Maria Mirecka – Loryś to zasłużona polska kombatantka, która całe swoje życie poświęciła dla innych. Podczas II wojny światowej była m.in. Komendantką Główną Narodowego Zjednoczenia Wojskowego Kobiet. Dziś przypada 102. rocznica jej urodzin.
Maria Mirecka – Loryś urodziła się 7 lutego 1916 roku w Ulanowie – miejscowości niedaleko Niska, dziś leżącej w województwie podkarpackim. Mieszkała tam do piątego roku życia, a później jej rodzina przeniosła się do Racławic koło Niska. Po ukończeniu gimnazjum, Maria Mirecka rozpoczęła studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie. Tu zbliżyła się do nurtu narodowego, wstępując do Związku Akademickiego Młodzież Wszechpolska. W okresie II Rzeczpospolitej była to największa organizacja akademicka na ziemiach polskich, mocno trzymająca stronę narodową.
Wraz z wybuchem II wojny światowej Maria Mirecka zaangażowała się w działalność konspiracyjną zajmując w niej wysokie stanowiska. Już w 1940 roku w powiecie niżańskim została komendantką Narodowej Organizacji Wojskowej Kobiet, by później tą funkcję sprawować w całym Okręgu Rzeszowskim. Była także kurierką Komendy Głównej Narodowej Organizacji Wojskowej.
Jeszcze w okresie dwudziestolecia międzywojennego polska młodzież akademicka dokonała uroczystego odnowienia ślubów na Jasnej Górze. W 1943 roku 36-osobowa grupa powtórzyła ten akt, a Maria Mirecka reprezentowała wówczas Lwów. Jako ciekawostkę można zaznaczyć, że Kraków na tej samej uroczystości reprezentował Karol Wojtyła, przyszły papież Jan Paweł II.
Po scaleniu Armii Krajowej i Narodowej Organizacji Wojskowej Maria Mirecka w rzeszowskim podokręgu AK zaczęła kierować Wojskową Służbą kobiet, już wcześniej awansując do stopnia kapitana. Pod koniec wojny została ostatecznie Komendantką Główną Narodowego Zjednoczenia Wojskowego Kobiet. Po zakończeniu działań wojennych Maria Mirecka nie mogła długo pozostać w Polsce. Próbowała wznowić studia, tym razem na Uniwersytecie Jagiellońskim, jednak już 1 sierpnia 1945 roku została aresztowana. Wprawdzie po miesiącu na mocy amnestii została wypuszczona, jednak groźba ponownego aresztu zmusiła ją do opuszczenia Polski.
Pod Ankoną Maria Mirecka dotarła do 2 Korpusu gen. Władysława Andersa, gdzie poznała nie tylko żołnierzy, ale przede wszystkim oficera rezerwy, Henryka Lorysia, który został jej mężem. Razem wyjechali do Anglii, a po kilku latach do Stanów Zjednoczonych, a dokładnie do Toledo w stanie Ohio. W 1954 roku Maria Mirecka – Loryś przeniosła się do Chicago, gdzie rozpoczęła pracę na rzecz organizacji polonijnych, szczególnie Polek mieszkających w USA. Działała m.in. w Związku Polek w Ameryce oraz Krajowym Zarządzie Kongresu Polonii Amerykańskiej – w obu tych organizacjach zasiadała w Zarządach Głównych. Była redaktorem „Głosu Polek” oraz przez cały czas pozostawała związana ze Stronnictwem Narodowym, którego w 1999 roku została wiceprzewodniczącą Rady Naczelnej.
Maria Mirecka – Loryś jest laureatką licznych odznaczeń państwowych, m.in. Krzyżem Walecznych, Krzyżem Partyzanckim, Krzyżm Armii Krajowej oraz Medalem Pro Patria. W 2016 roku uhonorowana została Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski.
Cała redakcja portalu wMeritum.pl składa Pan Marii najlepsze życzenia z okazji urodzin!
Fot.: Youtube/Krzysztof Sylwanowicz
