Wileńskie obchody 70 rocznicy operacji AK „Ostra Brama”

W dniach od 6 do 13 lipca w Wilnie odbędą się uroczystości upamiętniające przypadającą w tym roku okrągłą 70. rocznicę operacji AK „Ostra Brama”. Dzięki zaangażowaniu Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, Związku Polaków na Litwie oraz Stowarzyszenia łagierników żołnierzy Armii Krajowej, mieszkańcy Wileńszczyzny będą mogli uczcić rocznicę powstańczego zrywu wileńskich oddziałów Armii Krajowej.

Decyzja o podjęciu walki o Wilno została podjęta 12 czerwca 1944 r. w Warszawie, na odprawie dowódców okręgów Armii Krajowej Wilno i Nowogródek. Operacja „Ostra Brama” różniła się znacznie od podstawowej koncepcji Akcji „Burza”, bowiem samodzielne oswobodzenie Wilna z rąk okupanta niemieckiego, jeszcze przed nadejściem jednostek Armii Radzieckiej, miało zaakcentować polski charakter Kresów i wystąpienie wobec zbliżających się oddziałów rosyjskich w roli „pełnoprawnego gospodarza”. 7 lipca 1944 r. o świcie, w związku z szybkim zbliżaniem się Armii Czerwonej do miasta, zdecydowano się na natychmiastowe rozpoczęcie akcji. Ze względu przyspieszenia jej o jedną dobę w stosunku do wcześniejszych planów, zdołano skoncentrować na czas tylko ok. 4 tysięcy żołnierzy AK, którzy zaatakowali umocnienia niemieckie. Niestety wskutek samorzutnej ewakuacji ludności i znikomego uzbrojenia nie powiodła się mobilizacja w większości konspiracyjnych dzielnic i nie wystąpiły one w sposób zorganizowany. Tego samego dnia w południe do rejonu walk nadeszły regularne oddziały Armii Czerwonej. Kilkudniowe zmagania, prowadzone już wspólnie z Armią Czerwoną, doprowadziły do oswobodzenia Wilna z rąk niemieckich. Jednak 17 lipca Sowieci podstępnie aresztowali dowódców polskich oddziałów, po czym przystąpili do rozbrajania i wyłapywania wszystkich żołnierzy AK. Część z nich została aresztowana przez sowieckie siły bezpieczeństwa i wywieziona do Kaługi lub innych miejsc zesłań, część przedarła się do Polski Centralnej i tam podjęła dalszą walkę o niepodległą Polskę, a część pozostała na Wileńszczyźnie i Nowogródczyźnie walcząc do końca z kolejną po niemieckiej – sowiecką okupacją.

Czytaj także: Antoni Szacki „Bohun” - dowódca Brygady Świętokrzyskiej NSZ urodził się 115 lat temu!

Tegoroczne uroczystości upamiętniające te wydarzenia odbędą się zgodnie z poniższym harmonogramem:

5 lipca
14.00 – wernisaż wystawy z okazji 70. rocznicy wyzwolenia Wilna przy udziale Armii Krajowej na Wileńszczyźnie, Dom Kultury Polskiej w Wilnie (ul. Naugarduko 76). W programie: występ zespołu „Tęcza” z Uniwersytetu III Wieku z Wilna, wspomnienia wetetranów AK, przegląd filmu dokumentalnego o AK na Wileńszczyźnie (z IPN w Białymstoku),  poczęstunek.

6 lipca
9.00 – msza św. w kościele św. Teresy i modlitwa w Kaplicy Ostrobramskiej
12.00 – uroczyste złożenie kwiatów na Cmentarzu na Rossie
15.30 – otwarcie wystawy fotograficznej Jerzego Karpowicza „Miejsca pamięci narodowej na Ziemi Wileńskiej”
16.00 – uroczysta akademia w Domu Kultury Polskiej w Wilnie

7 lipca
10.00 – uroczyste złożenie kwiatów i zapalenie zniczy przy pomniku w Boguszach, o 11.00 – na grobach żołnierzy AK w Skorbucianach (wyjazd z DKP w Wilnie o 9.00)
10.00 – złożenie kwiatów i zapalenie zniczy przy pomniku w Krawczunach przez kombatantów i gości z Polski
12.00 – uroczyste złożenie kwiatów i zapalenie zniczy w Kalwarii Wileńskiej
14.00 – uroczyste złożenie kwiatów i zapalenie zniczy w Kolonii Wileńskiej przez delegację ZPL
16.30 – oddanie hołdu żołnierzom AK przy steli upamiętniającej 70 rocznicę operacji „Ostra Brama” w Alei Pamięci Narodowej w Zułowie przez delegację ZPL, wieczornica z udziałem Polskiego Studia Teatralnego w Wilnie
17.00 – msza. św., złożenie kwiatów i zapalenie zniczy w Kolonii Wileńskiej przez kombatantów i gości z Polski

13 lipca
15.00 – msza św. i oddanie hołdu żołnierzom AK przy pomniku w Krawczunach (uroczystość organizowana przez Oddział ZPL rejonu wileńskiego)

 Źródło: http://www.wilnoteka.lt/pl
Fot.: Marta Sałdan