• Redakcja
  • Regulamin
  • Kontakt
  • Patronat medialny
wMeritum.pl
  • Wiadomości
    • Wszystkie
    • Wiadomości z Europy
    • Wiadomości z Polski
    • Wiadomości ze Świata
    tuska

    Poruszające wyznanie. Kobieta przeczytała, co myśli o Tusku: „Jako naród, nie zasługujemy na pana” [WIDEO]

    chłopak

    Chłopak poszedł na wagary i znalazł portfel pełen kasy. Później zaskoczył wszystkich

    Fernando Santos

    Santos nie wytrzymał i wybuchł śmiechem po tym pytaniu. Lewandowski komentuje

    Lewandowski bardzo szczerze na konferencji. „Im jestem starszy, tym bardziej emocjonalny”

    Lewandowski: „Przepraszam kibiców za aferę premiową”

    Zgłosił kradzież samochodu. Kuriozalne rozwiązanie zagadki

    Brutalna bijatyka pomiędzy… kilkulatkami. Mieli noże. Nawet Straż Miejska wezwała policję

    Koszmarny wypadek na drodze. Kierowca i pasażerka nie mieli szans

    Koszmarny wypadek na drodze. Kierowca i pasażerka nie mieli szans

  • Gospodarka
  • Sport
  • Historia
  • Kultura
  • Publicystyka
  • Moto
  • Koronawirus
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
wMeritum.pl
  • Wiadomości
    • Wszystkie
    • Wiadomości z Europy
    • Wiadomości z Polski
    • Wiadomości ze Świata
    tuska

    Poruszające wyznanie. Kobieta przeczytała, co myśli o Tusku: „Jako naród, nie zasługujemy na pana” [WIDEO]

    chłopak

    Chłopak poszedł na wagary i znalazł portfel pełen kasy. Później zaskoczył wszystkich

    Fernando Santos

    Santos nie wytrzymał i wybuchł śmiechem po tym pytaniu. Lewandowski komentuje

    Lewandowski bardzo szczerze na konferencji. „Im jestem starszy, tym bardziej emocjonalny”

    Lewandowski: „Przepraszam kibiców za aferę premiową”

    Zgłosił kradzież samochodu. Kuriozalne rozwiązanie zagadki

    Brutalna bijatyka pomiędzy… kilkulatkami. Mieli noże. Nawet Straż Miejska wezwała policję

    Koszmarny wypadek na drodze. Kierowca i pasażerka nie mieli szans

    Koszmarny wypadek na drodze. Kierowca i pasażerka nie mieli szans

  • Gospodarka
  • Sport
  • Historia
  • Kultura
  • Publicystyka
  • Moto
  • Koronawirus
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
wMeritum.pl
Strona Główna Historia Biografie

682. rocznica koronacji Kazimierza III Wielkiego

Redakcja Redakcja
26 kwietnia 2015
Kategorie: Biografie, Historia, Polecane, Polski
682. rocznica koronacji Kazimierza III Wielkiego
UdostępnijPodaj dalejUdostępnijWyślij

„Zastał Polskę drewnianą, a zostawił murowaną” – głosi popularna opinia o Kazimierzu Wielkim. Nie mija się ona z prawdą, ponieważ monarcha wzmocnił Królestwo Polskie i poszerzył granice Korony. Zostawił podwaliny do budowy mocnego państwa. Może dlatego potomni obdarzyli go przydomkiem „Wielki” – jako jedynego króla w historii Polski*.

Przyszły król, najmłodszy syn Władysława Łokietka i Jadwigi Bolesławówny, urodził się 30 kwietnia 1310 r. w Kowlu. Był wysokim człowiekiem – 185 cm wzrostu, co na ówczesne czasy stanowiło wręcz o olbrzymie. Ojciec do objęcia tronu zaczął przygotowywać syna konkretniej od ok. 1330 r., wtedy to wysłał go z misją do węgierskiego króla, Karola Roberta. Następnie Kazimierz zarządzał Wielkopolską i podczas wojny z Krzyżakami, w której miała miejsce bitwa pod Płowcami (1333), wypierał wojska zakonne z tamtych terenów.

„Załatwić” Czechów i Krzyżaków

Portret Kazimierza Wielkiego. Autor: Marcelo Baciarelli. Fot. commons.wikimedia.org
Portret Kazimierza Wielkiego. Autor: Marcelo Baciarelli. Fot. commons.wikimedia.org

25 kwietnia 1333 r., po śmierci Łokietka, Kazimierz został koronowany w katedrze Wawelskiej na króla Polski. Warto przypomnieć, że roszczenia do tego tytułu wysuwał Jan Luksemburski, król Czech, który był sprzymierzony z Zakonem Krzyżackim – sojusz ten dla Królestwa Polskiego stanowił swoiste kleszcze. Na zjeździe w Wyszehradzie w 1335 r. Kazimierz III zapłacił Janowi Luksemburskiemu 20 tys. kop groszy praskich za zrzeczenie się pretensji do korony polskiej. 4 lata później król Polski zrezygnował z roszczeń do księstw śląskich, jednak nie znaczyło to, że nie zamierzał przywrócić tych ziem do Korony.

Po załatwieniu sprawy z królem Czeskim, Kazimierz zwrócił swój wzrok w kierunku północnym, gdzie nad Morzem Bałtyckim rozsiedli się Krzyżacy. Doprowadził pokoju kaliskiego (1343). Na jego mocy koronie polskiej udało się odzyskać Kujawy i ziemię dobrzańska. Natomiast Pomorze Gdańskie zostało przekazane Krzyżakom w wieczystą jałmużnę.

Świadomy słabości swego państwa Kazimierza Wielki ułagodził największych wrogów i przystąpił do wzmacniania Królestwa Polskiego.

„Zastał Polskę drewnianą, a zostawił murowaną”

By bardziej zjednoczyć niedawno rozbite państwo, Kazimierz III doprowadził do ujednolicenia prawa wprowadzając tzw. statuty piotrkowskie (Wielkopolska) i wiślickie (Małopolska). Stworzył także sądy ziemskie (dla rycerstwa), sądy grodzkie (sprawy mniejszej wagi), sądy podkomorskie (dotyczące spraw granicznych), sądy wyższy prawa magdeburskiego na Wawelu i najwyższą instancję – sąd królewski. Kazimierz III zajął się także odbudową domeny monarszej, by mieć oparcie finansowe i ustalił monopole królewskie. Wspierał także rozwój osadnictwa na prawie niemieckim. Ponieważ rozwój handlu i osadnictwa potrzebował ochrony, król nie szczędził grosza na obronę. Wybudował i przebudował 64 zamki. Dodatkowo 13 zamków obronnych ufundowała magnateria i duchowieństwo.

Mimo częściej straty władzy nad Pomorzem Gdańskim, Kazimierz nie chciał zrezygnować z dostępu do morza. Dlatego też zawarł sojusz z książętami zachodniopomorskimi. Próbował odzyskać Śląsk. Utrzymywał bliskie kontakty z siostrzeńcem, księciem świdnicko-jaworskim, Bolkiem – licząc na uzyskanie tego księstwa w przyszłości, lecz sprawy obróciły się na korzyść Czechów.

Na wojennej ścieżce 

Pieczęć Kazimierza Wielkiego. Fot.: Kpjas/commons.wikimedia.org
Pieczęć Kazimierza Wielkiego. Fot.: Kpjas/commons.wikimedia.org

Gdy w 1340 r. zmarł Bolesław Trojdanowicz – spokrewniony z Piastami książę Rusi Halicko-Włodzimierskiej – Kazimierz III wkroczył z wojskiem na ruski obszar. Powodem tego było przekazanie tronu ruskiego przez Trojdanowicza polskiemu królowi. W tym roku inkorporował do Korony ziemię sanocką i przemyską. Jednak w stronę Halicza i Włodzimierza chętnie spoglądali także Tatarzy, Węgrzy i Litwini, z którymi Kazimierz zaczął toczyć wojnę. Ostatecznie konflikt zakończył się w 1366 r., a król polski podporządkował sobie (lecz nie inkorporował) Wołyń i Podole.

W latach 1341-1345 Kazimierz Wielki prowadził wojnę o Śląsk. Udało mu się uzyskać ziemię wschowską i zatrzymać inne śląskie ziemie przy polskiej prowincji kościelnej. W 1351 r. przyłączył niektóre księstwa mazowieckie do Korony, a większość książąt mazowieckich uznała się jego lennikami. Po 1365 r. udało się królowi odzyskać Drezdenko, Santok – ważna twierdza, Drahim i Czaplinek.

Uczta u Wierzynka

Uczta u Wierzynka. Autor obrazu: Bronisław Abramowicz. Fot.: commons.wikiemdia.org
Uczta u Wierzynka. Autor obrazu: Bronisław Abramowicz. Fot.: commons.wikiemdia.org

Rok 1364 r. był bardzo dobry dla Królestwa Polskiego. Wtedy to w Krakowie doszło do spotkania Kazimierza III z Karolem IV Luksemburskim (królem czeskim i cesarzem niemieckim) Ludwikiem Węgierskim, Waldemarem IV Duńskim, królem Cypru Piotrem, księciem Bolko świdnickim, Siemowitem Mazowieckim, Bogusławem V pomorskim i margrabią brandenburskim Ottonem. Wydarzenie to miała duże znaczenie na arenie międzynarodowej i pokazało, że Królestwo Polskie jest liczącym się państwem w Europie. Monarchowie spotkali się w posiadłości krakowskiego mieszczanina Wierzynka. Tematem rozmów było zachowanie równowagi i rozkład sił politycznych w Europie Środkowej. Temat antytureckiej krucjaty poruszył tylko Cypryjczyk.

Również w tym roku 12 maja założono Akademię Krakowską. Był to drugi po praskim uniwersytecie tego typu ośrodek w Europie Środkowo-Wschodniej. Żacy mogli studiować od 1367 r. na wydziałach: sztuk wyzwolonych, prawa i medycyny. Niestety papież nie zgodził się na otwarcie wydziału teologii i uniwersytety zyskał status niepełnego.

Problem sukcesji

Polska za panowania Kazimierza Wielkiego. Fot.: Poznianiak/commons.wikimedia.org
Polska za panowania Kazimierza Wielkiego. Fot.: Poznianiak/commons.wikimedia.org

Do rangi poważnego problemu urastała sukcesja po Kazimierzu Wielkim. Wieść gminna głosiła, że król nie stronił od kobiet, lecz nie mógł doczekać się syna. Na zjeździe w Wyszehradzie w 1335 r. zawarł układ z Karolem Robertem, że w razie bezpotomnej śmierci to rządząca Węgrami dynastia (Andegawenowie) zasiądzie na tronie Królestwa Polskiego. Prawdopodobnie dlatego monarcha Korony św. Wacława zgodził się na zjazd, na którym Kazimierz mógł ułożyć sprawy z Czechami i częściowo Krzyżakami. Jednak król Polski zamierzał nieco zmodyfikować pomysł przed śmiercią. Po zgonie Ludwika Węgierskiego, który był następcą Karola Roberta, na tronie Królestwa Polskiego zasiadłby Kaźko Słupski – adoptowany syn Kazimierza III. W testamencie król zapisał mu ziemię sieradzką, łęczycką, dobrzyńską, kasztelanie kruszwicką i bydgoską oraz grody w Złotowie i Wałczu. Jak pokazała historia, losy Kaźka nie skierowały go na tron.

Kazimierz Wielki uwielbiał polowania. W czasie jednego z nich spadł z konia i złamał nogę. Króla dopadła gorączka i zapalenie płuc. Po dwumiesięcznej chorobie zmarł 5 listopada 1370 r. w Krakowie. Był ostatnim Piastem na tronie Królestwa Polskiego.

Czytaj także: 1018 lat temu zginął św. Wojciech

Fot.: Pomnik Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy. Pit1233/commons.wikimedia.org
* Czasem Wielkim nazywa się także Bolesława Chrobrego (Szczodrego), lecz zdecydowanie częściej ten przydomek pada w stosunku do Kazimierza III.
Tagi 1333 rokKazimierz WielkiKról Polskiśredniowiecze
UdostępnijTweetUdostępnijWyślij

© 2013-2021 wMeritum.pl | Realizacja: Media Machine

Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
  • Wiadomości
  • Gospodarka
  • Sport
  • Kultura
  • Historia
  • Publicystyka
  • Moto
  • Koronawirus

© 2013-2021 wMeritum.pl | Realizacja: Media Machine