Kornel Makuszyński był jednym z najpoczytniejszych polskich pisarzy. Wydał kilkadziesiąt książek, które do dzisiaj są niezwykle popularne. Przeżył dwie wojny światowe, a druga z nich sprawiła, że umarł w izolacji i zapomnieniu. Dzisiaj przypada 65. rocznica śmierci pisarza.
Kornel Makuszyński urodził się 8 stycznia 1884 oku w Stryju, na terenie ówczesnych Austro – Węgier. Jego ojciec w momencie urodzin przyszłego pisarza był już emerytowanym pułkownikiem wojsk austriackich i pełnił funkcję pisarza gminnego. Zmarł jednak, gdy Kornel miał 10 lat. Makuszyński początkowo uczył się w rodzinnym Stryju, jednak szybko przeniósł się najpierw do Przemyśla, a następnie do Lwowa.
Wczesne początki
Już w wieku 14 lat Kornel Makuszyński zaczął pisać wiersze, a ich pierwszym recenzentem był Leopold Staff. Mając 16 lat, opublikował swoje wiersze w lwowskim dzienniku „Słowo Polskie”. Po pewnym czasie został członkiem redakcji tego dziennika. Jednocześnie studiował polonistykę i romanistykę na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie. Studia romanistyczne kontynuował w Paryżu, gdzie poznał Emilię Bażeńską. Zaprosiła go ona do majątku Burbiszek na Litwie i po roku wzięli ślub w Warszawie. Do czasu wybuchu I wojny światowej, małżeństwo mieszkało w Burbiszkach, które należały do brata Emilii. Tam Makuszyński przywiózł nawet spod Tatr domek, ponieważ był rozkochany w architekturze zakopiańskiej.
I wojna światowa i rozwój kariery
I wojna światowa zastała młode małżeństwo w Burbiszkach. Kornel i Emilia zostali internowani, ponieważ będąc obywatelami Austro – Węgier, znajdowali się na terenie Rosji. Jednak dzięki staraniom szwagra Makuszyńskiego i zaprzyjaźnionych aktorów, małżeństwo zostało zwolnione z internowania i zamieszkało w Kijowie. Po zakończeniu wojny, Makuszyńscy przeprowadzili się do Warszawy, a kilka miesięcy w roku spędzali w Zakopanem. W 1926 roku Emilia zmarła na gruźlicę, a rok później Kornel ożenił się ze śpiewaczką Janiną Gluzińską. Nigdy więcej nie pojechał też na Litwę. Okres dwudziestolecia międzywojennego to również okres, kiedy powstały najsłynniejsze dzieła Kornela Makuszyńskiego. W 1928 roku wydał powieść „O dwóch takich, co ukradli księżyc”, w 1930 roku „Przyjaciel wesołego diabła”, zaś dwa lata później „Panna z mokrą głową”. W 1937 roku z kolei pojawiły się dwie słynne powieści: „Awantura o Basię” oraz „Szatan z siódmej klasy”. Jednocześnie, w 1933 roku, wspólnie z rysownikiem Marianem Walentynowiczem rozpoczął wydawanie serii komiksów o Koziołku Matołku.
II wojna światowa i zapomnienie
W 1939 roku niemiecka bomba trafiła w mieszkanie Kornela Makuszyńskiego, niszcząc jego rękopisy oraz zbiory sztuki. Sam pisarz cudem uniknął śmierci i okupację niemiecką przeżył w Warszawie. Podczas powstania warszawskiego współpracował z powstańczą prasą, następnie udało mu się przedostać do Krakowa i w końcu do Zakopanego. Po wojnie został objęty zakazem publikacji. Miało to związek z postacią Wincentego Rzymowskiego, który po wojnie pełnił funkcję ministra kultury. Jeszcze w 1937 roku został on po oskarżeniu o plagiat usunięty z Polskiej Akademii Literatury, a na jego miejsce przyjęto właśnie Makuszyńskiego. Kornel Makuszyński w Zakopanem żył w zapomnieniu, jego żona udzielała lekcji muzyki. Był przedstawicielem minionej, wrogiej epoki, i obawiano się jego złego wpływu na powojenną młodzież. Kornel Makuszyński zmarł 31 lipca 1953 roku i został pochowany na Cmentarzu Zasłużonych na Pęksowym Brzyzku w Zakopanem. Tam znajduje się jego muzeum. Od 1994 roku przyznawana jest Nagroda Literacka im. Kornela Makuszyńskiego dla polskiego autora za książkę literacką dla dzieci. Jeszcze w czasie dwudziestolecia międzywojennego, pisarz został odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski, oraz został kawalerem francuskiej Legii Honorowej. Do dzisiaj jego książki oraz nakręcone na ich podstawie filmy cieszą się ogromną popularnością.
Czytaj także: Kto był najlepszym premierem niepodległej Polski? Zaskakujące wyniki sondażu
Fot.: Wikimedia/MesserWoland
