Po 150 latach pozytywiści lubelscy wracają do Lublina

150 lat temu Gimnazjum Lubelskie ukończyło pokolenie „POZYTYWISTÓW LUBELSKICH”. W jednej lubelskiej szkole średniej w latach sześćdziesiątych XIX wieku kształcili się i przyjaźnili tak wybitni Polacy jak Bolesław Prus, Julian Ochorowicz czy Aleksander Świętochowski. Zasłynęli jako twórcy polskiego pozytywizmu, nowego prądu intelektualnego, który postulował odbudowę niepodległej Polski drogą solidnej pracy i rozwoju materialnego.

W ostatnim roku nauki w języku polskim (represje popowstaniowe) maturę w murach lubelskiej szkoły zdawał Aleksander Głowacki, późniejszy Bolesław Prus – najwybitniejszy przedstawiciel tego pokolenia. Jego kolegami ze szkolnej ławy byli m.in. Aleksander Świętochowski (twórca prądu pozytywizmu warszawskiego, patriota i propagator spółdzielczości), Julian Ochorowicz (wynalazca, poeta i pionier psychologii), Gustaw Doliński (lekarz, literat i społecznik, który był postrzegany jako jeden z najwybitniejszych realizatorów postulatu pracy organicznej), Aleksander Jaworowski (lekarz, działacz Lubelskiego Towarzystwa Dobroczynności i Towarzystwa Higienicznego, animator lubelskiego życia kulturalnego). Niedługo po nich szkołę kończyli: Jan Ludwik Popławski (działacz społeczny w duchu pracy u podstaw) i Zygmunt Balicki (socjolog, publicysta narodowy), a potem Tadeusz Gałecki (Andrzej Strug, legionista i pisarz), czy Stefan Plewiński (założyciel Banku Spółdzielczego w Bychawie, Spółdzielni Spożywców i Ochotniczej Straży Pożarnej w Krzczonowie, twórca ruchu junackiego). Wszystkich ich uformowała Szkoła. Lubelskie gimnazjum, które jednocześnie było szkołą myślenia, twórczych sporów, prospołecznych postaw i patriotyzmu. Mimo zmiennych warunków i odległych dziedzin, którymi się zajmowali PL, zawsze troska o dobro wspólne i powodzenie Ojczyzny były ich priorytetami.

Gimnazjum Lubelskie (Liceum Lubelskie – szkoła wielokrotnie zmieniała nazwę) mogło poszczycić się także wieloma wybitnymi nauczycielami, dla których praca wychowawcza w trudnym dla Polski wieku XIX oznaczała nie rutynę, a pasję. Najbardziej znanym przedstawicielem tego grona jest Józef Skłodowski (dziadek naszej dwukrotnej noblistki), który był dyrektorem Gimnazjum w latach 1851-1862. Zanim został przedwcześnie wysłany na emeryturę z powodu pobłażania niepodległościowym tendencjom uczniów, zdążył postawić nowy gmach szkolny. Służy on od ponad 150 lat mieszkańcom Lublina, mieszcząc od kilkudziesięciu lat Instytut Pedagogiki UMCS.

Normalna Kultura przypomina literaturę i publicystykę pozytywistówNormalna Kultura kilka lat temu podjęła dzieło przywracania dziedzictwa XIX-wiecznego ruchu polskiego aktywizmu społecznego, którego istotnym terenem działań był Lublin i Lubelszczyzna. Nie da się tego uczynić bez żywej pamięci o „Pozytywistach Lubelskich”, o Szkole Lubelskiej i realiach Miasta w tym okresie. Dlatego miesiące od września do grudnia staną się w naszym mieście JESIENIĄ Z POZYTYWISTAMI LUBELSKIMI, na którą składać się będą:

1. Ogólnopolska Konferencja Naukowa „Trzeźwi entuzjaści – szlachetni realiści. Praca organiczna wczoraj – dziś – jutro. Recepcje – konteksty – implikacje”. Konferencja, realizowana we współpracy z lubelskimi uczelniami, ma na celu naukową refleksję (zwłaszcza młodych badaczy i studentów) nad zagadnieniami etosu XIX-wiecznej pracy społecznej, połączoną z próbą lokalnego ożywienia tej problematyki (współpraca z organizacjami społecznymi).

2. „Projekt „Pozytywna Lubelszczyzna – Młodzieżowa Akademia Nowego Pozytywizmu” to wspólny pomysł Normalnej Kultury i Akademickiego Klubu Myśli Społeczno-Politycznej Vade Mecum, który uzyskał dofinansowanie w konkursie Fundacji Banku Zachodniego WBK „Bank Ambitnej Młodzieży”. Nowatorskie, czteromiesięczne przedsięwzięcie, składające się z wielu komponentów, ma na celu zainspirowanie uczniów i studentów z naszego regionu do „przepracowania” dziedzictwa „Pozytywistów Lubelskich”.

3. Jesienna Akademia Korpusu Ochrony Pamięci. Jest to, oparty o dotychczasowe działania Normalnej Kultury w ramach www.korpusochronypamieci.pl, cykl zajęć i zadań o charakterze konkursowym skierowanych do młodzieży zainteresowanej pracą historyczno-archiwalno-medialną. W oparciu o dobre wzorce czerpane z historii regionalnej, Normalna Kultura będzie poznawać i promować Postawy Przydatne Wspólnotowo.

Wszystkie te inicjatywy zyskały deklaracje honorowego poparcia od osób i instytucji publicznych oraz zapewnienia o współpracy od organizacji społecznych i autorytetów w poszczególnych dziedzinach. O szczegółach będziemy informować sukcesywnie na portalu wMeritum.pl.

Organizatorzy rozumieją „Pozytywizm Lubelski” szeroko. Jest to dla nich międzypokoleniowa więź, oparta na takich postawach jak: patriotyzm, aktywizm, praca organiczna, praca u podstaw, samoorganizacja, spółdzielczość, odkrywczość, wynalazczość, twórczość, praca społeczna, oryginalność, odwaga, wspólnotowość. Dlatego każdy, komu bliskie są takie postawy, Postawy Przydatne Wspólnotowo, może czuć się zaproszony do wspólnych działań dla małej ojczyzny – Lubelszczyzny, w wielkiej Ojczyźnie – Polsce.

Wkrótce organizatorzy przekażą więcej informacji o projekcie.

Czytaj także: Lubelskie sukcesy i ich twórcy

Fot.: NormalnaKultura.pl