„Pieniądz i kryzysy“ – zbiór ponadczasowych, wybranych dzieł Hayeka już dostępny!

Choć od śmierci Friedricha Augusta von Hayeka minęło już ponad 20 lat, a od przyznania mu Nagrody Nobla dwa razy więcej, to jednak jego dzieła nie straciły na aktualności. Poszukując odpowiedzi na rozmaite zagadnienia natury makroekonomicznej, warto cofnąć się w czasie do lat 30. XX wieku, kiedy to właśnie młody Hayek opublikował prace, które odcisnęły wyraźne piętno na jego twórczości i na całej ekonomii szkoły austriackiej. Dobrą okazją do tego może być lektura pierwszego tomu dzieł wybranych autorstwa noblisty, które właśnie ukazały się nakładem Instytutu Misesa.

Intelektualną podróż rozpoczynamy w roku 1929 – trzydziestoletni Hayek publikuje wówczas dwie pierwsze prace wchodzące w skład zbioru. Były to: „Teoria monetarna i cykl koniunkturalny” oraz „„Paradoks“ oszczędzania”. Ten drugi tekst to obszerny esej. Stał się osią książki, która odbiła się szerokim echem wśród ówczesnych ekonomistów i przyniosła Hayekowi światowy rozgłos. Mowa oczywiście o pozycji „Ceny i produkcja”, która stanowiła zapis czterech wykładów, wygłoszonych przez Hayeka w London School of Economics. To właśnie o tym cyklu wykładów Ronald Coase napisał wiele lat później:

Był to niewątpliwie najbardziej udany cykl publicznych wykładów wygłoszonych w LSE podczas mojego tam pobytu. Przyćmiły one nawet znakomite wykłady Jacoba Vinera o teorii handlu międzynarodowego. Słuchacze, mimo pewnych problemów ze zrozumieniem Hayeka, byli zachwyceni. Wykłady Hayeka miały w naszej opinii najwyższą wagę i sprawiły, że zaczynaliśmy dostrzegać rzeczy, których wcześniej byliśmy nieświadomi. Dowiedzieliśmy się z nich, dlaczego pojawiła się depresja. Większość studentów ekonomii w LSE i wielu pracowników naukowych zostało zwolennikami Hayeka, a przynajmniej włączyło jego podejście do swoich rozmyślań.

Czytaj także: Ostrzeżenie przed socjalistycznym dyktatem, czyli państwo według Hayeka

Jednak młody ekonomista nie spoczął wcale na laurach. Już wtedy pracował nad „Refleksjami nad czystą teorią pieniądza” J.M. Keynesa, szczegółową krytyką pierwszego tomu ‚Treatise on Money’ z 1930 roku. Dwuczęściowa recenzja autorstwa Hayeka ukazała się na przełomie lat 1931 i 1932. Później pojawiły się kolejne trzy prace, które wchodzą w skład zbioru i którym warto się bliżej przyjrzeć. „Nacjonalizm monetarny i stabilność międzynarodowa” to doskonała analiza funkcjonowania czystego standardu złota, głównego defektu klasycznego standardu złota, jakim był „system rezerwy krajowej”, oraz problemów wiążących się z istnieniem płynnych kursów walutowych. „Mitologia kapitału” z 1936 roku stanowiła odpowiedź na ostrą krytykę austriackiej teorii kapitału przedstawioną przez Franka Knighta. Z kolei w 1937 roku został opublikowany krótki artykuł pt. „Inwestycje zwiększające popyt na kapitał” oraz monografia pt. „Nacjonalizm monetarny i stabilność międzynarodowa”. Warto podkreślić, że są to dzieła całkowicie obce dla znacznej części czytelników, którzy twórczość autora znają raczej z takich pozycji jak „Droga do zniewolenia” czy „Konstytucja wolności”. Tymczasem, jak zauważa we wstępie Joseph Salerno:

Zbiór tych siedmiu prac można uznać za podjętą po raz pierwszy próbę syntezy podstaw austriackiej makroekonomii – austriackiej teorii pieniądza, kapitału, cykli koniunkturalnych oraz instytucji monetarnych. Prace te od czasów powojennych aż do dzisiaj wywierają ogromny wpływ na austriacką czy też „kapitałową makroekonomię“. Taki dorobek to nie lada osiągnięcie – nawet na przestrzeni całego życia. Tym bardziej więc zdumiewa fakt, iż Hayek opublikował te prace w ciągu ośmiu lat (1929–1937) i to przed ukończeniem czterdziestego roku życia. (…) Ponowne opublikowanie tych prac w jednym tomie to doniosłe wydarzenie, które wypełnia ogromną lukę w austriackiej literaturze makroekonomicznej i ukazuje współczesnym Austriakom metodę rozwijania teorii ekonomii przez racjonalną argumentację i krytykę.

Słowa Salerno stanowią najlepszą argumentację przemawiającą za zapoznaniem się z twórczością młodego Hayeka. To obowiązkowa pozycja dla wszystkich zainteresowanych tematyką szkoły austriackiej i ekonomii wolnorynkowej oraz makroekonomii. Książkę można już nabyć w internetowym sklepie Instytutu Misesa, e-book w promocyjnej cenie będzie dostępny jeszcze w tym tygodniu . Zachęcamy do lektury!

Źródło: Mises.pl
Fot: Commons Wikimedia