„Tarzan – ułan z Zawichostu” to nowy fabularyzowany film dokumentalny produkcji Fundacji Odzyskajmy Naszą Historie i Stowarzyszenia Ostrowieccy Patrioci, pod honorowym patronatem Związku Żołnierzy Narodowych Sił Zbrojnych i senatora prof. Jana Żaryna. Producenci pragną przypomnieć w nim postać wachmistrza Tomasza Wójcika ps. „Tarzan” – legendarnego żołnierza Wojska Polskiego, partyzanta NSZ i AK na świętokrzyskiej ziemi.
Czytaj także: „Bitwa pod Rząbcem – historia prawdziwa” – OBEJRZYJ FILM O NARODOWYCH SIŁACH ZBROJNYCH
Kim był „Tarzan”?
Urodził się w 1908 r. w Zawichoście niedaleko Sandomierza, w dzisiejszym województwie świętokrzyskim. Od dziecka jego pasją były konie. Służbę wojskową odbywał zatem w 2 Pułku Ułanów Grochowskich, który w czasie kampanii wrześniowej znalazł się w składzie Samodzielnej Grupy Operacyjnej „Polesie”. Szlak bojowy wachmistrza w 1939 r. pozostaje niezbadany. Wiadomo jednak, że Wójcik późną jesienią 1939 r. wrócił do rodzinnego Zawichostu, gdzie założył mały zakład obróbki wełny. Jednak nie zamierzał zrezygnować z walki. Nigdy nie zdjął ryngrafu z Matką Boską Częstochowską – symbolu swojego dawnego pułku. W latach 1939-1943 Tomasz Wójcik był dowódcą Placówki ZWZ-AK w Zawichoście. Wiosną 1943 r. utworzył własny oddział Narodowych Sił Zbrojnych, liczący około 30 kawalerzystów, zwany kawalerią zawichojską lub kawalerią zawichostowską, a w maju dowodził nim jako plutonowy NSZ. Przyjął partyzancki pseudonim „Tarzan” [czytane nie tar-zan, a fonetycznie tażan – przyp. red], od imienia jego ulubionego konia. W drugiej połowie czerwca wspólnie z oddziałem Henryka Figuro-Podhorskiego ps. „Step” z NSZ, rozbił oddział Selbstschutzu, zabijając 6 Niemców. W sierpniu usiłował włączyć się do oddziału Narodowych Sił Zbrojnych pod dowództwem cichociemnego por. Leonarda Zub-Zdanowicza ps. „Zab”. Jednak „Ząb”, powołując się na swoją wcześniejszą umowę z innym cichociemnym, Janem Piwnikiem ps. „Ponury” dowodzącym oddziałem Armii Krajowej na Wykusie, rozkazał „Tarzanowi”, by jego oddzaił konny zasilił oddział AK „Ponurego”.
„Wysoki, górujący wzrostem nad wszystkimi, bardzo szczupły, spokojny, ubrany od stóp do głów w polskie umundurowanie, obwieszony polskimi granatami obronnymi, z nieodłącznym niemieckim pistoletem maszynowym typu schmeisser w ręku. Przy pasie pistolet, na piersiach lornetka i ryngraf Matki boskiej Częstochowskiej. Nie przepadał za alkoholem, ale lubił go zawsze mieć w manierce „na wielkie okazje” – jak mawiał. Dbający o swych podwładnych, koleżeński, wyrozumiały i bezpośredni” – opisywał „Tarzana” Mieczysław Kazimierski „Orkan”.
Likwidacja najwyższego stopniem oficera niemieckiego przez oddział NSZ
W drodze na Wykus, na trasie Ożarów – Ćmielów, 25 sierpnia 1943 r., „Tarzan” otrzymał informację, że w ich pobliże dociera niemiecki konwój, wiozący do więzienia w Ostrowcu Świętokrzyskim 14 Polaków aresztowanych przez gestapo w Ożarowie. „Tarzan” postanowił zorganizować zasadzkę i odbić uwięzionych rodaków. Jednak Niemcy zmienili plany i transport został skierowany inną drogą. Partyzanci szykowali się już do wymarszu, gdy usłyszeli nadjeżdżające samochody.
„Tarzan rozpoznaje przez lornetkę mundurowych Niemców. Przebrany za żandarma „Urwis” podnosi „lizak” i zatrzymuje samochody. Niemcy zorientowali się jednak, że to zasadzka. Kilku SS-manów zdążyło uskoczyć do rowu i otworzyć do partyzantów ogień. „Tarzan” nie rezygnuje z walki. Widzi wśród Niemców generała i za wszelką cenę chce go dostać. Przeskakuje przez szosę. Niemcy dostawszy się w dwa ognie, są bezradni. Bronią jednak generała do upadłego. W końcu generał ginie od serii „Tarzana”. Partyzanci zdobywają cztery mp, 8 pistoletów i ważne dokumenty” – Leszek Popiel „Antoniewicz”.
Zlikwidowanym generałem okazał się Kurt Renner, dowódca 174 Dywizji Rezerwowej Wehrmachtu. Razem z nim śmierć poniosło dwóch oficerów sztabowych i pięciu ochraniających ich żołnierzy Waffen SS. Po udanej zasadzce oddział skierował się dalej w stronę Wykusu, gdzie Tomasz Wójcik pojawił się w… płaszczu niemieckiego generała i zameldował „Ponuremu” gotowość do kolejnych akcji. Ułani „Tarzana” utworzyli zwiad konny zgrupowania i wielokrotnie wykazali się odwagą i bohaterstwem. Udało im się wyjść z kilku obław, które Niemcy urządzali na Wykusie we wrześniu i październiku 1943 r.
Zdziesiątkowanie oddziału
W lipcu 1944 r. odział „Tarzana” został wyznaczony do wysadzenia transportu wiozącego na front amunicję z zakładu w Skarżysku-Kamiennej. Przed akcją partyzanci zatrzymali się na spoczynek we wsi Wola Grójecka niedaleko Ćmielowa. Wieczorem 7 lipca zostali zaskoczeni i zaatakowani przez przeważające siły niemieckie, najprawdopodobniej na skutek zdradzenia miejsca ich stacjonowania. Z 54-osobowego oddziału zginęło 30 partyzantów. Wójcika nie było wówczas w Woli Grójeckiej. Nie mógł pogodzić się ze śmiercią kolegów z oddziału. Na Wykus wrócił dopiero pod koniec lipca.
Niewyjaśniona śmierć
Po namowie Eugeniusza Kaszyńskiego ps. „Nurt” i poszedł z oddziałem na koncentrację, a następnie na Warszawę, gdzie wziął udział w Powstaniu. Po wojnie, w obawie przed represjami komunistycznymi, uciekł do Niemiec Zachodnich, a później Stanów Zjednoczonych. Zamieszkał w Chicago, jednak nie nacieszył się długo spokojnym życiem. Zmarł tragicznie 8 lipca 1951 r. Według jednej z wersji popełnił samobójstwo z powodu nieszczęśliwej miłości, jednak zdaniem Cezarego Chlebowskiego „Tarzan” miał zginąć ugodzony nożem w brzuch w czasie kąpieli w jeziorze Michigan…
Wesprzyj produkcję filmu!
W celu dokończenia produkcji i postprodukcji filmu producenci apelują o wsparcie finansowe! Jest to możliwe poprzez:
~ Zakup koszulek – cegiełek „BÓG HONOR OJCZYZNA”, dostępnych tutaj
~ Przelew bankowy
Fundacja Odzyskajmy Naszą Historię
ul. Kobylaki 59, Ćmińsk
26-085 Miedziana Góra
Numer konta bankowego:
92 2490 0005 0000 4530 2663 5014
tytułem: działania statutowe
GALERIA ZDJĘĆ Z PLANU FILMOWEGO
_________________________________________
Producent:
Fundacja Odzyskajmy Naszą Historię
Stowarzyszenie Ostrowieccy Patrioci
Patronat honorowy:
Związek Żołnierzy Narodowych Sił Zbrojnych
Senator prof. Jan Żaryn
Reżyseria:
Sławomir Mazur, znany z produkcji filmów o oddziale Jana Piwnika „Ponurego”. Jego ostatnie filmy to „Fotografista” i „Ostatni żołnierze Ponurego”.
Scenariusz:
Katarzyna Ślusarz
Kamil Stańczyk
Film „Tarzan – ułan z Zawichostu” został współfinansowany ze środków Urzędu do spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych.