również do Towarzystwa patriotycznego, za co w 1826r. został skazany przez władze pruskie na 6 lat więzienia, które odbywał w Głogowie. Na wieść o wybuchu powstania listopadowego uciekł z więzienia i wstąpił do wojska. Walczył pod Wawrem i Grochowem jak zwykły żołnierz. Później generał Henryk Dembiński mianował go dowódcą I Korpusu Kawalerii. Na czele tego korpusu stacjonował nad Narwią i wygrał bitwę pod Jędrzejowem. Wziął później udział w bitwie pod Ostrołęką. Następnie bronił Warszawy, a po jej upadku 23 września 1831r. (przez jeden dzień) Prezesem Rządu Narodowego. Po upadku powstania udał się na emigrację do Francji. Współpracował tam z księciem Adamem Czartoryskim. Był również członkiem loży masońskiej Bracia Zjednoczeni. W latach 40. przeniósł się do Wiesbaden, gdzie zmarł w 1851r.
Awanse:
Major – 1807r. 1 października 1809r. (armia cesarstwa Francji),
Pułkownik – 21 lipca 1809r. (Ks. Warszawskie),
Generał Brygady – 3 czerwca 1813r. (Ks. Warszawskie),
Generał Dywizji – 23 września 1831r. (Królestwo Polskie),
Odznaczenia:
Virtuti Militari III kl. – 23 września 1831r. (Królestwo Polskie),
Virtuti Militari V kl. – 1 października 1809r. (Ks. Warszawskie),
Legia Honorowa – 1807r. (armia cesarstwa Francji),
Bibliografia:
Wikipedia
Bronisław Józef Umiński „Generał Jan Nepomucen Umiński w twierdzy głogowskiej”, Głogów 1994r.
Kurier Zdunowski nr 9, maj 2011r., art. Łukasz Cichy „Znane osobistości na ziemi zdunowskiej –
Generał Antoni Madaliński”
Michał Umiński „Jan Nepomucen Umiński, wielki Polak, generał, patriota”, www.uboot.bloog.pl
Fot. Wikipedia
