74 lata temu, 28 września 1939 roku skapitulowała Warszawa.
6 września wobec zagrożenia natarciem niemieckim prezydent Ignacy Mościcki wraz z władzami państwa ewakuowali się do Nałęczowa. Rozpoczęto także formowanie obrony cywilnej i Robotniczej Brygady Obrony Warszawy.
8 września z niedobitków polskich jednostek nadciągających do stolicy ze wszystkich stron Polski powstała Armia Warszawa. Dowódcą armii został generał Juliusz Rómmel, który wcześniej porzucił swoich żołnierzy z Armii Łódź i uciekł do Warszawy. Tego samego dnia do obrzeży miasta stołecznego dotarły oddziały niemieckiej 4 Dywizji Pancernej. Niemcy z marszu próbowali zdobyć Warszawę rozpoczynając natarcie od strony dzielnic Ochota i Wola. Wobec skutecznej obrony polskich żołnierzy Niemcy ponosząc duże straty zostali zmuszeni do odwrotu.
Czytaj także: Powstańcy na profilowe!
W dniach 13-15 września Warszawa została całkowicie okrążona. Na czele cywilnej obrony miasta stanął jego prezydent Stefan Starzyński, który odmówił ewakuacji wraz rządem. Prezydent Starzyński powołał także Komitet Obywatelski przy Dowództwie Obrony Warszawy, skupiający przedstawicieli wszystkich polskich ugrupowań politycznych.
W dniach 17-22 września do miasta dotarły Wielkopolska Brygada Kawalerii, Podolska Brygada Kawalerii, elementy Pomorskiej Brygady Kawalerii i część jednostek piechoty z pokonanych nad Bzurą Armii Poznań i Pomorze. Po wkroczeniu Armii Czerwonej do Polski, Adolf Hitler wydal rozkaz ostrzału artyleryjskiego Zamku Królewskiego w Warszawie celem zmuszenia obrońców do kapitulacji.
25 września w wyniku naloty dywanowego zginęło 10 tys. mieszkańców stolicy, a 35tys. zostało rannych. Zniszczeniu uległo 12% zabudowy miasta. 26 września Niemcy przeprowadzili natarcie, które zostało odparte.
27 września podjęto decyzję o zaprzestaniu walk. Powodem tej decyzji była zła sytuacja ludności cywilnej. Dzień później o godzinie 13:15 w budynku fabryki Skody na Rakowcu generał Tadeusz Kutrzeba i generał Johannes Blaskowitz podpisali umowę o kapitulacji Warszawy.
Prezydent miasta Stefan Starzyński wygłosił ostatnie przemówienie przez radio, a wiadomość o poddaniu się przekazano mieszkańcom za pośrednictwem plakatów. Podczas 20 dni obrony miasta zginęło 2000 polskich żołnierzy, a 15tys. zostało rannych. W wyniku ostrzału artyleryjskiego i bombardowań zginęło ponad 10tys. cywilów i 50tys. zostało rannych. Straty niemieckie to 1500 zabitych i 5000 rannych. Do niewoli niemieckiej trafiło około 140tys. polskich żołnierzy.
Źródło: historykon.pl
(Na zdjęciach: 1. Płonący Zamek Królewski po ostrzale przez artylerię niemiecką 17 września 1939 roku, 2. Stanowisko przeciwlotniczego ckm w pobliżu Dworca Wiedeńskiego, 3. Adolf Hitler, Walter von Reichenau i sztab Hitlera (widoczni Erwin Rommel i Martin Bormann) obserwują ostrzał Warszawy, 4. Fabryka Skody na Rakowcu generał dywizji Tadeusz Kutrzeba i generał Johannes Blaskowitz. Źródło zdjęć: Wikipedia).
