W Warszawskim Uniwersytecie Medycznym przeprowadzono rodzinne przeszczepienie nerki w 55. rocznicę pierwszej w Polsce udanej transplantacji nerki. W tym roku był to w WUM pierwszy przeszczep nerki od żywego dawcy.
Pierwszy udany przeszczep nerki w naszym kraju prof. Jan Nielubowicz wraz ze swym zespołem przeprowadził 26 stycznia 1966 r. w ówczesnej Akademii Medycznej w Warszawie. Kolejna generacja warszawskich transplantologów postanowiła uczcić tę rocznicę rodzinnym przeszczepem nerki.
Zabieg ten odbył się 6 stycznia 2021 r. w Klinice Chirurgii Ogólnej i Transplantacyjnej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. Przeszczep przeprowadzono między rodzeństwem, dawcą nerki dla pacjenta cierpiącego na niewydolność nerki był jego brat.
Lekarze WUM poinformowali PAP, że operację przeprowadził zespół w składzie prof. Wojciech Lisik (operator), prof. Roman Danielewicz, dr hab. Piotr Domagała (operator), dr hab. Maciej Romanowski oraz pielęgniarki Zofia Przybyszewska i Anna Konczal. „Ostatnia operacja to kontynuacja wspaniałej tradycji i dokonań naszych transplantologów” – stwierdzają.
Przed 55 laty pierwszego udanego przeszczepu nerki dokonano u 18-letniej Danuty Milewskiej, uczennicy szkoły pielęgniarskiej. Od dzieciństwa chorowała ona na chorobę nerek. Zabieg, który trwał zaledwie 57 minut, poza prof. Janem Nielubowiczem przeprowadzili: doc. Bolesław Marzinek, dr Jerzy Szczerbań, dr Waldemar Olszewski, dr Wojciech Rowiński, dr Marek Skośkiewicz oraz anestezjolodzy dr Bogdan Kamiński, dr Janusz Kącki oraz dr Jerzy Siedlecki. Operację wykonano w I Klinice Chirurgicznej Akademii Medycznej w Warszawie (obecnie Katedra i Klinika Chirurgii Ogólnej, Naczyniowej i Transplantacyjnej WUM).
Najnowsza transplantacja ma również znaczenie dla rozwoju w Polsce przeszczepów od żywych dawców. W Polsce wciąż rzadko są one wykonywane. Przypada na nie zaledwie 5 proc. wszystkich wykonywanych przeszczepów. W 2020 r. wykonano w sumie 1177 przeszczepów różnych narządów wewnętrznych pobranych od osób zmarłych, w tym 717 nerek. Jednocześnie przeprowadzono zaledwie 58 transplantacji od żywych dawców, a tym 31 nerek oraz 27 fragmentów wątroby.
Przeszczepy od żywych dawców to najczęściej transplantacje rodzinne. Narządy do takich operacji pozyskiwane są zwykle od osób z najbliższej rodziny, choć dopuszcza się dawców niespokrewnionych, np. małżonków.
Przed prawie 6 laty w lutym 2015 r. odbył się pierwszy w Polsce tzw. przeszczep krzyżowy nerek od żywych dawców. Przeprowadzono w Klinice Chirurgii Ogólnej i Transplantacyjnej Szpitala Klinicznego Dzieciątka Jezus. Zabieg wykonano u dwóch par, w których mężczyźni chcieli oddać nerkę swym partnerkom, lecz nie mogli tego zrobić z powodu niezgodnej grupy krwi lub tzw. niezgodności immunologicznej. Było to jednak możliwie po dokonaniu wymiany nerek między tymi dwoma parami.
W tym samym roku, w czerwcu 2015 r., w tej samej klinice odbył się pierwszy w naszym kraju tzw. przeszczep łańcuchowy, obejmujący większą grupę dawców. Tym razem nerkami wymieniły się aż trzy pary.
Narządy przeszczepione od żywego dawcy zwykle dłużej działają w organizmie biorcy, aniżeli te pobrane od zmarłych. Nerki są sprawne średnio przez 15 lat, czyli o 5 lat dłużej w porównaniu z przeszczepami od dawcy zmarłego. Wynika to z tego, że na ogół można je wykorzystać w lepszym stanie, choćby dlatego, że w krótszym okresie są niedokrwione, zaledwie 1 godzinę, a nie około 30 godzin, jak w przypadku narządu pozyskanego od osoby zmarłej. (PAP)
Źródło: Serwis Nauka w Polsce – www.naukawpolsce.pap.pl, Autor: Zbigniew Wojtasiński
